Rodzina 800+
To finansowe wsparcie mające na celu pokrycie kosztów związanych z wychowaniem, edukacją i rozwojem dziecka. W ramach tego programu rodzicom lub opiekunom dziecka przysługuje 800 zł miesięcznie, aż do ukończenia przez dziecko 18 lat. Kwota przyznawana rodzinom wzrosła w styczniu 2024 roku, wcześniej wynosiła 500 zł miesięcznie.
Jak uzyskać pieniądze w ramach programu "Rodzina 800+"?
Aby dostać dofinansowanie na dziecko, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Można to zrobić online za pomocą trzech platform:
- PUE ZUS lub aplikację mobilną mZUS,
- portal informacyjno-usługowy Emp@tia na stronie empatia.mpips.gov.pl,
- bankowość elektroniczną
Zasiłek rodzinny dla samotnej matki
Rodzic samotnie wychowujący dziecko może otrzymać z tego tytułu dodatkowe pieniądze. Mimo że zasiłek nazywany jest "zasiłkiem dla samotnej matki" to mogą się o niego ubiegać zarówno kobiety, jak i mężczyźni (kobiet w takiej sytuacji jest jednak więcej, stąd odniesienie do matek).
W ramach tego dodatku można otrzymać 193 zł miesięcznie na dziecko. W przypadku większej ilości dzieci miesięczna kwota wsparcia nie może wynosić więcej 386 zł na wszystkie dzieci. Zasiłek zwiększa się w przypadku dzieci niepełnosprawnych, wówczas rodzic może liczyć na 273 zł na dziecko (nie więcej niż 546 zł na wszystkie dzieci).
Dodatek ten przysługuje tylko wtedy, gdy wobec drugiego partnera nie zostały zasądzone alimenty. Może to nastąpić w 3 sytuacjach:
- drugi rodzic nie żyje,
- ojciec jest nieznany,
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
Wsparcie finansowe wypłacane jest do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, lub do ukończenia przez nie 24 lat jeśli podjęło dalszą naukę.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
W ramach tego programu można otrzymać do 12 000 zł na drugie i kolejne dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. 12 tysięcy złotych nie jest jednak wypłacane jednorazowo, a rodzice dziecka mogą zdecydować, czy chcą otrzymywać po 500 zł miesięcznie przez dwa lata, czy też po 1000 zł miesięcznie, ale przez rok.
Z wnioskiem o przyznanie Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego należy wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który zajmuje się również wypłatami tego świadczenia.
Becikowe
Becikowe to jednorazowe wsparcie finansowe przyznawane przez państwo w związku z urodzeniem dziecka. W ramach becikowego rodzice lub opiekunowie mogą otrzymać 1000 zł. Nie każdemu przysługują jednak dodatkowe środki, ponieważ wypłata becikowego uzależniona jest od kilku czynników:
- dochód na rodzinę nie może przekraczać 1922 zł netto miesięcznie,
- matka dziecka od co najmniej 10. tygodnia ciąży do porodu była pod opieką medyczną,
- osoby samotnie wychowujące dziecko muszą mieć zasądzone alimenty od drugiego rodzica
Becikowe przysługuje wyłącznie polskim obywatelom mieszkającym na terenie kraju — Polacy przebywający za granicą nie mogą się ubiegać o tę formę wsparcia.
Świadczenie rodzicielskie
To wsparcie finansowe skierowane do osób, które sprawują opiekę nad dzieckiem, a które z powodu swojej sytuacji zawodowej nie mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Przysługuje m.in. osobom bezrobotnym, studentom lub pracującym an umowę o dzieło.
Świadczenie rodzicielskie wynosi 1000 zł miesięcznie netto i nie jest uzależnione od dochodów rodziny. Przysługuje ono przez okres:
- 52 tygodni — w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka,
- 65 tygodni — w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci,
- 67 tygodni — w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci,
- 69 tygodni — w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci,
- 71 tygodni — w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.
Ważne! W tym samym czasie jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę wychowywanych dzieci.
Świadczenie uzupełniające "Mama 4 plus" (Rodzicielskie świadczenie uzupełniające)
To specjalny rodzaj wsparcia finansowego skierowany do osób, które osiągnęły już wiek emerytalny. Chodzi o osoby, które z uwagi na wychowanie 4 lub więcej dzieci musiały zrezygnować z pracy zarobkowej, przez co w tej chwili nie przysługują im żadne świadczenia (lub są one na najniższym poziomie). Program "Mama 4 plus" gwarantuje im środki niezbędne środki do życia.
Wysokość uzupełniającego świadczenia rodzicielskiego odpowiada kwocie najniżej emerytury i od marca 2024 roku wynosi 1780,96 zł. Aby otrzymać pieniądze, niezbędne jest złożenie wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub innego organu rentowego.
Zasiłek macierzyński
Zasiłek macierzyński to świadczenie pieniężne przyznawane osobie ubezpieczonej, która w momencie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu urodziła dziecko, przyjęła na wychowanie dziecko do 14. roku życia lub przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej dziecko w wieku do 7 lat. Zasiłek może otrzymać zarówno matka jak i ojciec. Przysługuje on za okresy, które odpowiadają okresom:
- urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- urlopu rodzicielskiego,
- urlopu ojcowskiego.
Jeśli chodzi o wysokość zasiłku macierzyńskiego, to jego minimalna wartość wynosi 1000 zł netto (chodzi tu np. o osoby bezrobotne). Natomiast w przypadku osób, które mają opłacane składki chorobowe, wysokość zasiłku macierzyńskiego jest uzależniona między innymi od zarobków oraz od tego, przez jaki okres rodzic zamierza przyjmować zasiłek. I tak, wynosi on:
- 100% podstawy wymiaru — jeżeli kobieta nie zamierza skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Wówczas 100 proc. zasiłku przysługuje przez cały okres urlopu macierzyńskiego,
- 80% podstawy wymiaru — jeżeli kobieta po urodzeniu dziecka będzie wnioskowała o urlop rodzicielski. Wniosek musi jednak złożyć nie później niż 21 dni po porodzie. 80 proc. podstawy wymiaru przysługuje podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego,
- 60% podstawy wymiaru — jeżeli kobieta nie złożyła w terminie wniosku o urlop rodzicielski. 100 proc. zasiłku przysługuje podczas urlopu macierzyńskiego, a 60 proc. podczas urlopu rodzicielskiego.
Czas, przez jaki wypłacany będzie zasiłek, uzależniony jest z kolei od liczby urodzonych dzieci. W przypadku jednego wynosi 20 tygodni (140 dni), w przypadku dwójki 31 tygodni (217 dni), trójka to 33 tygodnie (231 dni), czwórka 35 tygodni (245 dni), a przy piątce dzieci przysługuje 37 tygodni (259 dni).
Dodatek "Za życiem"
To jednorazowe świadczenie przyznawane w związku z urodzeniem dziecka z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu. Wynosi ono 4000 zł i może się o nie ubiegać zarówno matka jak i ojciec. Środki przyznawane są niezależnie od dochodów rodziny — jedynym warunkiem jest zaświadczenie lekarskie dotyczące stanu zdrowia dziecka.
Co ważne, świadczenie może zostać przyznane rodzicom biologicznym tylko wówczas, gdy matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu.
Karta Dużej Rodziny
Karta Dużej Rodziny przysługuje rodzinom, w których jest troje bądź więcej dzieci. Na jej podstawie można liczyć na szereg ulg i zniżek, czy to w instytucjach sportowych, kulturalnych, czy nawet w obiektach gastronomicznych i sklepach. Posiadacze Karty Dużej Rodziny mogą korzystać z tańszych biletów kolejowych lub w komunikacji miejskiej (tutaj decyzja należy jednak do samorządów).
Przysługuje ona również dzieciom:
- w wieku do 18. roku życia,
- w wieku do 25. roku życia — w przypadku dzieci uczących się w szkole lub szkole wyższej,
- bez ograniczeń wiekowych w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Karta Dużej Rodziny przyznawana jest niezależnie od dochodów. Aby ją uzyskać, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku. Można to zrobić online za pomocą portalu Emp@tia.
Fundusz Alimentacyjny
To wsparcie finansowe dla samotnego rodzica przysługujące wtedy, gdy drugi rodzic nie płaci alimentów na dziecko i nie można ich w żaden sposób wyegzekwować. W takiej sytuacji wypłacenie alimentów za dłużnika bierze na siebie Fundusz Alimentacyjny. Jednak aby z niego skorzystać, trzeba spełnić surowe wymogi dotyczące finansów rodziny: przeciętny miesięczny dochód netto na osobę w rodzinie nie może przekraczać 725 zł.
W tej chwili (stan na lipiec 2024) wysokość takiego wsparcia nie może przekroczyć 500 zł miesięcznie, jednak według zapowiedzi płynących z rządu: wkrótce kwota ta może zostać podniesiona na 1000 zł.
Dofinansowanie do pobytu w żłobku
Niezależnie od dochodów rodzice i opiekunowie mogą się ubiegać o dofinansowanie, które pozwoli pokryć część opłat za pobyt dziecka w żłobki czy też klubiku dziecięcym. Wynosi ono maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż wysokość opłaty za pobyt w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Aby uzyskać dofinansowanie konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Program Aktywny Rodzic (babciowe)
To program, który ma wejść w życie jeszcze w październiku 2024 roku. Chodzi o dofinansowanie przysługujące rodzicom, którzy po urlopie związanym z urodzeniem dziecka chcieliby wrócić do pracy zarobkowej. Będą się oni mogli ubiegać o pieniądze z programu "Aktywny Rodzic", z przeznaczeniem ich na opłacenie żłobka, niani lub zapłatę za opiekę nad dzieckiem komuś bliskiemu z rodziny.
Zgodnie z założeniami, wysokość dofinansowanie wynosić będzie 1500 zł miesięcznie, a w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności, świadczenie wyniesie 1900 zł.
