Spis treści
- Ciąża a praca: badania i czas pracy
- Kiedy wypowiedzenie jest nieważne
- Ciąża a praca: dodatek wyrównawczy
- Ciąża a praca: nadgodziny zakazane
- Ciąża a praca: trwały stosunek pracy
Ciężarnej zatrudnionej na podstawie umowy o pracę przysługuje wiele przywilejów. Kobieta zostaje jednak objęta specjalną ochroną dopiero z chwilą, w której poinformuje pracodawcę o tym, że jest w ciąży. Ważne: nie wystarczy ustne przekazanie tej wiadomości. Stan błogosławiony musi zostać potwierdzony stosownym zaświadczeniem lekarskim i należy je przekazać odpowiedniej komórce w pracy.
Ciąża a praca: badania i czas pracy
Od momentu otrzymania zaświadczenia pracodawca zobowiązany jest umożliwić ciężarnej wykonywanie zaleconych przez lekarza badań lekarskich przeprowadzanych w związku z jej stanem. Dlatego jeśli pracownica nie może zrobić tych badań poza godzinami pracy, powinna mieć możliwość udania się do placówki medycznej w czasie teoretycznie przeznaczonym na czynności zawodowe, zachowując za ten okres prawo do wynagrodzenia. Lekarz ma prawo również zadecydować o tym, że kobieta w ciąży, ze względu na swój stan, nie może wykonywać dotychczasowych obowiązków lub musi ograniczyć czas poświęcany na czynności zawodowe. W takim wypadku pracodawca ma obowiązek dostosować warunki pracy do zaleceń lekarza lub ograniczyć liczbę godzin, w których kobieta pracuje. Ma to celu wyeliminowanie zagrożenia dla zdrowia ciężarnej.
Kiedy wypowiedzenie jest nieważne
Rozwiązanie umowy o pracę, które nastąpiło przed zajściem w ciążę, uznaje się za nieważne, jeśli ciąża zostanie stwierdzona w okresie wypowiedzenia lub gdy umowę wypowiedziano w okresie, gdy pracownica była już w ciąży, lecz o swoim stanie nie wiedziała.
Ciąża a praca: dodatek wyrównawczy
Jeżeli dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku lub skrócenie czasu pracy jest niemożliwe lub niecelowe z punktu widzenia firmy, pracodawca musi przenieść pracownicę do innego działu lub powierzyć jej inne obowiązki. Niekiedy jednak i takie działania nie mają racjonalnego zastosowania – wtedy przedsiębiorca ma obowiązek zwolnić zatrudnioną z obowiązku świadczenia pracy. Może dojść także do sytuacji, gdy zmiana warunków pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku, zmniejszenie liczby godzin lub przeniesienie do innych obowiązków spowodują obniżenie wynagrodzenia. W takich przypadkach ciężarnej przysługuje dodatek wyrównawczy. Również jeśli kobieta w okresie ciąży podlega zwolnieniu z obowiązku świadczenia pracy, zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. W momencie gdy ustaną przyczyny uzasadniające przeniesienie pracownicy do innych obowiązków, skrócenie czasu pracy lub zwolnienie jej z obowiązku świadczenia pracy, pracodawca jest obowiązany przywrócić ją na poprzednio zajmowane stanowisko. Naturalnie w wymiarze czasu określonym w umowie o pracę.
Ciąża a praca: nadgodziny zakazane
Przepisy przewidują również, że pracodawca nie może wymagać od ciężarnej, aby wykonywała pracę w godzinach nadliczbowych. W przedsiębiorstwach, w których obowiązuje system pozwalający na wykonywanie pracy dłużej niż osiem godzin dziennie, ta granica nie może zostać przekroczona. Zakaz ten ma charakter bezwzględny, a więc nie uchyla go zgoda samej zainteresowanej. Mimo to, co bardzo ważne, zachowuje ona przy tym prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru czasu pracy. Pracodawca bezwzględnie nie może również nakazać ciężarnej wykonywania czynności zawodowych w porze nocnej. Aby spełnić ten obowiązek, należy zmienić rozkład czasu pracy kobiety w ciąży w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli to niemożliwe lub niecelowe, nakazać wykonywanie innych czynności, które mogą być wykonywane w dzień. Lub też zwolnić z obowiązku świadczenia pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Kobiety w ciąży nie można również bez jej zgody delegować do pracy poza miejscowość, w której jest stale zatrudniona.
Ciąża a praca: trwały stosunek pracy
Z punktu widzenia przyszłej matki niezwykle istotna jest również ochrona trwałości stosunku pracy. Należy przez to rozumieć, że w okresie ciąży pracownicy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Jest również ograniczenie, jeśli chodzi o rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownicy. Gdy zachodzą przyczyny uzasadniające takie działanie, pracodawca może rozwiązać umowę, tylko gdy zakładowa organizacja związkowa wyrazi na to zgodę. Zakazy te mają zastosowanie do wszystkich rodzajów umowy o pracę, poza okresem próbnym nieprzekraczającym jednego miesiąca. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy. Co bardzo istotne z punktu widzenia ciężarnej, umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonych czynności albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.
