Połóg to okres 6 tygodni po porodzie, podczas których ciało regeneruje się po ciąży i samym porodzie. Najważniejsze objawy zachodzących wtedy w ciele procesów to:
- wydzielina z dróg rodnych (odchody połogowe),
- ból w dole brzucha towarzyszący obkurczaniu się macicy,
- bolesność rany po nacięciu krocza lub cesarskim cięciu.
Te dolegliwości po porodzie powinny z dnia na dzień się zmniejszać, aż do całkowitego ustąpienia. Ale nie zawsze tak się dzieje. Oto sygnały, których nie wolno ci zlekceważyć – każdy z nich powinien cię skłonić do kontaktu z lekarzem. Sprawdź, które objawy po porodzie są niepokojące.
Spis treści
- Odchody połogowe a cuchnący zapach z pochwy po porodzie
- Krwawienie po porodzie i skrzepy poporodowe
- Zanik odchodów połogowych: tzw. zatrzymanie odchodów
- Gorączka w połogu
- Silny ból w dole brzucha po porodzie i w połogu
- Krwiak krocza po porodzie
- Nieprawidłowy kolor odchodów połogowych
- Obrzęk rany poporodowej i ropny wysięk z rany poporodowej
- Zaburzenia nastroju po porodzie
- Bolące piersi w czasie karmienia
- Normalne objawy podczas połogu
Odchody połogowe a cuchnący zapach z pochwy po porodzie
Odchody połogowe nie mają przykrego zapachu, można go raczej określić jako fizjologiczny. W pierwszych dniach połogu, gdy odchody poporodowe są krwiste, zapach może być lekko słodkawy. Gdy zaś odchody połogowe stają się cuchnące – może to być skutek tego, iż zostały zakażone bakteriami gnilnymi znajdującymi się w pochwie. Jest to bardzo niepokojące, gdyż świadczy o toczącym się zakażeniu w drogach rodnych – przeważnie jest to połogowe zapalenie błony śluzowej macicy.
Nieprzyjemny zapach odchodów połogowych najczęściej towarzyszy zatrzymaniu lub utrudnionemu odpływowi wydzieliny z pochwy. W przypadku ciężkich zakażeń połogowych mogą pojawić się odchody ropne, bardzo cuchnące. Jeśli zauważysz, że mimo odpowiedniej higieny odchody połogowe zmieniają zapach, skontaktuj się z lekarzem. Szczególnie, gdy są też inne objawy: złe samopoczucie, gorączka, bóle brzucha. Leczenie najczęściej polega na antybiotykoterapii i podawaniu środków obkurczających mięsień macicy.
Przeczytaj również, czym są odchody połogowe: jaki mają kolor i jak długo trwają
Krwawienie po porodzie i skrzepy poporodowe
Odchody połogowe z każdym dniem powinny być coraz słabsze. Gdy już wyraźnie ustępowały, a nagle gwałtownie się nasiliły – jest to objaw niepokojący. Zwłaszcza gdy odchody połogowe ponownie stały się krwiste – żywoczerwona albo ciemnoczerwona krew wydostająca się obficie z dróg rodnych to zawsze sygnał bardzo niepokojący. Przedłużanie się krwistych odchodów lub też pojawienie się dużej ilości ciemnej krwi ze skrzepami może być wynikiem nieprawidłowego obkurczania się mięśnia macicy lub też urazów okołoporodowych szyjki macicy, pochwy czy tkanek miękkich krocza.
Krwawienie po porodzie może też oznaczać, że w macicy zostały resztki łożyska. Musisz wtedy natychmiast zgłosić się do lekarza. Konieczne będzie wykonanie badania USG. Jeśli coś w macicy zostało, trzeba ją będzie oczyścić. Zabieg taki wykonuje się w szpitalu, w pełnym znieczuleniu.
Czytaj także: Karmienie piersią po powrocie do pracy - jak to zorganizować?
Zanik odchodów połogowych: tzw. zatrzymanie odchodów
Ilość odchodów połogowych zmniejsza się z każdym dniem, by po 3–6 tygodniach zaniknąć zupełnie. Przy karmieniu piersią odchody połogowe zanikają szybciej. Jednak czasami dochodzi do tzw. zatrzymania odchodów. Wówczas pojawia się ich znikoma ilość (zwykle o przykrym zapachu) lub nie obserwuje się ich wcale. Do zatrzymania odchodów połogowych dochodzi na skutek zablokowania wewnętrznego ujścia szyjki macicy skrzepami lub resztkami łożyska.
Powikłanie to często zdarza się w przypadku tyłozgięcia macicy albo przy wypełnionych jelitach lub pęcherzu moczowym. To zjawisko bardzo niebezpieczne, bo odchody są świetną pożywką dla rozwoju drobnoustrojów. Brak możliwości ich swobodnego odpływu może doprowadzić do zakażenia wewnątrzmacicznego, któremu najczęściej towarzyszy wysoka temperatura ciała.
Zobacz nasz poradnik jak myć krocze po porodzie
Gorączka w połogu
W czasie połogu temperatura ciała nie powinna odbiegać od normy, która wynosi 36,6°C. Jedynie w pierwszych godzinach po porodzie temperatura może być nieco podwyższona z powodu zmęczenia oraz odwodnienia. Wystąpienie gorączki (powyżej 37,6 C) w następnych dobach połogu świadczy o tym, że w organizmie dzieje się coś niedobrego.
Najczęściej wzrost temperatury wywołany jest zastojem pokarmu w piersiach. Nie stanowi zagrożenia, jeżeli po opróżnieniu piersi temperatura spada. Jeżeli nadal się utrzymuje i występuje ból oraz obrzęk piersi – może świadczyć o połogowym zapaleniu lub też ropniu gruczołu piersiowego. Wysoka gorączka w połogu jest też jednym z objawów zakażeń połogowych, tzn. zapalenia błony śluzowej macicy. W przypadku nieprawidłowego gojenia się rany po nacięciu krocza lub po cięciu cesarskim również może wystąpić podwyższona temperatura ciała.
Czytaj także: Powrót do formy po porodzie - różnice po cesarce i porodzie naturalnym
Silny ból w dole brzucha po porodzie i w połogu
W czasie połogu rozciągnięta macica kurczy się do rozmiarów sprzed ciąży. Towarzyszą temu pobolewania w dole brzucha, przypominające ból menstruacyjny. Skurcze macicy są coraz słabsze z każdym dniem (nasilają się w czasie karmienia piersią) i ustają w ciągu kilkunastu dni po porodzie. Nie są powodem do obaw. Jest nim natomiast bardzo silny, jednostajny ból w podbrzuszu, który nie mija po karmieniu.
Jeżeli brzuch boli cię stale i bardzo mocno, a dodatkowo towarzyszy temu nieprawidłowe krwawienie z pochwy lub inne niepokojące objawy (gorączka, drgawki) – szybko skontaktuj się z lekarzem. Konsultacji wymaga też sytuacja, gdy ból pojawi się nagle w późniejszym okresie połogu, gdy macica już się nie zwija.
Sprawdź: Obkurczanie się macicy po porodzie: jak przebiega ten proces?
Krwiak krocza po porodzie
Zasinienie i krwiaki na kroczu po porodzie tworzą się w tkance podskórnej na skutek gromadzenia się krwi z naczyń włosowatych znajdujących się pod skórą. Podskórne wynaczynienie krwi to wynik nadmiernego ucisku na tkanki krocza, do którego dochodzi wtedy, gdy poród przebiega bardzo szybko lub gdy dziecko jest duże i podczas porodu powstały urazy tkanek miękkich krocza.
Krwiakom krocza po porodzie najczęściej towarzyszy ból i obrzęk krocza, utrudniający chodzenie. Jeśli nie dojdzie do powikłań, krwiak najczęściej wchłania się samoistnie w ciągu kilku dni i nie pozostawia trwałych przebarwień czy blizn. Niekiedy może dojść do powikłań, np. zropienia krwiaka, co wymaga chirurgicznej interwencji.
Czytaj: Krocze po porodzie naturalnym – gojenie się rany po nacięciu lub pęknięciu
Nieprawidłowy kolor odchodów połogowych
Odchody połogowe zmieniają swój kolor wraz z upływem dni. W pierwszych dniach są krwiste i przypominają obfite krwawienie miesiączkowe. Po 4–6 dniach połogu stają się brązowoczerwone, w drugim tygodniu – żółtawe, natomiast w trzecim – śluzowe. Zmiana barwy odchodów na zielonkawe może świadczyć o rozwijającym się stanie zapalnym, czemu najczęściej towarzyszy ogólne złe samopoczucie oraz gorączka. Odchody te przeważnie mają gnilny, cuchnący zapach.
Zobacz też: Dolegliwości w połogu: kurczenie się macicy, gojenie się ran, hemoroidy i inne...
Obrzęk rany poporodowej i ropny wysięk z rany poporodowej
Nieprawidłowe gojenie się rany po porodzie to problem, który może dotyczyć zarówno rany po cesarskim cięciu, jak i rany na kroczu. Powikłanie to spowodowane jest najczęściej zakażeniem rany różnego rodzaju bakteriami. Objawy zakażenia najczęściej pojawiają się w 4. 8. dobie po porodzie. Należą do nich: obrzęk i zaczerwienienie brzegów rany, niekiedy także ropny wysięk. W niektórych przypadkach może dojść do rozejścia się brzegów rany i martwicy tkanek. Konieczne jest wówczas dokładne oczyszczenie rany, odpowiedni drenaż oraz ponowne jej zszycie. Nieprawidłowe gojenie się rany po cesarce częściej zdarza się u kobiet otyłych, chorujących na cukrzycę oraz tych, które w ciąży przechodziły różne infekcje bakteryjne. Jeśli zauważysz, że rana się zaczerwieniła, spuchła, boli cię coraz bardziej, coś się z niej sączy i czujesz w niej pulsowanie – jak najszybciej jedź do lekarza.
Czytaj: Ciało kobiety w pierwszych dniach po porodzie. Co jest naturalne, a na co zwrócić uwagę?
Zaburzenia nastroju po porodzie
Wahania nastroju po porodzie nie są niczym nadzwyczajnym. Przyczynami takiego stanu są: burza hormonalna, zmęczenie i zmiany zachodzące w życiu młodej mamy. Jeśli odczuwasz stale smutek, jesteś przygnębiona, narodziny dziecka wcale cię nie cieszą, a w dodatku zmiana pieluchy lub wykąpanie malca wydają ci się ponad twoje siły – koniecznie poszukaj wsparcia u najbliższych. Szczera rozmowa z partnerem, przyjaciółką czy inną młodą mamą może ci bardzo pomóc.
Nie wahaj się poradzić psychologa lub psychiatry, jeśli: dziecko cię męczy, jego płacz irytuje, a pomoc bliskich nie przynosi skutków. Być może doskwiera ci coś więcej niż tylko łagodne zaburzenia nastroju ustępujące po kilku tygodniach, popularnie zwane baby bluesem. Może to być depresja poporodowa, a wtedy niezbędna jest pomoc psychologa albo lekarza psychiatry.
Czytaj także: Wypróżnienie po porodzie: o czym powinnaś pamiętać, by wizyta w toalecie nie stała się koszmarem
Bolące piersi w czasie karmienia
W 2.–3. dobie po porodzie obie piersi będą duże, wypełnione mlekiem – to tzw. nawał, który świadczy o prawidłowej laktacji. Ale jeśli fragment piersi (zwykle jednej) jest bolesny, czerwony i twardszy, możesz też wyczuć pod palcami wyraźny guzek – to znak, że doszło do zatkania przewodu mlecznego. Musisz wtedy działać, by nie wywiązało się zapalenie piersi.
Nie przerywaj karmienia dziecka, ale zaczynaj od bolesnej piersi. Przed karmieniem rób ciepłe okłady i delikatnie masuj chory fragment piersi, a po karmieniu zastosuj zimne okłady, by ograniczyć produkcję mleka. Zasięgnij porady lekarza lub doradcy laktacyjnego, jeśli: zaczynasz gorączkować, masz dreszcze, bóle mięśni, czujesz się osłabiona – to sygnały zapalenia piersi. Po zbadaniu cię lekarz zdecyduje, czy konieczny jest antybiotyk. Pamiętaj, że nawet wtedy możesz karmić piersią (lekarz dobierze lek, który nie koliduje z laktacją).
Zobacz: Nawał pokarmu, zapalenie piersi - co jeszcze może cię zaskoczyć podczas laktacji?
Karmienie piersią - jak prawidłowo przystawić dziecko do piersi?
Normalne objawy podczas połogu
Od razu po porodzie pojawi się wydzielina z dróg rodnych zwana odchodami połogowymi. Zawiera resztki zmienionej w ciąży błony śluzowej macicy wraz z krwią z jamy macicy, treścią śluzową i surowiczą. Odchody początkowo są krwiste (przez 2–3 dni), potem stopniowo stają się brązowoczerwone, brązowożółte i surowicze. Po kilkunastu dniach zmieniają się na śluzowe i w 5.–6. tygodniu po porodzie zanikają.
Zjawiskiem fizjologicznym, a więc zupełnie normalnym, są także bóle w dole brzucha, spowodowane skurczami macicy – świadczą bowiem o zwijaniu się mięśnia macicy. Bóle nasilają się podczas karmienia piersią. Zwijanie się macicy trwa ok. 6 tygodni, ale skurcze są bolesne tylko w pierwszych kilku dniach połogu. Silniej odczuwają je kobiety, u których mięsień macicy jest bardziej rozciągnięty (bo już wcześniej rodziły albo urodziły bliźnięta).
Oczywiście będziesz też odczuwać bolesność w okolicy rany, bo każda rana boli, dopóki się nie zagoi. Jeśli doszło do nacięcia lub pęknięcia krocza, dokuczać ci będzie uczucie drętwienia i ciągnięcia szwów, trudności przy siedzeniu i chodzeniu, ból w okolicy krocza. Z kolei po cesarskim cięciu dokuczać będzie rana na brzuchu. Dolegliwości te zazwyczaj ustępują kilka dni po porodzie.
Trzeba też wspomnieć o piersiach: w 2.–3. dobie po porodzie piersi są przepełnione mlekiem – to tzw. nawał pokarmu. Jest to zjawisko fizjologiczne. Zwykle wystarczy często karmić dziecko i robić okłady z liści kapusty, by laktacja się unormowała. Wszystkie opisane powyżej objawy są naturalną konsekwencją porodu. Jednak nie zawsze procesy połogowe przebiegają prawidłowo. Mogą pojawić się też problemy (choroba, zakażenie) – i wówczas bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie patologii.
miesięcznik "M jak mama"
