Czym jest koślawość kolan?
Przy koślawości kolan oś kończyn dolnych układa się w kształt litery „X”, a kolana stykają się przy jednoczesnym oddaleniu stóp od siebie. Jest to naturalny etap rozwoju dziecka między 2 a 6. rokiem życia i w większości przypadków samoistnie zanika do około 7. roku życia.
„Rodzimy się ze szpotawymi nogami, one się później zmieniają w koślawe i wraz z rośnięciem zaczynają prostować. U niektórych dzieci np. z większym płaskostopiem, nadwagą, predyspozycjami genetycznymi, ta koślawość wręcz narasta z wiekiem” – mówi lekarz Krzesimir Sieczych, ortopeda ze Szpitala Carolina.
W przypadku łagodnej koślawości prowadzone jest leczenie zachowawcze tj.: rehabilitacja, wkładki ortopedyczne, kontrola masy ciała, modyfikacja aktywności fizycznej (zaleca się pływanie lub jazdę na rowerze). Objawy, które powinny zaniepokoić rodziców:
- koślawość kolan, która nie ustępuje po 7 roku życia,
- dziecko skarży się na bóle kolan, bioder lub stóp,
- dziecku trudno jest uprawiać sport, ponieważ np. kolana uderzają o siebie,
- występuje asymetria w ustawieniu kończyn np. jedno kolano bardziej koślawe.
Diagnostyka – badanie przez ortopedę, prześwietlenie całych kończyn
Jeśli deformacja jest znaczna i nie poddaje się leczeniu zachowawczemu, ortopeda może zalecić operacyjne prowadzenie wzrostu za pomocą płytki 8-plate.
„Wskazaniem do zabiegu jest nie tylko walor estetyczny ale jako ortopeda zalecam zabieg 8-plate, jeżeli dziecko zgłasza dolegliwości bólowe kolan wynikające z koślawości. Korekcję osi należy również rozważyć jako jeden z elementów leczenia niestabilności rzepki” – mówi doktor Krzesimir Sieczych.
Na czym polega zabieg 8-plate?
Metoda 8-plate polega na wszczepieniu niewielkiej około 2 cm, tytanowej płytki w kształcie ósemki w okolicy chrząstki wzrostowej (najczęściej w okolicy kłykcia kości udowej). Płytka działa jak hamulec, spowalniając wzrost po jednej stronie kości, co pozwala na stopniową korekcję osi kończyn. Gdy osiągnięty zostanie prawidłowy kąt, płytka zostaje usunięta.
Zabieg odbywa się na bloku operacyjnym i trwa krótko, około półgodziny na jedną nogę.
Najczęściej operacji poddawane są dzieci w wieku 10-14 lat, natomiast o momencie wszczepienia decyduje zawsze lekarz, oceniając jaki jest potencjał wzrostu dziecka, aby leczenie było optymalne.
„Zabieg 8-plate nie wymaga od dziecka specjalnego oszczędzania się, rehabilitacji, gipsu czy ortez, nie ma potrzeby chodzenia o kulach. Rekonwalescencja trwa kilka dni do zagojenia się miejsca operowanego” – mówi Krzesimir Sieczych – „Bardzo szybko dziecko wraca do normalnego funkcjonowania. Czasem usunięcie płytek odbywa się już po kilku miesiącach, a czasem nawet po 2 latach. Wszystko w zależności od tego jak szybko dziecko rośnie.”
Korzyści wykonania zabiegu 8-plate
- Małoinwazyjność, zabieg wymaga jedynie niewielkich nacięć, co minimalizuje uraz tkanek i skraca czas operacji.
- Stopniowa i kontrolowana korekta, metoda wykorzystuje naturalny wzrost dziecka i stopniowo koryguje ustawienie kończyn, nie niszczy chrząstki wzrostowej, a po wyjęciu płytki 8-plate kość może rosnąć dalej.
- Brak rekonwalescencji.
- Nie ma konieczności rehabilitacji.
- Nie ma ograniczeń jeśli chodzi o uprawianie aktywności fizycznej z powodu przebytej operacji.
Lekarz Krzesimir Sieczych podkreśla, że „metoda 8-plate wykorzystywana w leczeniu koślawości kolan u dzieci, jest bardzo małoinwazyjną operacją. U dorosłych taką koślawość koryguje się już przez osteotomię, która wiąże się z przecinaniem kości, wstawianiem dużych płyt ze śrubami oraz miesiącami rehabilitacji.”
Warto wspomnieć, że koślawość kolan idzie często w parze z płaskostopiem (stopy płasko-koślawe). Czasem ortopedzi, po zbadaniu dziecka i analizie badań stwierdzają, iż nie ma powodu do ingerencji na poziomie kolana, natomiast pracę należy wykonać na poziomie stopy. W takiej sytuacji pomocna jest metoda HyproCure, polegająca na umieszczeniu implantu wewnątrz stopy – to jest również szybki, prosty i popularny zabieg.
i
Informacje o ekspercie
Lek. Krzesimir Sieczych – specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu. Lekarz Kadry Narodowej w pływaniu, ortopeda reprezentacji olimpijskiej. Specjalizuje się w leczeniu operacyjnym i zachowawczym urazów i kontuzji sportowych. Najczęściej wykonuje artroskopie stawów kolanowych, skokowych i barków oraz operacje naprawcze ścięgien i mięśni. Współpracuje z fizjoterapeutami i trenerami przygotowania motorycznego. Pracuje w Szpitalu Carolina.
