Niepłodność wtórna to częstszy problem, niż by się zdawało. Kiedy ma się jedno lub więcej dzieci większość osób sądzi, że starania o kolejne będzie zadaniem prostym i przyjemnym. Niestety, wiele par po miesiącach nieskutecznych prób musi przyznać, że ma problem. – W pierwszą ciążę zaszłam już w drugim cyklu starań. Sądziliśmy, że i z kolejną będzie podobnie. Próbowaliśmy kilkanaście miesięcy i nic. Na początku obwinialiśmy nasze zmęczenie, w końcu zajmowaliśmy się w domu trzylatką, później kłopoty zwaliliśmy na stres. Dopiero po prawie dwóch latach poszliśmy z mężem do lekarza. Okazało się, że przed nami sporo badań, ale najgorsze, że zmarnowaliśmy niepotrzebnie tyle czasu – opowiada Kinga.
Spis treści
- Niepłodność wtórna: czy dotyczy także nas?
- Niepłodność wtórna - czy jest odwracalna?
- Niepłodność to problem nie tylko medyczny
- Niepłodność wtórna kobiet przyczyny
- Niepłodność wtórna mężczyzn przyczyny
Niepłodność wtórna: czy dotyczy także nas?
Kiedy występuje niepłodność wtórna i jak przebiega jej leczenie? Lekarze coraz częściej zalecają, by rozpocząć diagnostykę niepłodności wtórnej już po 6 miesiącach regularnych zbliżeń, wcześniej mówiono o roku, ale ze względu na coraz bardziej zaawansowany wiek rodziców zaleca się wcześniejszy kontakt z lekarzem. Specjaliści zgodnie podkreślają, że badania niepłodności należy przeprowadzić u obojga partnerów, nawet jeżeli przyczynę znaleziono już po stronie jednego z nich. Może się bowiem okazać, że drugi z partnerów również ma problem z płodnością.
Wyniki ostatnich badań Światowej Organizacji Zdrowia wykazały, że aż u 51 proc. par udział w niepłodności wtórnej mają mężczyźni. Zdarza się coraz częściej, że oprócz zdiagnozowanego problemu z płodnością u kobiety dochodzą jeszcze obniżone parametry nasienia u partnera, co znacznie utrudnia naturalne zajście w drugą ciążę.
Zobacz: Dobry lekarz leczenia niepłodności - jak go znaleźć?
Zaburzenia hormonalne mogą utrudniać zajście w ciążę
Niepłodność wtórna - czy jest odwracalna?
W Polsce do tej pory nie przeprowadzono regularnych przesiewowych badań dotyczących niepłodności małżeńskiej, w tym i niepłodności wtórnej, ale szacuje się, że problem ten dotyczy około miliona par w wieku rozrodczym czyli około 18-20 proc. – Te szacunki to tak naprawdę wierzchołek góry lodowej. Z niepłodnością wtórną prawdopodobnie zmaga się o wiele więcej par, tylko nie wszystkie zgłaszają się do lekarza. A warto pamiętać, że w większości przypadków jesteśmy w stanie pomóc. Niepłodność wtórną można leczyć – mówi nam doktor Tomasz Fuchs z wrocławskiego Centrum Zdrowia „Mama i Ja”.
Niepłodność to problem nie tylko medyczny
Co czwarta para, która boryka się z niepłodnością wymaga także opieki psychologa. Według nich jeden z najpoważniejszych problemów to niezrozumienie ze strony rodziny i najbliższego otoczenia. - Na początku ciągle słyszeliśmy, że jesteśmy egoistami, bo nie chcemy kolejnego dziecka. Ponoć wybraliśmy wygodne życie. Gdy w końcu przyznaliśmy się do naszych problemów z zajściem w ciążę rodzina i znajomi zaczęli powtarzać „ale w czym problem? „przecież macie już jedno dziecko”. Nie wiem, kiedy bardziej bolało, czy teraz, czy wcześniej – opowiada Ania, która od czterech lat bezskutecznie próbuje zajść w kolejną ciążę.
Niepłodność wtórna kobiet przyczyny
- W większości przypadków przyczyny niepłodności wtórnej są takie same, jak niepłodności pierwotnej – przebyte zabiegi w obrębie miednicy mniejszej, niedrożność jajowodów, zrosty okołojajowodowe i okołokjajnikowe, endometrioza, zaburzenia owulacji, anomalie szyjkowo-maciczne oraz śluzu szyjkowego. Bywa także, że po donoszonej lub poronionej ciąży zachwianiu ulega gospodarka hormonalna lub system immunologiczny – wymienia dr Tomasz Fuchs. - Trzeba także pamiętać, że każde cięcie cesarskie zwiększa ryzyko wystąpienia niepłodności wtórnej – dodaje ginekolog.
Jedną z przyczyn niepłodności wtórnej może być też wiek obojga partnerów. Płodność kobiety zmniejsza się stopniowo już od 25 roku życia, natomiast parametry męskiego nasienia gwałtownie spadają po 55 roku życia. W Danii przy okazji programu wykrywania raka szyjki macicy przebadano kobiety także pod kątem niepłodności. Niepłodność stwierdzono u 9 proc. kobiet przed 30 rokiem życia i niemal u 14 proc kobiet do 40 roku życia. Co ważne, wraz z wiekiem występował charakterystyczny wzrost niepłodności wtórnej. Jako przyczyny niepłodności wtórnej wskazano m.in. spadek liczby i jakość komórek jajowych, zmniejszenie wskaźnika implantacji zarodka, a także wzrost liczby poronień we wczesnych etapach rozwoju zarodka. Wielu badaczy zwraca przy tym uwagę na zwiększenie zachorowalności na niepłodność wraz z rozwojem cywilizacyjnym oraz technizacją życia codziennego.
Niepłodność wtórna mężczyzn przyczyny
U mężczyzn jedną z głównych przyczyn niepłodności wtórnej są różnego rodzaju anomalie nasienia. - Jak poważny to problem świadczy fakt, że w 2010 roku WHO przyjęła nowe, mniej restrykcyjne wartości referencyjne parametrów nasienia – zwraca uwagę dr Tomasz Fuchs. Odpowiadają za to m.in. siedzący tryb życia; przegrzewanie jąder; szkodliwe warunki pracy; a także wszelkiego rodzaju używki (m.in. papierosy i alkohol czy sterydy anaboliczne, które hamują wytwarzanie nasienia). Trzeba także pamiętać, że chemio- i radioterapia ma dużo większy wpływ na płodność mężczyzny niż kobiety. W leczeniu niepłodności wtórnej najważniejsze jest właściwe rozpoznanie. Zamiast więc przez lata starać się nieskutecznie o kolejne dziecko, warto szybko rozpocząć diagnostykę niepłodności wtórnej u lekarza specjalisty. W większości przypadków niepłodność wtórną można skutecznie leczyć.
Polecamy: Czy mięśniaki mogą utrudniać zajście w ciążę?
Najczęstsze przyczyny niepłodności wtórnej to:
- Wiek obojga partnerów;
- Zabiegi chirurgiczne w obrębie miednicy mniejszej (m.in. cesarskie cięcie, usuwanie mięśniaków macicy lub torbieli jajników, laparoskopia, a nawet wycięcie wyrostka robaczkowego);
- Zaburzenia hormonalne, w tym zachwianie gospodarki hormonalnej po porodzie lub poronieniu – choroby tarczycy (np. Hashimoto), PCOS (zespół policystycznych jajników);
- Stany zapalne oraz infekcje grzybicze u obojga partnerów;
- Pogorszenie jakości nasienia;
- Urazy jąder;
- Choroby przewlekłe u obojga partnerów (np. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby nerek), a nawet otyłość;
- Zaburzenia immunologiczne u obojga partnerów.
Autorka korzystała z: „Niepłodność i rozród wspomagany” pod redakcją Jerzego Radwana i Sławomira Wołczyńskiego, Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2011
