Zarówno w przypadku końca umowy o pracę, jak i w przypadku umowy na czas nieokreślony pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży.
Umowy nie można też rozwiązać podczas urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia - z jej winy - i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Spis treści
- Zajście w ciążę w okresie wypowiedzenia umowy o pracę
- Kiedy umowa wygasa w czasie ciąży
- Gdy umowa na czas określony kończy się w czasie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego
- Obowiązek przedstawienia pracodawcy zaświadczenia o ciąży
- Koniec umowy o pracę a zasiłek macierzyński
Zajście w ciążę w okresie wypowiedzenia umowy o pracę
Zakaz rozwiązania umowy o pracę z pracownicą w okresie ciąży obowiązuje również w sytuacji, gdy zaszła ona w ciążę w okresie wypowiedzenia (potwierdza to SN w wyroku z 2 czerwca 1995 r., I PRN 23/95).
Sprawdź także: Urlop macierzyński przed porodem - czy przed urodzeniem dziecka przysługuje macierzyński?
Wniosek o urlop macierzyński. Jak napisać podanie o macierzyński?
Kiedy umowa wygasa w czasie ciąży
Kodeks pracy w jednym z artykułów traktującym o umowie na czas określony stanowi, że umowa zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie 3. miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.
Oznacza to, że umowa z mocy prawa (nie składa się w tym celu żadnych wniosków) ulega przedłużeniu do dnia porodu, jeśli w planowanym dniu jej rozwiązania pracownica przekroczyła 3. miesiąc ciąży. W związku z tym, że pojawiły się wątpliwości, jak należy liczyć termin upływu 3. miesiąca ciąży, wyjaśniamy, jak należy to robić.
Na ten temat wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 2012 r. (I PK 33/02 OSNP 2004/12/204), a mianowicie stwierdził, że upływ trzeciego miesiąca ciąży oblicza się w równej miary miesiącach księżycowych (28 dni). Oznacza to, że jeden miesiąc odpowiada czterem tygodniom. Obowiązek przedłużenia umowy do dnia porodu następuje zatem po upływie12. tygodnia ciąży.
Gdy umowa na czas określony kończy się w czasie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego
W sytuacji, gdy umowa o pracę na czas określony wygasa po porodzie, czyli w trakcie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, pracodawca nie ma obowiązku jej przedłużenia. To oznacza, że młoda mama przestaje być zatrudniona, a więc nie będzie już przebywać na urlopie (macierzyńskim lub rodzicielskim).
Jednak nadal będzie otrzymywać zasiłek macierzyński - wypłacany przez oddział ZUS na podstawie dokumentacji przekazanej przez byłego pracodawcę. Zasiłek macierzyński będzie wypłacany przez cały okres odpowiadający długości urlopów macierzyńskiego oraz rodzicielskiego (tak samo jak w przypadku, gdyby kobieta nadal była zatrudniona).
Obowiązek przedstawienia pracodawcy zaświadczenia o ciąży
Aby pracodawca był świadomy, że jego pracownica jest w ciąży, jest ona zobowiązana przedstawić mu zaświadczenie o stanie ciąży (art. 185 par. 1 Kodeksu pracy). Pracodawca może poinformować pracownicę o fakcie przedłużenia umowy, choć nie ma takiego obowiązku.
Przepisu tego nie stosuje się wobec pracownicy tymczasowej ani do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Natomiast przedłużenie dotyczy pracownic wykonujących pracę nakładczą oraz młodocianych zatrudnionych na czas określony w celu przygotowania zawodowego.
Czytaj: 12 pytań o urlop wychowawczy. Sprawdź, czy wiesz wszystko o urlopie wychowawczym!
Rodzisz w roku 2022? Szukasz wsparcia innych przyszłych mam, chcesz wymienić się z nimi swoimi doświadczeniami? Dołącz do grupy na FB "Rodzę w 2022 roku! Grupa dla mam (BEZ HEJTU)"!
Koniec umowy o pracę a zasiłek macierzyński
Z dniem porodu przedłużona umowa automatycznie ulega rozwiązaniu, ale nie wpływa to na uprawnienie do zasiłku macierzyńskiego. Co prawda kobieta traci status pracownika i w związku z tym urlop macierzyński (rodzicielski) już jej nie przysługuje, ale zasiłek za te okresy owszem.
Jest on wypłacany przez ZUS przez cały okres urlopów: macierzyńskiego i rodzicielskiego, które przysługiwałyby pracownicy, gdyby pozostawała w stosunku pracy, tj. 20 plus 32 tygodni (po urodzeniu jednego dziecka).
W tym celu kobieta musi złożyć stosowny wniosek do ZUS-u, załączając:
- zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w okresie zatrudnienia,
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
- świadectwo pracy albo inny dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- zaświadczenie płatnika składek (pracodawcy) wystawione na druku ZUS Z-3.
Dokumenty trzeba złożyć w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do zasiłku, chyba że oddział ZUS właściwy ze względu na siedzibę płatnika składek - zobowiązany do wypłaty zasiłku w czasie trwania ubezpieczenia - rozpoczął wypłatę zasiłku macierzyńskiego, wówczas kontynuuje tę wypłatę również za okres po ustaniu ubezpieczenia. Wysokość zasiłku jest ustalana w ten sam sposób jak w przypadku umów na czas nieokreślony.
