Spis treści
Badania hormonalne są istotne dla kobiet, które dopiero zaczęły starania o ciążę, i parom starającym się o dziecko od dłuższego czasu. Wyniki odpowiednich badań, w tym konsultowanych przez ginekologa, pozwalają na szybką diagnozę istniejącego problemu.
Wbrew pozorom, to nie hormony płciowe, a więc związane z układem rozrodczym, muszą być badane jako pierwsze po podjęciu decyzji o staraniu się o dziecko. Poniżej przedstawiamy listę najczęściej wykonywanych badań hormonalnych, które pozwolą zidentyfikować źródło niepowodzeń zajścia w ciążę, a po szczęśliwym poczęciu zapewnią prawidłowy przebieg ciąży.
Czytaj: Hormony – dlaczego rządzą naszym ciałem?
Zaburzenia hormonalne mogą utrudniać zajście w ciążę
Badania hormonalne: tarczyca
Jeśli kobieta, która pragnie urodzić dziecko obserwuje u siebie: wypadanie włosów, łamliwe paznokcie, ciągłe zmęczenie i senność, nadmierny przyrost wagi mimo stosowania diety, przyczyną może być problem z niedoczynnością tarczycy.
By to potwierdzić należy wykonać badania hormonalne w tym zakresie - oznaczyć hormony wpływające na pracę tarczycy, z jednej strony i produkowane przez tarczycę, z drugiej, co jest konieczne dla poznania jej aktywności. Poziom we krwi TSH (tyreotropiny) jest czułym, wstępnym wskaźnikiem aktualnego stanu tarczycy.
Pozwala na rozpoznanie początkowych, bezobjawowych, postaci choroby tarczycy. Znajomość stanu tarczycy przed zajściem w ciążę jest pomocne w uchwyceniu zmian towarzyszących ciąży lub szkodliwych dla przebiegu ciąży. Istotna jest zwłaszcza niedoczynność tarczycy w pierwszym okresie ciąży.
Podstawowemu badaniu tarczycy – oznaczeniu TSH powinno towarzyszyć oznaczenie wolnych hormonów wytwarzanych przez tarczycę: tyroksyny (FT4) i trójjodotyroniny (FT3). Dopiero zestawienie wyników tych trzech badań pozwala na miarodajną opinię o stanie tarczycy. Zalecane jest by te trzy badania były wykonywane jednocześnie w jednej próbce krwi.
Czytaj: Tarczyca w ciąży: nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy jest zagrożeniem dla mamy i dziecka
Badania hormonalne: hormony płciowe
- Prolaktyna
Prolaktyna (PRL) jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową. Hormon ten w czasie ciąży odpowiada m. in. za stymulację wzrostu płodu i gruczołu piersiowego. Nieprawidłowy poziom PRL może utrudniać zajście w ciążę, stąd jest to oznaczenie wykonywane w przypadku podejrzeń zaburzeń hormonalnych utrudniających zapłodnienie.
Podwyższenie prolaktyny mogą powodować m. in. zaburzenia czynnościowe przysadki lub obecność nowotworu produkującego prolaktynę. Wysoki poziom PRL ma nawet swoją nazwę - to hiperprolaktynemia. Hiperprolaktynemia często przebiega bezobjawowo lub objawia się zaburzeniami miesiączkowania.
Budzący niepokój objaw polega na mlekotoku - wydzielaniu mleka – laktacji nie związanej z karmieniem niemowlęcia. Piersi są obolałe, wrażliwe na dotyk i obrzmiałe. Cechą charakterystyczną podwyższnego poziomu prolaktyny są również cykle bezowulacyjne. Prawidłowy poziom prolaktyny sprawdza się w prostym badaniu krwi, znajdującym się w menu testów wykonywanych w diagnostyce.
- Hormon folikulotropowy, folitorpina (FSH) i lutropina (LH)
Badania hormonalne przed zajściem w ciążę powinny również obejmować badania innych hormonów płciowych. W prawidłowo funkcjonującym organizmie kobiety regulacja hormonalna odbywa się w osi podwzgórze-przysadka-jajnik.
Jeśli na którymkolwiek z tych etapów występują zaburzenia czynnościowe, może dojść do upośledzenia funkcji rozrodczych jajników, błony śluzowej macicy itd. Dzięki testom czynnościowym możliwe jest ustalenie, który poziom tej osi stanowi przyczynę problemów z zajściem w ciążę.
Określają one, czy problem polega na wydzielaniu gonadotropin - folitropiny (FSH) i lutropiny (LH), czy też leży w działaniu jajników i wydzielaniu steroidów płciowych: progesteronu, estrogenów, a nawet... testosteronu.
Analiza wyników wymaga uwzględnienia etapu cyklu miesiączkowego badanej kobiety. Badanie wykonuje się w ściśle określonym czasie - między 3. a 5. dniem cyklu menstruacyjnego.
