Tak naprawdę nowa ustawa wprowadza zmiany w obszarze działań kilku ustaw: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, a także o Karcie Dużej Rodziny.
Lista zmian, które obejmuje ustawa:
1. Ujednolicenie terminów przyjmowania wniosków o różnego rodzaju świadczenia dla rodzin.
2. Roczna ocena funkcjonowania programu Rodzina 500 plus będzie połączona z analizą innych świadczeń, bo są one ze sobą powiązane.
3. Redukcję niepożądanych zjawisk tj. dopasowanie dochodu do kryterium uprawniającego do świadczenia na pierwsze dziecko, fałszowanie samotnego rodzicielstwa (by nie uwzględniać dochodu partnera) czy pobieranie 500+ przez osoby faktycznie mieszkające poza granicami Polski.
4. Zmianie ulegnie także obsługa wniosków składanych w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego - do tej pory urząd marszałkowski, po wejściu w życie ustawy, wojewoda. Powodem przejęcia tego obowiązku jest problem z realizacją tego zadania (opóźnienia w zakresie decyzji administracyjnej i wypłaty świadczenia). Po zmianach, minister rodzinny będzie miał większe wpływy na egzekwowanie efektywnej pracy wojewodów.
Jak złożyć wniosek na kolejny rok świadczenia wychowawczego?
5. W 2017 r. internetowe i papierowe wnioski będą składane od 1.08, a od przyszłego będzie można je złożyć już 1.07 (to ukłon w stronę samorządowców, którzy łącznie z wnioskami o 500+ będą musieli rozpatrywać także inne wnioski).
6. Ustawa obejmuje także zmiany w żłobkach i klubach dziecięcych. Poza szeregiem socjalnych ułatwień, placówki te będą także zwolnione z opłat od nieruchomości tak jak przedszkola. Powstaną nowe żłobki. Ministerstwo wskazuje, że w ponad 70% gmin w Polsce brakuje jakichkolwiek instytucji opieki. Brak placówek powoduje, że wielu rodziców nie jest w stanie pogodzić życia rodzinnego z życiem zawodowym. Osoby kandydujące do pracy w żłobkach, począwszy od opiekunów kończąc na dyrektorach, będą sprawdzani w bazie danych rejestru publicznego sprawców przestępstw na tle seksualnym. Rodzice będą mieli prawo w podejmowaniu decyzji związanych z prowadzeniem żłobka lub klubu dziecięcego.
7. KARTA DUŻEJ RODZINY - od 2019 r. z jej przywilejów będą mogły skorzystać ci, którzy kiedykolwiek mieli na utrzymaniu trójkę dzieci. Karta zostanie dostosowana do najnowszych rozwiązań technologii cyfrowej. Pojawi się aplikacja na smartfonie: Karta Dużej Rodziny. Pozwoli to na korzystanie z ulg od razu po jej przyznaniu przez jednostkę wydającą pozytywną decyzję. Karta plastikowa pozostanie dalej w obiegu. Posiadacze kart będą mogli korzystać z obu form.
Ustawa wejdzie w życie etapami - 1 sierpnia, od 2018 r. oraz od 2019 r.