Wsparcie dla rodziców to m.in. 800 plus czy „babciowe” - jedno ze świadczeń z programu „Aktywny Rodzic”. Nie są one jednak wystarczającą zachętą, dzieci w Polsce rodzi się coraz mniej. Kryzys demograficzny staje się faktem. Jak prognozuje Główny Urząd Statystyczny (GUS) w 2060 r. liczba ludności spadnie do 30,9 mln - w porównaniu do 2022 r. to ubytek o blisko 7 mln osób.
Współczynnik dzietności jest jednym z najniższych w Unii Europejskiej, wynosi zaledwie 1,16. Dla zapewnienia stabilnej populacji powinien przekraczać 2,1.
Jak poprawić tę sytuację? Eksperci przyglądają się funkcjonującemu na Węgrzech modelowi wsparcia polityki prorodzinnej.
800 plus to za mało, aby poprawić sytuację demograficzną w Polsce
Jak zauważają eksperci, dotychczasowe programy wsparcia zwiększyły bezpieczeństwo finansowe rodzin, ale nie wpłynęły na wskaźnik dzietności. Poprawiają warunki życia rodzin o niższych dochodach, nie stanowią zachęty do powiększania rodzin w grupach o wyższych zarobkach. Specjaliści Personnel Service wskazują, że potrzebne są kompleksowe i długofalowe rozwiązania, które będą m.in. zachęcały do łączenia macierzyństwa z aktywnością zawodową. Jak to zrobić? Na przykład zwalniając kobiety z podatku dochodowego.
Polecany artykuł:
Polityka prorodzinna na Węgrzech: ulga podatkowa dla pracujących matek
Zmiany są potrzebne, różne formy wsparcia rodzin są koniecznością. Szukając rozwiązań, eksperci przyglądają się funkcjonowaniu polityki prorodzinnej na Węgrzech. To np.:
- preferencyjne kredyty hipoteczne dla rodzin wielodzietnych,
- bezzwrotne wsparcie finansowe na zakup samochodu dla rodzin z minimum trójką dzieci,
- ulgi podatkowe dla młodych rodziców,
- programy wspierające kobiety wracające na rynek pracy.
Pracujące matki - z minimum trójką dzieci - są dożywotnio zwolnione z podatku dochodowego. Rozwiązanie obowiązuje od października 2024 r., w 2026 r. ma objąć matki z dwójką dzieci, stopniowo rozszerzając się na kolejne grupy wiekowe.
Dzięki temu dochód rodzin wielodzietnych wzrośnie nawet o 18,9 proc. rocznie. W praktyce oznacza to, że kobieta zarabiająca równowartość 6000 zł brutto miesięcznie będzie miała w kieszeni nawet 1000 zł więcej każdego miesiąca
- wyjaśniają eksperci z Personnel Service.
Ta polityka przynosi efekty, bo chociaż dzietność na Węgrzech wciąż nie wciąż nie osiągnęła poziomu zastępowalności pokoleń, to wzrosła z 1,23 w 2011 roku do 1,55 w 2023 roku.
Demografia to jedno z największych wyzwań Polski. Jeśli nie podejmiemy natychmiastowych działań, skutki będą nieodwracalne - zarówno dla rynku pracy, jak i systemu emerytalnego
- alarmuje Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy, założyciel Personnel Service.
Musimy myśleć długofalowo i stworzyć warunki, które nie tylko zachęcą do posiadania dzieci, ale także zapewnią stabilność finansową rodzinom, niezależnie od poziomu ich dochodów. Zwolnienie z podatku dochodowego dla pracujących matek, wzorem Węgier, mogłoby być realnym impulsem prorodzinnym
- podkreśla.
Zmiany są konieczne, ale czy te około finansowe są tymi wystarczającymi?
