Ulga na dziecko w 2022 roku: zasady odliczania ulgi prorodzinnej

Ulga na dziecko przysługuje rodzicom wykonującym władzę rodzicielską, opiekunom prawnym, jeżeli dziecko z nimi zamieszkuje oraz rodzicom zastępczym. Wynika z tego, że z ulgi prorodzinnej nie mogą korzystać rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej oraz opiekunowie prawni, w przypadku gdy dziecko z nimi nie zamieszkuje.

Za 2021 r. Polacy rozliczą ją tak jak w zeszłym roku. Zasady rozliczenia ulgi na dziecko zmienią się dopiero przy kolejnym rozliczeniu w związku z nowymi przepisami wynikającymi z Polskiego Ładu. 

Spis treści

1. Komu nie przysługuje ulga na dziecko?
2. Ulga na dziecko przysługuje obojgu rodzicom
3. Ulga na dziecko a 500+
4. Ulga na dziecko: komu przysługuje ulga prorodzinna?
5. Ulga na dziecko: kto może skorzystać z ulgi prorodzinnej?
6. Ulga na dziecko: zasady odliczania ulgi na dziecko
7. Ulga na dziecko: ile wynosi ulga prorodzinna?
8. Ulga na dziecko: jak odliczyć ulgę prorodzinną?

Komu nie przysługuje ulga na dziecko?

Poza tym zasadniczym warunkiem do zastosowania tej ulgi jest wykonywanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem. Polega to na sprawowaniu faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem oraz wychowywaniu dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy wyłącznie wypełnianie obowiązku alimentacyjnego nie będzie mogło stanowić podstawy do przedmiotowego odliczenia.

Ulga na dziecko przysługuje obojgu rodzicom

W takiej sytuacji całą kwotę ulgi na dziecko odliczyć będzie mógł tylko ten rodzic, który bez udziału drugiego rodzica faktycznie wykonuje władzę rodzicielską (wychowuje dziecko).

Natomiast gdy każdemu z rodziców przysługuje prawo do ulgi prorodzinnej, zastosowanie odliczenia przez rodziców dziecka może nastąpić w kwotach równych lub w dowolnej ustalonej przez nich proporcji (dzielenie się ulgą pozostawiane jest wspólnemu porozumieniu rodziców).

Oczywiście, należy wspomnieć, iż roczna kwota odliczenia dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych, czyli jedynym ograniczeniem jest tu górny limit ulgi.

W przypadku braku porozumienia ustawodawca każe zastosować zasadę, że ulga należy się proporcjonalnie do faktycznego okresu wykonywania władzy rodzicielskiej w roku podatkowym (okresu liczonego w dniach).

Ulga na dziecko a 500+

500 + jest zwolnione z opodatkowania, a to oznacza, że nie odliczamy go w deklaracji PIT. Pobieranie świadczenia 500 + na dziecko nie wyklucza odliczenia ulgi na dziecko.

To oznacza, że wszyscy rodzice, którzy pobierają świadczenie wychowawcze 500 + mają prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej. Wynosi ona tyle samo, co w przypadku rodziców, którzy nie pobierają 500 +.

Czytaj: 500 plus na pierwsze dziecko – kiedy i gdzie złożyć wniosek

Ulga na dziecko: komu przysługuje ulga prorodzinna?

Ulga na dziecko przysługuje osobom, które wychowują dzieci:

• małoletnie,
• bez względu na ich wiek, jeśli otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu wg skali podatkowej lub z kapitałów pieniężnych opodatkowanych 19 proc. stawką podatku w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej (3.089 zł); do wysokości dochodu nie wlicza się renty rodzinnej. Dochód uzyskany przez dziecko niepełnoletnie nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu prawa do ulgi. Tak więc nie ma znaczenia to, że niepełnoletnie dziecko w roku podatkowym uzyskało dochód przekraczający kwotę 3089 zł, rodzice czy opiekunowie mogą skorzystać z odliczenia również w tym przypadku.

Prawo do odliczenia ulgi na dziecko przysługuje za pełne miesiące kalendarzowe. Zatem, w przypadku narodzin dziecka - ulgę oblicza się za pełne miesiące poczynając od miesiąca, w którym urodzono dziecko.

W przypadku ukończenia przez dziecko 25 lat - ulgę oblicza się za miesiące poprzedzające 25. urodziny kończąc na miesiącu 25-letnich urodzin (miesiąc 25-letnich urodzin uwzględnia się przy obliczaniu ulgi).

W przypadku zakończenia nauki przez dziecko - ulgę prorodzinną oblicza się za pełne miesiące kończąc na miesiącu ukończenia nauki (miesiąc ukończenia nauki uwzględnia się przy obliczaniu ulgi).

Jeżeli dziecko spod opieki rodziców zostaje przekazane w tym samym roku podatkowym do rodziny zastępczej albo do opiekuna prawnego albo zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobowe utrzymanie i następuje to w trakcie miesiąca, każdemu z podatników opiekujących się dzieckiem przysługuje w tym miesiącu odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznej kwoty odliczenia za każdy dzień sprawowania nad nim pieczy.

Oznacza to, że zarówno rodzice, jak i opiekun prawny albo osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej – za miesiąc, w którym opieka była sprawowana przez różne osoby – za każdy dzień sprawowania pieczy nad:

• jednym dzieckiem - odliczy 3,09 zł,
• dwojgiem dzieci - odliczy 6,18 zł,
• trojgiem dzieci - odliczy 11,74 zł,
• czworgiem dzieci - odliczy 19,24 zł.

Ulga na dziecko: kto może skorzystać z ulgi prorodzinnej?

Z ulgi na dziecko mogą korzystać podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych uzyskujący dochody opodatkowane według skali podatkowej, składający roczne zeznanie podatkowe na druku PIT- 36 lub PIT-37 oraz PIT/o stanowiący załącznik do tych zeznań. Z ulgi tej nie mogą korzystać zatem podatnicy, którzy uzyskują:

• dochody opodatkowane 19 proc. stawką podatku, czyli podatkiem liniowym,
• przychody z działalności gospodarczej opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym (ale nie są przeszkodą przychody uzyskane z najmu prywatnego).

Jeśli jednak podatnicy oprócz w/w dochodów (przychodów) uzyskają również dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. wynagrodzenie za pracę, emeryturę, rentę), to w zeznaniu podatkowym składanym z tytułu uzyskiwania tych dochodów mogą skorzystać z ulgi.

Ulga na dzieci nie przysługuje również, gdy dziecko wstąpiło w związek małżeński (ulgę oblicza się jedynie za miesiące, w których dziecko nie pozostawało w związku małżeńskim).

Czytaj: Zasiłek rodzinny na dziecko 2021 – dokumenty, dochód, ile wynosi rodzinne

Becikowe 2021 - komu przysługuje, wniosek, dokumenty do becikowego

Ulga na dziecko: zasady odliczania ulgi na dziecko

Jeżeli chodzi o kryterium dochodowe uprawniające do ulgi na dziecko, to w przypadku wychowywania jednego dziecka roczne dochody nie mogą przekroczyć: 112 tys. zł w przypadku podatnika pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim (dochody podatnika i jego małżonka), również 112 tys. zł w przypadku podatnika będącego osobą samotnie wychowującą dziecko, oraz 56 tys. zł w przypadku podatnika nie pozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku.

Rodzice wychowujący dwoje i więcej dzieci skorzystają z ulgi bez względu na wysokość uzyskanego dochodu. Co istotne, podatnik nie musi już wykazywać dochodów za rok, w kórym urodziło się drugie dziecko, nawet jeśli urodziło się np. 31 grudnia.

Ulga na dziecko: ile wynosi ulga prorodzinna?

• Wysokość ulgi prorodzinnej z tytułu wychowywania jednego dziecka wynosi 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1112,04 zł).
• Wysokość ulgi w przypadku wychowywania dwojga dzieci wynosi 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1112,04 zł) na pierwsze i drugie dziecko.
• Wysokość ulgi z tytułu wychowywania trojga dzieci wynosi: 92,67 zł miesięcznie na pierwsze i drugie dziecko (rocznie po 1112,04 zł na pierwsze i drugie dziecko), 166,67 zł miesięcznie na trzecie dziecko (rocznie 2000,04 zł). 
• Wysokość ulgi z tytułu wychowywania czworga i większej liczby dzieci wynosi: 92,67 zł miesięcznie na pierwsze i drugie dziecko (rocznie po 1112,04 zł na pierwsze i drugie dziecko), 166,67 zł miesięcznie na trzecie dziecko (rocznie 2000,04 zł), 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko (rocznie po 2700 zł).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wprowadza żadnego maksymalnego limitu dotyczącego liczby posiadanych dzieci.

Czytaj: Karta Dużej Rodziny: partnerzy. Gdzie skorzystasz ze zniżek [WYKAZ MIEJSC]

Ulga na dziecko: jak odliczyć ulgę prorodzinną?

Ulgę na dzieci odlicza się w rocznym zeznaniu podatkowym, podając numery pesel dzieci, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci (informacje te podaje się w PIT/o), można załączyć ewentualnie dodatkowe dokumenty (choć nie trzeba, można poczekać na wezwanie organu), które mają dowodzić prawa do ulgi (np. akt urodzenia dziecka, zaświadczenia szkolne itp.).

Zwrot otrzymuje się na podane konto bankowe lub przekazem pocztowym w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania. Jedynie posiadacze Karty Rodziny Dużej uzyskali przywilej szybszego otrzymania zwrotu – bo już w terminie 30 dni od złożenia zeznania (o fakcie posiadania KRD trzeba poinformować urząd skarbowy w rubryce "informacje uzupełniające").

Oprócz powyższego odliczenia ulgi istnieje też możliwość zwrotu niewykorzystanej ulgi, której podatnikowi nie udało się odliczyć, np ze względu na niskie wynagrodzenie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przypadku, gdy kwota przysługującego podatnikowi odliczenia jest wyższa od kwoty odliczonej ulgi na dzieci, to podatnikowi przysługuje kwota niewykorzystanej ulgi (tj. kwota stanowiąca różnicę między kwotą przysługującego podatnikowi odliczenia a kwotą odliczoną w zeznaniu podatkowym).

Jest tu jedno ograniczenie - kwota niewykorzystanej ulgi nie może przekroczyć łącznej kwoty zapłaconych przez podatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które podlegają odliczeniu.

Limit ten nie uwzględnia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, odliczone w zeznaniu PIT-28, PIT-36l, PIT-16A lub PIT-19A. W przypadku małżeństw limit dotyczy ich łącznej kwoty składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które podlegają odliczeniu. Kwota zwrotu niewykorzystanej ulgi może być zwrócona w dowolnej proporcji określonej przez rodziców.