Pieniądze na dzieci w 2022 od państwa przydadzą się każdemu rodzicowi. Od lipca rodzice mogą otrzymywać nowe świadczenie rodzinne z programu Rodzina 500+ także na pierwsze dziecko. Przy tej okazji przygotowaliśmy materiał o wszystkich świadczeniach i zasiłkach, na jakie mogą liczyć rodzice dzieci w naszym kraju.
Oto informator w pigułce, komu przysługują określone świadczenia oraz jakie warunki trzeba spełnić i jakie załatwić formalności, by otrzymać pieniądze na dzieci w 2022 roku.
Czytaj: Dziecko niepełnosprawne: świadczenia pieniężne, które ci przysługują
Nieletnia matka - jakie zasiłki przysługują niepełnoletniej matce
Spis treści
- Pieniądze na dzieci - dodatkowe 500 plus na dziecko
- Pieniądze na dzieci: becikowe
- Pieniądze na dzieci: zasiłek macierzyński
- Pieniądze na dzieci: tzw. kosiniakowe
- Pieniądze na dzieci: rodzina 500 plus
- Pieniądze na dzieci: zasiłek rodzinny wraz z dodatkami
- Pieniądze na dzieci: ulga podatkowa
- Pieniądze na dzieci: gdzie warto szukać informacji?
Pieniądze na dzieci - dodatkowe 500 plus na dziecko
Od nowego roku 2022 w ramach Polskiego Ładu wprowadzono nowe świadczenia dla rodziców. Zobacz w galerii, co możesz otrzymać dzięki Rodzinnemu Kapitałowi Opiekuńczemu. A potem przeczytaj o stałych świadczeniach, takich jak becikowe czy zasiłek macierzyński.
Pieniądze na dzieci: becikowe
To potoczna, powszechnie używana nazwa jednorazowej zapomogi wypłacanej przez państwo z tytułu przyjścia na świat dziecka.
Komu przysługuje? Matce, ojcu lub innemu prawnemu opiekunowi dziecka nowo narodzonego dziecka.
Kwota i czas wypłacania: 1000 zł jednorazowo.
Warunki do spełnienia: Becikowe nie przysługuje wszystkim rodzicom czy opiekunom, tylko tym, którzy spełniają kryterium dochodowe: dochód netto na osobę w rodzinie nie może przekraczać 1922 zł.
Drugim warunkiem jest posiadanie zaświadczenia od lekarza, że przyszła mama była objęta opieką medyczną od 10. tygodnia ciąży i w każdym z trzech trymestrów zostało ci udzielone przynajmniej jedno świadczenie zdrowotne (z podaniem dat).
Formalności: O becikowe trzeba wystąpić w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, objęcia go opieką prawną lub przysposobienia – najpierw dziecko musi mieć swój numer PESEL.
Wniosek o becikowe – wraz z załącznikami – składa się w urzędzie zajmującym się wypłatą świadczeń rodzinnych w danej gminie (mieście). Może to być wydział spraw społecznych w urzędzie miasta (gminy) albo miejscowy ośrodek pomocy społecznej. Tam dowiecie się, jakie dokumenty trzeba dołączyć do wniosku (ich lista może się nieco różnić).
Zwykle znajdują się na niej: dokument tożsamości rodzica (kopia plus oryginał do wglądu), zaświadczenie od lekarza, skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (lub inny dokument stwierdzający wiek malca (kopia plus oryginał do wglądu), odpis zupełny aktu urodzenia dziecka (w przypadku gdy ojciec jest nieznany, dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny za ubiegły rok, czyli zaświadczenie z urzędu skarbowego albo oświadczenie wnioskodawcy o dochodzie rodziny.
Tych dokumentów może być wiele, w zależności od sytuacji rodzinnej i liczby źródeł dochodu (np. umowa o pracę, działalność gospodarcza, alimenty, gospodarstwo rolne itd.).
Uwaga: okres zasiłkowy trwa od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. To oznacza, że jeśli wniosek o becikowe złożysz przed 31 października br., to powinnaś dołączyć zaświadczenia lub oświadczenia o dochodach za rok 2019. A gdy będziesz starać się o becikowe po 31 października br., wtedy już trzeba brać pod uwagę dochody z 2020 roku.
Czytaj: Jakie nazwisko może nosić dziecko?
Pieniądze na dzieci: zasiłek macierzyński
Pieniądze na dzieci możesz również otrzymać z zasiłku macierzyńskiego. Jest to świadczenie wypłacane przez ZUS mamom (lub ojcom) przebywającym na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim.
Komu przysługuje? Matce lub ojcu przebywającemu na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim; także matce, która nie przebywa na urlopie, bo jej umowa o pracę wygasła w dniu porodu lub zlikwidowano jej zakład pracy.
Warunki do spełnienia: Kobieta musi urodzić dziecko w okresie, gdy była objęta ubezpieczeniem chorobowym lub w okresie urlopu wychowawczego. Zasiłek dostają więc mamy zatrudnione na umowę o pracę albo te, które dobrowolnie opłacały składkę na ubezpieczenie chorobowe.
Kwota i czas wypłacania: Zależy od wysokości zarobków rodzica, który otrzymuje zasiłek, oraz od czasu złożenia deklaracji o długości urlopów rodzicielskich. Rodzice mają trzy możliwości: matka (lub ojciec) może otrzymywać 100 proc. sumy zasiłku przez pierwsze pół roku i 60 proc. przez kolejne pół albo 80 proc. przez cały okres urlopów łącznie (54 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka).
Jako podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych (lub pełnych miesięcy, gdy okres ubezpieczenia był krótszy niż rok) poprzedzających miesiąc nabycia praw do zasiłku macierzyńskiego.
Formalności: Wniosek o zasiłek – wraz z zaświadczeniem o porodzie ze szpitala – należy złożyć w miejscu pracy matki (lub ojca, jeśli to ojciec przebywa na urlopie). Jeśli rodzice chcą otrzymywać przez cały czas urlopu 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku, należy – nie później niż 21 dni po porodzie – złożyć u pracodawcy pisemny wniosek o udzielenie bezpośrednio po sobie: urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
A jeśli najpierw matka wykorzysta urlop macierzyński, a dopiero potem zdecyduje się na urlop rodzicielski, to przez pierwsze pół roku będzie dostawać zasiłek w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru, a przez kolejne pół roku – 60 proc.
Pieniądze na dzieci: tzw. kosiniakowe
Jest to potoczna nazwa zupełnie nowego świadczenia rodzicielskiego, które jest wypłacane od początku tego roku. Nazwa pochodzi od nazwiska byłego ministra pracy Władysława Kosiniaka-Kamysza, z którego inicjatywy ustanowiono to świadczenie. Można powiedzieć, że jest to odpowiednik zasiłku macierzyńskiego dla kobiet, które dotąd nie miały uprawnień do stałych comiesięcznych świadczeń z tytułu urodzenia dziecka.
Komu przysługuje? Każdej matce, która urodziła dziecko, a nie ma prawa do normalnego zasiłku macierzyńskiego, ponieważ nie płaciła składek chorobowych na ZUS. Jest to więc świadczenie, o które mogą ubiegać się kobiety bezrobotne, pracujące na umowę zlecenie albo umowę o dzieło, studentki, rolniczki itd.
Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje w sytuacji, gdy:
- matka podejmie pracę przed upływem roku od porodu, która uniemożliwi jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem
- drugi rodzic pobiera już świadczenie rodzicielskie
- drugi rodzic otrzymuje w tym samym czasie zasiłek macierzyński podczas urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego albo uposażenie za okres odpowiadający urlopowi macierzyńskiemu; urlopu ojcowskiego to nie dotyczy – nie ma więc przeszkód, by ojciec skorzystał z takiego urlopu, gdy matka pobiera „kosiniakowe”. Świadczenie to wlicza się do dochodu rodziny, co jest ważne przy ustalaniu prawa do innych świadczeń wypłacanych z budżetu państwa, np. z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego czy świadczeń rodzinnych. Na przykład: jeśli 4-osobowa rodzina z dwójką dzieci ma dochód miesięczny netto w wysokości 2600 zł, to mogłaby otrzymywać 500 zł na każde dziecko z programu 500 plus (bo dochód na osobę nie przekracza 800 zł). Ale jeśli będzie dostawać kosiniakowe, to 500 zł dostanie tylko na jedno dziecko, ponieważ wtedy miesięczny do-chód na osobę wyniesie 900 zł. Podobnie otrzymywanie kosiniakowego może sprawić, że mama studentka straci stypendium socjalne, bo przekroczy próg dochodowy. Osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych mają prawo do kosiniakowego, ale pomniejszonego o kwotę zasiłku
Warunki do spełnienia: Jedynym warunkiem jest urodzenie dziecka i brak ubezpieczenia chorobowego. Nie trzeba spełniać żadnych kryteriów dochodowych.
Kwota i czas wypłacania: Wysokość tego świadczenia to 1000 zł miesięcznie. W przypadku urodzenia jednego dziecka jest ono wypłacane przez 52 tygodnie, po urodzeniu bliźniąt – przez 65 tygodni, trojaczków – 67 tygodni, czworaczków – 69 tygodni, a pięcioraczków – 71 tygodni.
Formalności: Aby otrzymać „kosiniakowe”, należy wypełnić odpowiedni formularz i złożyć go w urzędzie miasta lub gminy lub w oddelegowanej do tych zadań placówce MOPS. Wzór wniosku można znaleźć w internecie.
Uwaga: po świadczenie trzeba zgłosić się w ciągu 3 miesięcy od dnia porodu – wówczas matka dostanie wyrównanie za poprzednie miesiące. Jeśli natomiast wniosek zostanie złożony później, to zasiłek będzie wypłacany tylko za miesiące pozostałe do ukończenia przez dziecko 1. roku życia.
Pieniądze na dzieci: rodzina 500 plus
To bardzo atrakcyjne świadczenie. 500 plus Jego celem ma być zachęcenie Polaków do posiadania większej liczby dzieci, ale aby je otrzymać, nie wystarczy po prostu urodzić dziecko. Dobra wiadomość jest taka, że świadczenie przysługuje nie tylko na dzieci nowo narodzone, ale też starsze.
Komu przysługuje? Rodzicom, którzy mają dzieci w wieku do 18. roku życia, o ile zostaną spełnione określone w ustawie warunki.
Kwota i czas wypłacania: 500 zł co miesiąc na każde (także na pierwsze dziecko) dziecko – do ukończenia przez nie 18. roku życia. Pieniądze zostaną wypłacone z wyrównaniem od kwietnia w terminie do trzech miesięcy od dnia złożenia formularza.
Warunki do spełnienia: Kwotę 500 zł na każde dziecko otrzyma każda rodzina, także niepełna, bez względu na dochody i stan majątkowy, a więc np. gdy w rodzinie jest troje dzieci (i żadne z nich nie skończyło 18 lat), to rodzice otrzymają 1500 zł miesięcznie. Jednak od dnia, gdy najstarsze dziecko skończy 18 lat, rodzina będzie dostawać 1000 zł (bo wtedy już traktuje się ją jak rodzinę z dwojgiem dzieci).
Rodzice samotnie wychowujący dzieci już nie będą musieli przedstawiać zaświadczenia o wysokości przyznanych alimentów, ani też udowadniać, że sami wychowują dziecko.
Formalności: Wnioski można składać osobiście w urzędach miasta lub gminy, a w niektórych miastach także w miejskich żłobkach, przedszkolach i szkołach. Można wysłać je także listem poleconym albo za pomocą internetu (trzeba mieć jednak bezpieczny podpis elektroniczny bądź założone konto na portalu e-PUAP). Bardzo wygodnie mogą złożyć wniosek osoby posiadające konto internetowe w banków: wystarczy, że zalogują się na swoje konto, wypełnią wniosek i prześlą go przez internet.
Uwaga! Od 2020 roku zmienił okres rozliczeniowy (z lipca na luty). Z tego powodu zmieni się termin składania nowych wniosków - od 2021 roku upływać będzie w lutym, a okres przyznawania świadczeń od 2021 roku obowiązywać będzie nie od października do września, ale od czerwca do maja.
Pieniądze na dzieci: zasiłek rodzinny wraz z dodatkami
W porównaniu z kwotą 500 zł dotychczasowy zasiłek rodzinny na dziecko jest bardzo skromny, jednak trzeba o nim tu wspomnieć, bo nie znika z systemu, nadal więc będzie wypłacany.
Komu przysługuje? Rodzicom wychowującym dzieci i uzyskującym najniższe dochody.
Warunki do spełnienia: Dochód na osobę w rodzinie (miesięcznie) nie może przekraczać 674 zł netto, a w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym – 764 zł netto. Ważne: świadczenie 500 zł na dziecko nie będzie wliczane do dochodu przy ubieganiu się o zasiłki rodzinne.
Kwota i czas wypłacania: Zasiłek wypłacany jest co miesiąc, w wysokości: 95 zł na dziecko w wieku do pięciu lat, 124 zł na dziecko w wieku 6–18 lat oraz 135 zł na dziecko w wieku 19–23 lata.
Ważne! Oprócz zasiłku podstawowego rodziny o niskich dochodach otrzymują też związane z nim dodatki, najważniejsze z nich to:
- dodatek z tytułu urodzenia dziecka – 1000 zł jednorazowo (tzw. drugie becikowe);
- z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego – 400 zł miesięcznie wypłacane maksymalnie przez 24 miesiące w przypadku wychowywania jednego dziecka, a 36 miesięcy – gdy dzieci (z jednego porodu) jest więcej; jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności – dodatek jest wypłacany przez 72 miesiące;
- samotnego wychowywania dziecka: 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci
- wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej: 95 zł miesięcznie na trzecie i każde kolejne dziecko
- kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego:90 zł miesięcznie na dziecko w do ukończenia 5. roku życia,110 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia
- rozpoczęcia roku szkolnego 100 zł na dziecko.
Formalności: Wniosek należy złożyć w swoim urzędzie gminy (miasta) albo w miejscowym MOPS (tam są też dostępne formularze wniosku). Do wniosku należy dołączyć niezbędne dokumenty potwierdzające: tożsamość osoby ubiegającej się o świadczenie, wiek dziecka (skrócony odpis akta urodzenia albo inny dokument), wysokość uzyskanego dochodu (zaświadczenia lub oświadczenia, np. zaświadczenie z urzędu skarbowego).
Wnioski o przyznanie świadczeń na kolejny okres zasiłkowy składa się od 1 września. Osoby, które złożą wniosek do 30 września, otrzymają świadczenie do 30 listopada. Wypłata świadczeń w przypadku, gdy wniosek został złożony od 1 października do 30 listopada, nastąpi do dnia 31 grudnia.
Samorządy niektórych miast i gmin wypłacają własne becikowe, aby zachęcić mieszkańców do większej liczby dzieci. Jest to ich dobrowolna inicjatywa i wysokość takiego becikowego jest różna. Warto sprawdzić, czy w twoim mieście (gminie) możesz liczyć na takie wsparcie. Także studentki niektórych uczelni mogą liczyć na finansową pomoc (zwykle jednorazową) w związku z urodzeniem dziecka.
Pieniądze na dzieci: ulga podatkowa
Od kilku lat rodzice wychowujący dzieci mogą skorzystać z ulg podatkowych, które są szczególnie atrakcyjne w przypadku rodzinwielodzietnych.
Kwoty: Na pierwsze i na drugie dziecko można odliczyć po 1112,04 zł, na trzecie: 2000,04 zł, na czwarte i kolejne dzieci w rodzinie – po 2700 zł.
Komu przysługują? Z ulgi może skorzystać podatnik, który w minionym roku podatkowym: wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego lub sprawuje opiekę nad dzieckiem w formie rodziny zastępczej.
Ulga na dziecko za 2020 r. przysługuje:
- na każde dziecko, które nie ukończyło 18 lat,
- na każde niepełnosprawne dziecko, które otrzymuje zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- na każde dziecko do 25. roku życia, które ciągle się uczy i jego dochód nie przekracza 3 089 zł (w tę kwotę nie wlicza się renty rodzinnej)
Warunki do spełnienia: Ulgę może rozliczyć podatnik opodatkowany na zasadach ogólnych (PIT-37, PIT-36). Nie może jej odliczyć podatnik rozliczający się liniowo, składający zeznanie za podatek wykazany ze zbycia nieruchomości (PIT-39), ze zbycia akcji lub innych dochodów kapitałowych (PIT-38) czy opodatkowany w formie ryczałtu.
Dodatkowo rodzic wychowujący tylko jedno dziecko nie może zarobić w roku podatkowym 2020 więcej niż 56000 zł (łącznie oboje rodzice nie mogą zarobić więcej niż 112000 zł).Formalności: Aby uzyskać ulgę, wystarczy rozliczyć się z podatku dochodowego, czyli złożyć PIT w swoim urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia każdego roku.
Ważne: Nawet jeśli rodzice płacą zbyt mały podatek, aby odliczyć wszystkie ulgi, otrzymają pełną ich kwotę z urzędu skarbowego – jednak zwrot nie może przekroczyć łącznej kwoty zapłaconych przez podatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Pieniądze na dzieci: gdzie warto szukać informacji?
Nasz poradnik zawiera tylko najważniejsze, podstawowe informacje. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej szczegółów na temat wymienionych świadczeń/podatków lub znaleźć gotowe formularze wniosków, znajdziesz je np. na poniższych stronach internetowych: www.mpips.gov.pl, www.zus.pl, www.mops.com.pl, www.rodzina.gov.pl, www.pit.pl, www.portalsamorzadowy.pl
