Czy kobieta chora na padaczkę może zajść w ciążę? Okazuje się, że tak. Choć kiedyś rzeczywiście kobietom z padaczką odradzano ciążę, dziś możliwości leczenia epilepsji jest więcej. Kobiety chore na padaczkę mogą rodzić zdrowe dzieci, ale w ich przypadku ciążę trzeba dobrze zaplanować.
Spis treści
- Czy kobieta z padaczką może zajść w ciążę?
- Planowanie ciąży u kobiety z padaczką
- Jak ciąża wpływa na przebieg padaczki?
- Jak padaczka wpływa na ciążę i na dziecko?
- Leki na padaczkę a ciąża
- Czy kobiety z padaczką mogą urodzić naturalnie?
Czy kobieta z padaczką może zajść w ciążę?
Padaczka (epilepsja) jest to schorzenie neurologiczne, związane z występowaniem napadów drgawkowych o różnym stopniu nasilenia – od łagodnych, niezauważalnych dla otoczenia, po ciężkie, z utratą przytomności.
Jeśli kobieta chorująca na padaczkę chce mieć dziecko, może się o nie starać, powinna jednak wiedzieć, że problemem, jaki może stać na przeszkodzie przed zajściem w ciążę, jest ograniczona płodność kobiety chorej na epilepsję.
Wiąże się to głównie z zaburzeniami cyklu menstruacyjnego czy innymi ginekologicznymi dolegliwościami, często powodowanymi przez przyjmowane na padaczkę leki.
Kobieta starająca się o dziecko powinna znajdować się pod ścisłą kontrolą zarówno neurologa, jak i ginekologa położnika. Najlepiej jednak, gdyby trafiła pod opiekę wyspecjalizowanego zespołu lekarskiego (epileptologa i położnika). Są takie przy wszystkich większych szpitalach położniczych. Stosując się do zaleceń lekarza, będzie mogła spokojnie czekać na narodziny dziecka.
Czytaj: Powikłania ciąży: jakie choroby wpływają na przebieg ciąży i powodują powikłania ciąży
Dolegliwości i zagrożenia w 1 trymestrze ciąży
Planowanie ciąży u kobiety z padaczką
Już około 6 miesięcy przed planowanym poczęciem trzeba powiedzieć o tym zamiarze swojemu neurologowi, aby mógł dostosować leczenie tak, by zminimalizować jego wpływ na dziecko. Zazwyczaj lekarz wybiera jeden lek, zalecając najmniejszą skuteczną dawkę.
Ciąża u kobiet chorych na padaczkę wiąże się z nieco większym ryzykiem występowania wad rozwojowych u płodu. Prawdopodobnie jednak nie jest to skutek napadów, tylko działania niektórych leków przeciwpadaczkowych, dlatego tak ważny jest ich właściwy dobór i ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza.
Jeśli kobieta chora na padaczkę odpowiednio wcześnie zgłosi się do lekarza, będzie mogła zastosować tzw. profilaktykę wad wrodzonych. Polega ona na podawaniu kwasu foliowego na co najmniej 4 tygodnie przed poczęciem dziecka oraz w początkach ciąży.
U dzieci mam chorych na padaczkę istnieje większe ryzyko wystąpienia wad wrodzonych - są to najczęściej wady układu nerwowego i serca. Najwyższe ryzyko dotyczy początkowego okresu ciąży (4-6 tygodni od pierwszego dnia ostatniej miesiączki), czyli w czasie, gdy kobieta często nie zdaje sobie sprawy ze swojego stanu.
Dlatego o zdrowiu dziecka trzeba pomyśleć jeszcze przed zajściem w ciążę. Oprócz stosowania leków w czasie ciąży należy unikać sytuacji zwiększających ryzyko wystąpienia napadów drgawkowych, takich jak bezsenność i stres.
Jak ciąża wpływa na przebieg padaczki?
Większość kobiet z padaczką obawia się ciąży. Tymczasem ciąża nie pogarsza zdrowia, jeśli regularnie przyjmuje się leki - u ok. 20 proc. kobiet ataki zdarzają się nawet rzadziej. Odstawienie ich bez konsultacji z lekarzem może wywołać napady epileptyczne, zwłaszcza że wpływa na to także wyższe stężenie estrogenów.
Napady epilepsji w ciąży napady mogą być niebezpieczne dla dziecka – zwiększają ryzyko urazu mechanicznego brzucha matki, mogą być przyczyną wewnątrzmacicznego niedotlenienia płodu czy nawet przedwczesnego oddzielenia się łożyska (wskutek urazu mechanicznego brzucha).
Jak padaczka wpływa na ciążę i na dziecko?
Warto pamiętać, że o ile ciąża nie wpływa na przebieg padaczki, to padaczka może wywoływać komplikacje ciążowe. Problemy, jakie mogą się pojawić u ciężarnych chorych na epilepsję to m.in. przedwczesne odklejenie się łożyska, stan przedrzucawkowy, nadciśnienie czy poród przedwczesny.
Przyjmowanie leków na epilepsję może wiązać się też z ryzykiem niskiej wagi urodzeniowej dziecka, rozszczepieniem podniebienia, wadami szkieletu i cewy nerwowej, niewydolnością serca czy chorobami dróg moczowych (dlatego, jak wspomnieliśmy wcześniej zwykle w ciąży kobietom zmniejsza się ich dawkowanie do niezbędnego minimum).
Nie trzeba się jednak martwić na zapas, ponieważ według statystyk 90 proc. dzieci urodzonych przez kobiety chore na epilepsję jest zdrowa. Jeśli kobieta bierze leki i jest pod kontrolą lekarzy specjalistów, przebieg ciąży zwykle jest spokojny.
Leki na padaczkę a ciąża
Najwięcej pytań o bezpieczeństwo dziecka pojawia się w odniesieniu do lekarstw na padaczkę. Rzeczywiście, niosą one małe ryzyko dla płodu (tylko 2-3 proc. dzieci rodzi się z jakimiś defektami). Nie można całkowicie odstawić lekarstw, gdyż grozi to nasilonymi atakami, a te są jeszcze bardziej niebezpieczne dla dziecka niż same lekarstwa.
Odpowiednie leczenie pozwala na zminimalizowanie ryzyka szkodliwego działania leków, jak również na kontrolę nad napadami drgawkowymi. Niezbędna jest także częsta kontrola stanu płodu. W niektórych przypadkach lekarz prowadzący ciążę może zaproponować przeprowadzenie badań prenatalnych w celu wykluczenia wad rozwojowych płodu.
Czy kobiety z padaczką mogą urodzić naturalnie?
Padaczka w ciąży nie jest jednoznacznym wskazaniem do porodu przez cesarskie cięcie. Możliwy jest naturalny poród i tak dzieje się w większości przypadków. Ostateczną decyzję podejmuje położnik, może zalecić cięcie, kiedy np. w ostatnim miesiącu ciąży zwiększyła się liczba napadów padaczkowych.
U kobiet chorujących na padaczkę częściej zdarzają się porody przedwczesne oraz zabiegowe (z użyciem narzędzi położniczych).
Nie jest też prawdą, że kobiety chore na padaczkę nie powinny karmić swoich dzieci piersią, bo przekazują im wraz z mlekiem leki przeciwpadaczkowe. Przecież już podczas ciąży dziecko „przyjmowało” te leki przez łożysko. Wszystkie zalecane przez lekarza kobietom w ciąży i karmiącym są bezpieczne dla dziecka.
Czytaj: Poród kleszczowy lub z pomocą próżniociągu
Problemy z łożyskiem: łożysko przedwcześnie oddzielające się, łożysko przodujące
