Spis treści
- Wskazania do indukcji porodu
- Indukcja porodu - plusy i minusy
- Metody indukcji porodu - oksytocyna
- Przeciwwskazania do zastosowania oksytocyny:
- Indukcja porodu - amniotomia, czyli przebicie pęcherza płodowego
- Przeciwwskazania do amniotomii to:
- Indukcja porodu - masaż szyjki macicy
- Indukcja porodu - lewatywa
- Indukcja porodu - stymulacja brodawek sutkowych
Wskazania do indukcji porodu
Główne wskazania do wywoływania porodu to:
- ciąża przenoszona (trwająca ponad 42 tygodnie),
- nadciśnienie przyszłej mamy,
- występujące u niej przewlekłe choroby nerek czy cukrzyca,
- przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego, a także zahamowanie wewnątrzmacicznego rozwoju płodu.
Czasem lekarze decydują również o zastosowaniu indukcji w terminie porodu, przy braku powikłań ciążowych i prawidłowej budowie miednicy oraz przy właściwym ułożeniu płodu.
Niezależnie od metody, warto pamiętać, że indukcja porodu może zakończyć się niepowodzeniem, czyli nie rozpocznie się akcja porodowa lub wystąpią powikłania będące przeciwwskazaniem do porodu pochwowego. Dlatego indukcja, zwłaszcza w sytuacji zagrożenia zdrowia mamy czy dziecka, wymaga intensywnego nadzoru lekarskiego i stałego przygotowania do ewentualnego cesarskiego cięcia.
Indukcja porodu - plusy i minusy
Zwolennicy porodu wywoływanego przekonują, że lepiej ukończyć ciążę w optymalnym terminie, niż czekać na pojawienie się jakichkolwiek cech zagrożenia, których ryzyko wzrasta wraz z upływem czasu. Przeciwnicy podkreślają jednak, że indukowanie porodu jest działaniem niosącym pewne ryzyko i wyręczanie natury nie ma sensu, a zwiększa ryzyko powikłań i zakończenia ciąży cięciem cesarskim.
Decyzję o wywoływaniu porodu czy też skracaniu czasu jego trwania, a także wyborze metody, lekarz powinien omówić z pacjentką. Warto o to dopytać położnika, zanim trafisz na porodówkę. Wówczas będziesz mogła ocenić plusy i minusy indukcji.
Pamiętaj jednak, że podczas porodu nieraz wszystko dzieje się bardzo szybko i zmienia się sytuacja (w tym wskazania co do sposobu rozwiązania ciąży). Najlepiej zdać się na wiedzę i doświadczenie lekarza.
Najczęściej stosowanymi metodami indukcji porodu są: oksytocyna, amniotomia, lewatywa i stymulacja brodawek sutkowych.
Metody indukcji porodu - oksytocyna
Od początku XX, gdy odkryto znaczenie oksytocyny podczas porodu, jest ona powszechnie wykorzystywana w położnictwie. Pomaga nie tylko wzmocnić akcję skurczową podczas porodu, ale także ją wywołać. Odpowiednio rozcieńczony hormon podaje się w kroplówce lub specjalnej pompie infuzyjnej, w tempie pozwalającym na bezpieczny rozwój akcji porodowej.
Za istotną wadę tej metody uważa się możliwość wywołania silnych, a zarazem bolesnych skurczów, za zaletę: wyraźne skrócenie akcji porodowej. Trzeba przy tym pamiętać, że odporność na ból jest sprawą indywidualną i także naturalne, samoistne skurcze odczuwane są przez wiele kobiet jako ból nie do wytrzymania. Dolegliwości te można zresztą wyraźnie złagodzić za pomocą znieczulenia. Indukcja nie jest przeciwwskazaniem do jego stosowania.
Czasem przed właściwą indukcją porodu stosuje się tzw. test oksytocynowy. Polega on na podaniu małej dawki oksytocyny wywołującej skurcze macicy, przy równoczesnym kontrolowaniu stanu dziecka (za pomocą KTG). Test ten pozwala ocenić stan płodu i jego bezpieczeństwo podczas akcji porodowej, reakcję na skurcze i samą oksytocynę. Celem testu nie jest wywołanie porodu, choć często tak się on kończy.
Test oksytocynowy ma zadanie głównie diagnostyczne, ponieważ stosowanie oksytocyny czasem może doprowadzić do zaburzeń tętna i pracy serca, reakcji uczuleniowej czy niedotlenienia (np. przy niewydolnym łożysku). Test oksytocynowy pozwala ograniczyć ryzyko komplikacji i zawczasu podjąć decyzję np. o cesarskim cięciu.
Sprawdź też: Jak wywołać poród? Wywoływanie porodu domowymi sposobami
Postęp porodu - co oznacza brak postępu porodu i co wpływa na jego brak?
Szyjka macicy w ciąży: miękka, twarda, długość szyki macicy w ciąży
Przeciwwskazania do zastosowania oksytocyny:
- wcześniactwo i inne problemy płodu, stanowiące zagrożenie dla niego podczas porodu pochwowego,
- nadmiernie napięta macica,
- przebyte przez matkę operacje na mięśniu macicy,
- nadmiernie rozciągnięta macica (np. u licznej wieloródki, podczas ciąży mnogiej),
- niedostatecznie dojrzała szyjka macicy.
Indukcja porodu - amniotomia, czyli przebicie pęcherza płodowego
Amniotomia jest jedną z najstarszych metod indukcji porodu. Polega na przebiciu pęcherza płodowego, co przeważnie skutecznie prowadzi do aktywnej fazy porodu. W błonach płodowych w czasie ciąży gromadzą się bowiem prostaglandyny, które przyspieszają akcję porodową.
Amniotomię wykonuje się za pomocą specjalnego amniotomu, kulociągu, długiej igły iniekcyjnej lub kleszczy Kochera pod kontrolą wzroku (wzierniki ginekologiczne, amnioskop) lub wprowadzając narzędzie po palcu ręki badającego. Zabieg jest całkowicie bezbolesny.
Po przebiciu pęcherza poród powinien być ukończony w ciągu 12 godzin, ze względu na groźbę infekcji wstępującej. Powikłaniem tej metody indukcji porodu może być wypadnięcie pępowiny lub krwawienie z rozdartego naczynia, przebiegającego w błonach płodowych.
Przeciwwskazania do amniotomii to:
- brak warunków do porodu drogami natury (np. nieprzygotowana szyjka macicy, zwężona miednica, nieprawidłowe położenie płodu)
- przodowanie kończyn dziecka,
- zakażenie pochwy,
- wielowodzie,
- poród przedwczesny,
- sytuacja, gdy część przodująca dziecka nie ma ścisłego kontaktu z miednicą matki.
Indukcja porodu - masaż szyjki macicy
Masaż szyjki macicy to dość nieprzyjemna i bolesna metoda wywoływania porodu, obecnie rzadko stosowana. Polega ona na delikatnym otwarciu kanału szyjki i odklejeniu dolnego bieguna pęcherza płodowego od ścian macicy, dzięki czemu organizm rodzącej zostaje pobudzony do intensywniejszego wytwarzania hormonów, odpowiedzialnych za rozpoczęcie porodu.
Indukcja porodu - lewatywa
Tzw. wysoka lewatywa wciąż jest uważana za jeden ze skuteczniejszych i zarazem bezpiecznych środków wywołujących lub wzmacniających skurcze u zdrowych kobiet. Stosuje się ją jednak coraz rzadziej, gdyż lewatywa przed porodem jest źle tolerowana, przede wszystkim emocjonalnie, przez przyszłe mamy.
Czasem warto jednak rozważyć jej dobre strony, a przynajmniej przemyśleć zastosowanie czopka glicerynowego przed porodem, w celu skutecznego wypróżnienia.
Zalegający kał może stanowić przeszkodę dla swobodnego przechodzenia dziecka przez kanał rodny, a w razie niekontrolowanego wypróżnienia podczas akcji porodowej spowodować ryzyko ewentualnych powikłań zakaźnych u noworodka. Często natura sama rozwiązuje ten problem, gdyż biegunka bywa jednym z objawów naturalnej akcji porodowej.
Indukcja porodu - stymulacja brodawek sutkowych
Sama (lub z pomocą partnera) możesz wywołać czy przyspieszyć akcję porodową. Stymulowanie brodawek sutkowych wyzwala czynność skurczową w wyniku uwolnienia naturalnej oksytocyny. Jeśli twoja macica dotąd reagowała silnie na pieszczoty piersi (u niektórych kobiet ich stymulacja może nawet wywołać orgazm), metoda ta ma większe szanse powodzenia.
Czytaj również: Rodzisz po raz pierwszy? Zobacz, jak wygląda poród naturalny
Co zrobić, żeby szybciej urodzić?
Poród bez bólu: 10 sposobów na lekki poród
miesięcznik "M jak mama"
