Za czas przebywania na zwolnieniu kobieta w ciąży pracująca zawodowo otrzymuje zasiłek chorobowy. To, czy świadczenie jej się należy, zależy od tego, czy kobieta podlegała ubezpieczeniu chorobowemu, tzn. czy były odprowadzane za nią składki na to ubezpieczenie.
Sprawdź również kalendarz ciąży >>
Spis treści
- Kto musi płacić składki chorobowe, a kiedy jest to dobrowolne?
- Zasiłek chorobowy w ciąży zawsze na 100%
- Jak wylicza się wysokość zasiłku chorobowego?
- Kiedy trzeba powiadomić pracodawcę?
- Kiedy jest wypłacane świadczenie rehabilitacyjne?
Kto musi płacić składki chorobowe, a kiedy jest to dobrowolne?
Gdy kobieta ciężarna jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę (obojętnie, czy na czas określony, czy nieokreślony, na pełny lub niepełny etat), podlega temu ubezpieczeniu obowiązkowo, tzn. automatycznie, bez potrzeby składania o to wniosku. Natomiast w przypadku umowy-zlecenia pracownica ma co prawda opłacane składki emerytalne i podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu (dzięki temu może korzystać z opieki medycznej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia), ale składki chorobowe nie są odprowadzane obligatoryjnie, są dobrowolne.
Wystarczy złożyć u „pracodawcy” (czyli zleceniodawcy) wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem. Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45 proc. kwoty brutto wymienionej w umowie.
Każdego, kto przystępuje do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, zanim obejmie go prawo do wypłaty zasiłku, obowiązuje tzw. okres wyczekiwania. W przypadku umów-zleceń okres wyczekiwania wynosi 90 dni od momentu objęcia ubezpieczeniem. Przykład: jeśli wykonawca zlecenia złoży wniosek o objęcie ubezpieczeniem od 1 sierpnia 2020 roku, prawo do zasiłku chorobowego nabędzie dopiero 1 listopada 2020 roku. Jeżeli chodzi o umowy o dzieło i im pokrewne (np. autorskie), to nie ma w ogóle możliwości objęcia ubezpieczeniem chorobowym z tytułu tych umów.
Natomiast prowadząc działalność gospodarczą, kobieta może – podobnie jak przy umowach-zleceniach – przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia – do końca 2020 roku jest to kwota 13 067,50 zł.
Zobacz także:
Zasiłek macierzyński a umowa-zlecenie
Zasiłek macierzyński a prowadzenie działalności gospodarczej
Zasiłek chorobowy w ciąży zawsze na 100%
Zasiłek chorobowy dla kobiet w ciąży wynosi 100 proc. podstawy wymiaru, a nie 80 proc. – jak to jest w przypadku pozostałych zwolnień lekarskich. I jest tak bez względu na to, czy choroba przyszłej matki jest bezpośrednio związana z ciążą, czy też nie.
Jak wylicza się wysokość zasiłku chorobowego?
Jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy przypada w okresie ciąży, miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku i to bez względu na to, czy choroba jest bezpośrednio związana z ciążą, czy też nie.
Podstawę dla zasiłku przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika za okres 12 miesięcy przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.
Do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego wlicza się także premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia. Natomiast podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego osobie ubezpieczonej niebędącej pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Aby otrzymać zasiłek chorobowy w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru, konieczne jest, aby w druku ZUS ZLA (czyli tym, który wypisuje lekarz w przypadku zwolnienia) został zamieszczony kod literowy B, co oznacza ciążę.
Sprawdź: Na jakich zasadach jest przyznawane becikowe?
Kiedy trzeba powiadomić pracodawcę?
O przyczynie swojej nieobecności w pracy i przewidywanym okresie jej trwania przyszła mama powinna zawiadomić pracodawcę niezwłocznie – nie później niż drugiego dnia nieobecności; można to oczywiście zrobić telefonicznie. Natomiast zaświadczenie lekarskie należy dostarczyć pracodawcy nie później niż w ciągu siedmiu dni od daty jego otrzymania. Niedopełnienie tego obowiązku powoduje obniżenie o 25 proc. wysokości zasiłku przysługującego za okres od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego (chyba że niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby ubezpieczonej).
Odkąd jednak większość zwolnień wystawianych jest elektronicznie, tego problemu praktycznie nie ma - pracodawca i ZUS dowiadują się o zwolnieniu automatycznie, zaraz po jego wystawieniu przez lekarza.
Warto wiedzieć, że jeśli chciałabyś jakiś czas na zwolnieniu spędzić np. u swojej mamy, która mieszka w innym mieście, możesz to zrobić, ale powinnaś powiadomić o tym pracodawcę lub oddział ZUS o miejscu czasowego przebywania, z podaniem adresu. Wtedy nie będziesz miała problemów, jeśli kontroler z ZUS nie zastanie cię w domu.
Czytaj: Urlopy dla rodziców: macierzyński, wychowawczy, ojcowski
Kiedy jest wypłacane świadczenie rehabilitacyjne?
Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, jednak nie dłużej niż przez 182 dni.
Ale jeżeli niezdolność do pracy występuje w czasie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni, czyli niemalże tyle samo, co trwa sama ciąża. W większości przypadków ten okres nie zostaje przekroczony, ale niewykluczone, że może zajść taka sytuacja, na przykład kiedy kobieta nie odzyskała zdolności do pracy bezpośrednio przed zajściem w ciążę i w jej trakcie przebywa na zwolnieniu lekarskim.
I wówczas – gdy będzie niezdolna do pracy przez okres dłuższy niż 270 dni – konieczne będzie złożenie wniosku o wypłatę świadczenia rehabilitacyjnego jeszcze przed urodzeniem dziecka. Zgodnie z ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobie ubezpieczonej, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolna do pracy. Gdy ta niezdolność przypada w okresie ciąży, świadczenie rehabilitacyjne wynosi 100 proc. wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy.
Czytaj także: Zwolnienie lekarskie na dziecko
