Urlop macierzyński 2022 - komu przysługuje, dokumenty, wniosek

2022-01-11 15:16

Urlop macierzyński to ważna kwestia dla wszystkich kobiet, które wkrótce zostaną mamami. Przeczytajcie więc, na jakich zasadach jest przyznawany urlop macierzyński, jaki jest jego wymiar i wysokość świadczenia w 2022 r.

urlop macierzyński

i

Autor: Thinkstock|thinkstockphotos.com Urlop macierzyński wraz z urlopem rodzicielskim trwa 52 tygodnie.

Spis treści

  1. Czym jest urlop macierzyński?
  2. Komu w 2022 r. przysługuje urlop macierzyński?
  3. Jak długo trwa urlop macierzyński?
  4. Czy można skrócić urlop macierzyński?
  5. Czy podczas urlopu macierzyńskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?
  6. Jak uzyskać urlop macierzyński?
  7. Jak wysokie są świadczenia na urlopie macierzyńskim?
  8. To często się myli! Jakie są różnice między zasiłkiem macierzyńskim a urlopem macierzyńskim?
  9. Czy zasiłek macierzyński jest przyznawany automatycznie na urlopie macierzyńskim?
  10. Co z urlopem i zasiłkiem, jeśli o umowa o pracę rozwiązała się w dniu porodu?
  11. Jakie są sytuacje szczególne, które rzutują na urlop macierzyński?

Urlop macierzyński pozwala świeżo upieczonej mamie spędzić czas z noworodkiem. Najważniejsze, co matka może dać swojemu dziecku zaraz po jego przyjściu na świat, to stała obecność i troska.

Przez jakiś czas młoda mama powinna zostać w domu, by opiekować się dzieckiem. W tym czasie nie może chodzić do pracy ani zarabiać pieniędzy, dlatego ustawodawca przewidział dla młodych mam urlopy macierzyńskie i zasiłki.

Na jakich zasadach jest przyznawany urlop macierzyński? Specjalnie dla was przygotowałyśmy poradnik, w którym znajdziecie odpowiedzi na najważniejsze pytania.

W artykule znajdziesz odpowiedzi na następujące pytania:

  1. Czym jest urlop macierzyński?
  2. Komu w 2022 r. przysługuje urlop macierzyński?
  3. Jak długo trwa urlop macierzyński?
  4. Czy można skrócić urlop macierzyński?
  5. Czy podczas urlopu macierzyńskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?
  6. Jak uzyskać urlop macierzyński?
  7. Jak wysokie są świadczenia na urlopie macierzyńskim?
  8. Jakie są różnice między urlopem macierzyński a zasiłek macierzyńskim?
  9. Czy zasiłek macierzyński jest przyznawany automatycznie na urlopie macierzyńskim?
  10. Co z urlopem i zasiłkiem, jeśli o umowa o pracę rozwiązała się w dniu porodu?
  11. Jakie są sytuacje szczególne, które rzutują na urlop macierzyński?
Urlop macierzyński. Komu przysługuje?

Czym jest urlop macierzyński?

Urlop macierzyński jest to płatna przerwa w pracy spowodowana urodzeniem dziecka przez pracownicę. Urlop liczy się od dnia porodu. Jednak jego część można wykorzystać już przed porodem, nie więcej jednak niż 6 tygodni (na podstawie zaświadczenia lekarskiego o dacie porodu).

W takim przypadku po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do wyczerpania przysługującego wymiaru. Długość urlopu zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.

Sprawdź: Urlop macierzyński przed porodem

Jakie nazwisko może nosić dziecko?

Ciąża na wychowawczym. Jak wyglądają kwestie prawne i możliwości

Rodzisz w roku 2022? Szukasz wsparcia innych przyszłych mam, chcesz wymienić się z nimi swoimi doświadczeniami? Dołącz do grupy na FB "Rodzę w 2022 roku! Grupa dla mam (BEZ HEJTU)"!

Komu w 2022 r. przysługuje urlop macierzyński?

Urlop macierzyński w 2021 jest przyznawany na tych samych zasadach, co w latach poprzednich. Może go otrzymać wyłącznie osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Dana osoba - matka lub ojciec dziecka - nie musi mieć umowy na czas nieokreślony, urlop macierzyński przysługuje również osobom zatrudnionym na czas określony, jeśli jego roczny wymiar mieści się w okresie trwania tej umowy.

Jeśli natomiast umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu już podczas urlopu, matka będzie otrzymywała zasiłek macierzyński aż do ukończenia przez dziecko 52. tygodnia.

Warto również dodać, że jeśli umowa o pracę wygasa po 3. miesiącu ciąży, zostaje ona automatycznie przedłużona do dnia porodu, a co za tym idzie - kobieta jest objęta ubezpieczeniem chorobowym i uzyskuje prawo do pobierania zasiłku macierzyńskiego przez 52 tygodnie od dnia porodu.

Zobacz też: Ciąża a umowa o pracę na czas określony

Oblicz długość swojego urlopu macierzyńskiego

Jak długo trwa urlop macierzyński?

Długość urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie, i wynosi:

  • 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka
  • 31 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt (sprawdź: Bliźniaki a urlop macierzyński)
  • 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojaczków
  • 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci
  • 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.

Rodzice będą więc mieli do dyspozycji minimum 20 tygodni urlopu macierzyńskiego i 32 lub 34 urlopu rodzicielskiego (w zależności od liczby dzieci urodzonych w czasie jednego porodu).

Oblicz swój macierzyński - Skorzystaj z kalkulatora urlopu macierzyńskiego

Czy można skrócić urlop macierzyński?

Po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego młoda mama ma prawo zrezygnować z pozostałej jego części – pod warunkiem że skorzysta z niej ojciec wychowujący dziecko, który ma status pracownika albo przerwie działalność zarobkową, aby zająć się osobiście dzieckiem (musi być również ubezpieczony).

Aby skrócić urlop, trzeba złożyć pisemny wniosek najpóźniej 7 dni przed przystąpieniem do pracy i dołączyć do niego kopię wniosku ojca dziecka o udzielenie mu reszty urlopu macierzyńskiego albo kopię oświadczenia ojca dziecka o przerwaniu działalności zarobkowej.

Sprawdź, czy i Tobie należy się macierzyński. WIDEO

Czy podczas urlopu macierzyńskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?

Pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z kobietą na urlopie macierzyńskim. Może to nastąpić jedynie w sytuacji ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy albo jeżeli zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia (z winy pracownicy).

Za matkę przebywającą na urlopie macierzyńskim składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe opłaca budżet państwa (poprzez ZUS).

Jak uzyskać urlop macierzyński?

Urlop macierzyński przysługuje matce w zasadzie z automatu, ale trzeba powiadomić pracodawcę o odbytym porodzie. Jeśli chcesz wykorzystać część urlopu przed porodem, musisz złożyć odpowiedni wniosek wraz z zaświadczeniem od lekarza o terminie porodu.

Jeśli część urlopu macierzyńskiego ma wziąć ojciec dziecka, także musi złożyć pisemny wniosek u swojego pracodawcy. Na urlopie macierzyńskim (i rodzicielskim) przysługuje zasiłek macierzyński.

Sprawdź: Wniosek o urlop macierzyński

Jak wysokie są świadczenia na urlopie macierzyńskim?

Wysokość zasiłku macierzyńskiego jest uzależniona od wynagrodzenia rodzica i terminu, w jakim złożymy wniosek o urlop.

Jeśli rodzice od razu zdecydują się na wykorzystanie obu urlopów - macierzyńskiego i rodzicielskiego, jeden po drugim, to przez całe 52 tygodnie ich trwania będzie wypłacany zasiłek macierzyński w wysokości 80 procent podstawy wymiaru (średniego wynagrodzenia z 12 ostatnich miesięcy). Aby tak było, wniosek o te urlopy trzeba złożyć u pracodawcy matki w ciągu 21 dni od porodu.

Jeśli zaś wniosek zostanie złożony po upływie  21 dni, rodzic otrzyma co miesiąc 100 procent wynagrodzenia za czas urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, a potem – do końca urlopu rodzicielskiego – zasiłek będzie wynosił 60 procent wynagrodzenia.

Osoby, którym nie przysługuje urlop macierzyński, będą uprawnione do pobierania świadczenia rodzinnego w wysokości 1000 zł miesięcznie przez rok.

Dobrze wiedzieć

To często się myli! Jakie są różnice między zasiłkiem macierzyńskim a urlopem macierzyńskim?

Pojęcia urlopu macierzyńskiego i przysługującego młodej mamie zasiłku macierzyńskiego często są mylone, a to dwie różne sprawy: urlop to przerwa w pracy, a zasiłek – świadczenie pieniężne.

W szczególnej sytuacji jest kobieta, której umowa o pracę na czas określony zostaje z powodu ciąży przedłużona do dnia porodu. Wtedy urlop jej nie przysługuje, bo z dniem porodu przestaje ona być pracownikiem, ale przysługuje zasiłek macierzyński.

Sprawdź też:

Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza

Zasiłek macierzyński a umowa-zlecenie

Czy zasiłek macierzyński jest przyznawany automatycznie na urlopie macierzyńskim?

Kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim albo rodzicielskim otrzymuje zasiłek macierzyński wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Nie ma obowiązku składania wniosku o zasiłek macierzyński w czasie urlopu macierzyńskiego – jest on przyznawany automatycznie. Natomiast o urlop rodzicielski trzeba złożyć wniosek do pracodawcy – wtedy będzie również wypłacany zasiłek.

Co z urlopem i zasiłkiem, jeśli o umowa o pracę rozwiązała się w dniu porodu?

Jeżeli umowa o pracę matki rozwiązała się w dniu porodu, urlopy macierzyński i rodzicielski już jej nie przysługują. Przysługuje natomiast zasiłek macierzyński. Zasiłek będzie wypłacany przez ZUS przez cały okres odpowiadający długości trwania obu tych urlopów łącznie, a więc przez 52 tygodnie (na jedno dziecko).

Aby otrzymać zasiłek macierzyński, trzeba dostarczyć następujące dokumenty: odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopię (potwierdzoną przez płatnika składek albo przez ZUS za zgodność z oryginałem), wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okresy poszczególnych urlopów, oświadczenie matki o tym, że ojciec nie będzie korzystał z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego.

Dokumenty te należy dostarczyć byłemu pracodawcy, który uzupełnia je o zaświadczenie ZUS Z-3 i przekazuje do odpowiedniej jednostki ZUS.

Komplet dokumentów można również przekazać osobiście do jednostki ZUS właściwej ze względu na miejsce swojego zamieszkania.

Zasiłek przysługuje także w przypadku urodzenia dziecka już po ustaniu zatrudnienia, jeśli umowa o pracę została rozwiązana z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy (musi to być jednak potwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu).

Jakie są sytuacje szczególne, które rzutują na urlop macierzyński?

  • Gdy dziecko urodzi się martwe lub umrze przed upływem 8. tygodnia życia, matce przysługuje osiem tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego. Warunkiem jest przedstawienie zaświadczenia ze szpitala o tym, że dziecko urodziło się martwe.
  • Gdy w czasie urlopu macierzyńskiego – po upływie pierwszych ośmiu tygodni – dziecko przebywa w szpitalu, matka ma prawo wystąpić o odroczenie urlopu macierzyńskiego na czas pobytu dziecka w szpitalu – pozostałą część urlopu wykorzysta po wyjściu malucha ze szpitala. Warto to rozważyć przy długiej hospitalizacji. Przerwanie urlopu następuje na wniosek samej zainteresowanej, który trzeba dostarczyć pracodawcy.
  • Matce, która otrzymywała zasiłek macierzyński w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru, ale zrezygnowała z urlopu rodzicielskiego, przysługuje wyrównanie do wysokości 100 proc. podstawy wymiaru. Dotyczy to sytuacji, gdy matka złożyła wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (wtedy przez okres obu urlopów zasiłek wynosi 80 proc. podstawy wymiaru), ale potem zmieniła zdanie.

Zobacz też:

Becikowe 2021 - komu przysługuje, wniosek, dokumenty do becikowego

Urlop ojcowski 2021 - wniosek, dokumenty, wynagrodzenie

Czy wiesz, jak opiekować się niemowlakiem?

Pytanie 1 z 10
Jak często trzeba karmić niemowlę?
Zdjęcie