Spis treści
- Pytania do prawnika: Czy aby dostawać alimenty od byłego partnera, muszę iść do sądu, czy możemy dogadać się w tej sprawie sami?
- >> Czytaj także: Jak nie płacić alimentów, czyli o sposobach alimenciarzy >>
- Pytania do prawnika: Podobno w przypadku, gdy matka nie chce podawać danych ojca dziecka w USC, w rubryce: „imię ojca” urzędnik wpisze dowolnie wybrane imię. Czy to prawda?
- Pytania do prawnika: Jak wygląda sądowa procedura ustalania ojcostwa? Na jakiej podstawie sąd wydaje taką decyzję, jeśli ojciec nie zechce się zgodzić na badanie DNA?
- >> Czytaj także: Jak obliczyć alimenty? [FORUM] >>
- Pytania do prawnika: Co zrobić, aby dziecko otrzymywało alimenty od biologicznego ojca, choć mężczyzna nie chce go uznać?
- >> Czytaj także: Jak się ubiegać o ALIMENTY i komu przysługują? [WYWIAD] >>
Pytania do prawnika: Czy aby dostawać alimenty od byłego partnera, muszę iść do sądu, czy możemy dogadać się w tej sprawie sami?
Nie jest konieczne kierowanie sprawy na drogę sądową. O ile rodzice dziecka dojdą do konsensusu w kwestii wysokości alimentów oraz terminu i sposobu ich uiszczania, można zawrzeć ugodę bez pośrednictwa sądu. Istnienie umowy o alimenty przewidziano w art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (potwierdza tę możliwość również orzecznictwo Sądu Najwyższego). Wszczęcie postępowania sądowego o alimenty zasadne jest w sytuacji, w której nie ma zgody co do tego, czy obowiązek alimentacyjny istnieje oraz co do wysokości ewentualnych alimentów. Umowa o alimenty może być zawarta w dowolnej formie, tj. ustnej lub pisemnej. Z tym, że obie powyższe formy umowy nie mogą być tytułami egzekucyjnymi – na podstawie umów w tej formie nie jest możliwe egzekwowanie alimentów w przypadku niewywiązywania się zobowiązanego z tej umowy. Sąd nie ma możliwości nadania takim umowom klauzuli wykonalności. Dlatego zawarcie ugody sądowej jest celowe i może okazać się korzystniejsze w przypadku zaistnienia niektórych okoliczności. Na przykład gdy samotna matka ubiega się o zasiłek rodzinny, wymagany jest wyrok lub ugoda sądowa; gdyby ojciec dziecka zaprzestał wywiązywania się z obowiązku i nie płaciłby alimentów albo wpłacałby je w niepełnej wysokości, matka mogłaby (po uzyskaniu klauzuli wykonalności) złożyć wniosek do komornika o egzekucję. Pozew o alimenty zwolniony jest od opłat sądowych. Ugodę można także zawrzeć u notariusza, w formie aktu notarialnego, w którym ojciec dobrowolnie poddałby się egzekucji (ta opcja nie jest zwolniona od opłat, ale znacznie szybsza od postępowania sądowego).
>> Czytaj także: Jak nie płacić alimentów, czyli o sposobach alimenciarzy >>
Pytania do prawnika: Podobno w przypadku, gdy matka nie chce podawać danych ojca dziecka w USC, w rubryce: „imię ojca” urzędnik wpisze dowolnie wybrane imię. Czy to prawda?
Tak, to prawda. Zgodnie z art. 61.2 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, jeżeli nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa, w akcie urodzenia dziecka zamieszcza się jako imię ojca imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie. W przypadku gdy takiego wskazania nie ma, w akcie urodzenia zamieszcza się jako imię ojca – imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego, a jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe – nazwisko matki z chwili urodzenia dziecka, z adnotacją o wpisaniu nazwiska matki i wybranego imienia jako danych ojca. Opcja „ojciec nieznany” nie jest możliwa.
Pytania do prawnika: Jak wygląda sądowa procedura ustalania ojcostwa? Na jakiej podstawie sąd wydaje taką decyzję, jeśli ojciec nie zechce się zgodzić na badanie DNA?
W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (art. 85.1) zawarta została regulacja „domniemania ojcostwa”. Domniemywa się mianowicie, że ojcem dziecka pozamałżeńskiego jest ten, kto obcował z matką dziecka między 300. a 180. dniem przed jego urodzeniem. Matka, wnosząc o ustalenie ojcostwa, wskazuje fakt na potwierdzenie tego domniemania. Natomiast powyższe domniemanie może zostać obalone przez mężczyznę, który wykaże, że nie jest ojcem. W trakcie procesu sąd przeprowadza postępowanie dowodowe, a następnie dokonuje oceny tych dowodów i stosownie do jej wyników podejmuje decyzję i wydaje orzeczenie. W sprawie mogą być zgłoszone następujące dowody: przesłuchanie stron, zeznania świadków, dokumenty, opinie biegłych, oględziny, grupowe badanie krwi, badania DNA, badania antropologiczne, daktyloskopijne, taśmy dźwiękowe, zapisy utrwalające obrazy, fotokopie, płyty itp. Najpewniejszym i najbardziej wiarygodnym dowodem jest badanie DNA. W celu jego przeprowadzenia konieczne jest pobranie krwi i może ono nastąpić tylko za zgodą osoby, której krew ma być pobrana. Jeżeli mężczyzna odmawia udzielenia takiej zgody, sąd ocenia, jakie znaczenie nadać takiej odmowie. Mężczyzna musi zdawać sobie sprawę z możliwości uznania przez sąd takiego zachowania za wybieg mający jedynie chronić go przed odpowiedzialnością. W konsekwencji – jako że sąd ocenia zarówno wszystkie przeprowadzone dowody, jak i odmowę według własnego przekonania - pozwany poprzez swoje decyzje może doprowadzić do ustalenia ojcostwa mimo braku dowodu z badania DNA. Potwierdził to nawet Sąd Najwyższy (orzeczenie z dnia 16.02.1996 r., sygn. akt: II CRN 197/95), który stanowi, że nieuzasadniona odmowa strony poddaniu się badaniu przyrodniczemu może być przez sąd oceniana dla tej strony bardzo negatywnie przy analizowaniu w sprawie ostatecznego wyniku postępowania dowodowego.
>> Czytaj także: Jak obliczyć alimenty? [FORUM] >>
Pytania do prawnika: Co zrobić, aby dziecko otrzymywało alimenty od biologicznego ojca, choć mężczyzna nie chce go uznać?
O uzyskanie alimentów można się starać, gdy zostanie ustalone ojcostwo byłego partnera. Jeżeli dziecko nie pochodzi z małżeństwa, istnieją dwa sposoby na ustalenie ojcostwa: uznanie dziecka albo ustalenie na mocy orzeczenia sądu. Skoro mężczyzna nie chce dziecka uznać, pozostaje droga sądowa. Powództwo o ustalenie ojcostwa oraz o alimenty składa się do sądu rejonowego. Matka, wnosząc o ustalenie ojcostwa, wskazuje argumenty na potwierdzenie domniemania, że ojcem dziecka pozamałżeńskiego jest wskazany przez nią mężczyzna. Natomiast powyższe domniemanie może zostać obalone przez mężczyznę, który wykaże, że nie jest ojcem. W powództwie oprócz żądania ustalenia ojcostwa można od razu zażądać alimentów. Należy podać ich żądaną wysokość oraz wykazać, z czego wynika właśnie taka kwota. Sąd zasądzi alimenty, uwzględniając usprawiedliwione potrzeby dziecka oraz możliwości zarobkowe zobowiązanego do świadczenia alimentacyjnego. W pozwie o alimenty trzeba też wskazać termin, do którego ma być uiszczane świadczenie, oraz sposób jego zapłaty (na konto bankowe czy do rąk własnych). Argumentując wskazaną wysokość żądanych alimentów, należałoby załączyć dowody na poparcie żądania, np. paragony za ubrania, żywność, artykuły higieniczne, leki, szczepionki, dowody opłat za żłobek, opiekunkę, przedszkole, wizyty lekarskie itp. Alimenty na dziecko mają także współfinansować zajęcia rozwijające zdolności dziecka, rozrywkę, wypoczynek (np. kolonie czy obozy), dlatego i te koszty warto wziąć pod uwagę, ustalając wysokość alimentów.
