Spis treści
- Rodzina adopcyjna: procedury adopcyjne
- Rodzina adopcyjna: obowiązki i prawa rodziny adopcyjnej
- Rodzina zastępcza: prawa i obowiązki rodziny zastępczej
Adopcja, czyli przysposobienie dziecka, przyjęcie go do rodziny, wiąże się z konkretnymi konsekwencjami prawnymi – rodzice adopcyjni mają takie same prawa i obowiązki jak rodzice biologiczni.
Rodzina adopcyjna: procedury adopcyjne
Zgodnie z Kodeksem Rodzinnym i Opiekuńczym przysposobić (czyli adoptować) dziecko może każda osoba „mająca pełną zdolność do czynności prawnych, jeżeli jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się z obowiązków przysposabiającego oraz posiada opinię kwalifikacyjną oraz świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, chyba że obowiązek ten jej nie dotyczy". Adoptować dziecko może małżeństwo bezdzietne, bądź posiadające własne dzieci lub też osoba nie będąca w związku małżeńskim. Ważne, by ten, kto chce adoptować dziecko był pełnoletni, a także, by między przysposabiającym a przysposobionym istniała odpowiednia różnica wieku (nie powinna być większa niż czterdzieści lat). Procedura adopcyjna jest długa i wymaga od przyszłych rodziców dużej wytrwałości. Muszą oni dostarczyć wiele dokumentów potwierdzających ich wiarygodność i kompetencje jako przyszłych rodziców. Wśród zaświadczeń, jakich wymagają Ośrodki Adopcyjno-Opiekuńcze są m.in. zaświadczenia o zarobkach i zatrudnieniu, zaświadczenia o niekaralności, a także lekarskie o braku zdrowotnych przeciwwskazań do adopcji. Rodzice, którzy chcą przysposobić dziecko są poddawani procedurze przygotowawczej i ocenie ich kwalifikacji – w tym celu przeprowadzany jest wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania rodziny, szkolenie grupowe lub indywidualne, a także badania psychologiczne. Jeżeli te procedury zostaną spełnione, kandydaci mogą rozpocząć starania o dziecko.
Rodzina adopcyjna: obowiązki i prawa rodziny adopcyjnej
Adoptować można dziecko, którego rodzice nie żyją, są nieznani, zostali pozbawieni przez sąd władzy rodzicielskiej, lub którego rodzice przed sądem wyrazili zgodę na przysposobienie ich dziecka. Jednak by dziecko w ogóle mogło zostać adoptowane, jego sytuacja musi być jasna - tzn. rodzice muszą być pozbawieni praw rodzicielskich lub powinni się ich zrzec, a w przypadku nieznanych rodziców, sąd musi wyjaśnić ich personalia i sytuację prawną. Adopcja dziecka następuje przez orzeczenie sądu opiekuńczego. Zmieniony zostaje jego akt urodzenia – w miejsce danych rodziców biologicznych wpisane zostają dane rodziców adopcyjnych. Dziecko nabywa prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa w stosunku do krewnych nowych rodziców. Ustają zaś prawa i obowiązki przysposobionego wynikające z pokrewieństwa względem jego dotychczasowych krewnych, jak również prawa i obowiązki tych krewnych względem niego. Dziecko adoptowane przyjmuje nazwisko nowych rodziców, nierzadko otrzymuje także nowe imię. Warto wiedzieć, że rodzina adopcyjna nie otrzymuje środków finansowych na utrzymanie adoptowanego dziecka, nie podlega też kontroli żadnej instytucji. Inaczej jest w przypadku rodziny zastępczej.
>> Zobacz także: Jak wygląda proces adopcji w Polsce? Co trzeba zrobić, żeby zaadoptować dziecko? >>
Rodzina zastępcza: prawa i obowiązki rodziny zastępczej
Rodzina zastępcza zapewnia opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej, które z powodu przeszkód natury prawnej (rodzice nie zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej) nie może być przysposobione. Rodzina zastępcza może być także ustanowiona dla dziecka, które mogłoby zostać adoptowane, bo nie ma przeszkód natury prawnej, ale z różnych przyczyn nie udaje się znaleźć dla niego rodziny adopcyjnej. Polskie prawo wyróżnia rodziny zastępcze – spokrewnione, niezawodowe i zawodowe (w tym zawodowe pełniące funkcję pogotowia rodzinnego). Mogą je tworzyć małżonkowie lub rodziny samotne. Warto pamiętać, że rodzina zastępcza to pomoc tylko czasowa. Jeśli sąd tak zdecyduje, rodzice zastępczy mają obowiązek umożliwić rodzicom biologicznym kontakt z dzieckiem, a gdy rodzicie naturalni odzyskują pełnię praw do opieki, wtedy dziecko wraca do nich. Taka sytuacja nie jest możliwa w przypadku adopcji.Rodzina zastępcza pozostaje pod stałą kontrolą sądu, a także otrzymuje z opieki społecznej pieniądze na częściowe pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem dziecka (może również zrezygnować z przysługującej jej pomocy finansowej). W przypadku zawodowych rodzin zastępczych - podobnie jak w przypadku adopcji - muszą one spełniać szereg wymogów, by uzyskać zgodę na opiekę nad dziećmi. Ważne są między innymi: predyspozycje psychofizyczne kandydatów na rodziców zastępczych, niekaralność za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, doświadczenie w pracy z dziećmi, a także warunki bytowe i mieszkaniowe.
>> Czytaj też: Adopcja: Jak zbudować więź z dzieckiem adoptowanym? >>
Dowiedz się, jak wyglądają procedury związane z adopcją zagraniczną. W studiu "Dzień Dobry TVN" Prezes Fundacji Dziecko-Adopcja-Rodzina, Beata Dołęgowska wyjaśniła, jak przebiega proces adopcji międzynarodowej.
Źródło: Dzień Dobry TVN/x-news
