Spis treści
- Czym jest urlop macierzyński?
- Komu w 2022 r. przysługuje urlop macierzyński?
- Jak długo trwa urlop macierzyński?
- Czy można skrócić urlop macierzyński?
- Czy podczas urlopu macierzyńskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?
- Jak uzyskać urlop macierzyński?
- Jak wysokie są świadczenia na urlopie macierzyńskim?
- To często się myli! Jakie są różnice między zasiłkiem macierzyńskim a urlopem macierzyńskim?
- Czy zasiłek macierzyński jest przyznawany automatycznie na urlopie macierzyńskim?
- Co z urlopem i zasiłkiem, jeśli o umowa o pracę rozwiązała się w dniu porodu?
- Jakie są sytuacje szczególne, które rzutują na urlop macierzyński?
Urlop macierzyński pozwala świeżo upieczonej mamie spędzić czas z noworodkiem. Najważniejsze, co matka może dać swojemu dziecku zaraz po jego przyjściu na świat, to stała obecność i troska.
Przez jakiś czas młoda mama powinna zostać w domu, by opiekować się dzieckiem. W tym czasie nie może chodzić do pracy ani zarabiać pieniędzy, dlatego ustawodawca przewidział dla młodych mam urlopy macierzyńskie i zasiłki.
Na jakich zasadach jest przyznawany urlop macierzyński? Specjalnie dla was przygotowałyśmy poradnik, w którym znajdziecie odpowiedzi na najważniejsze pytania.
W artykule znajdziesz odpowiedzi na następujące pytania:
- Czym jest urlop macierzyński?
- Komu w 2022 r. przysługuje urlop macierzyński?
- Jak długo trwa urlop macierzyński?
- Czy można skrócić urlop macierzyński?
- Czy podczas urlopu macierzyńskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?
- Jak uzyskać urlop macierzyński?
- Jak wysokie są świadczenia na urlopie macierzyńskim?
- Jakie są różnice między urlopem macierzyński a zasiłek macierzyńskim?
- Czy zasiłek macierzyński jest przyznawany automatycznie na urlopie macierzyńskim?
- Co z urlopem i zasiłkiem, jeśli o umowa o pracę rozwiązała się w dniu porodu?
- Jakie są sytuacje szczególne, które rzutują na urlop macierzyński?
Czym jest urlop macierzyński?
Urlop macierzyński jest to płatna przerwa w pracy spowodowana urodzeniem dziecka przez pracownicę. Urlop liczy się od dnia porodu. Jednak jego część można wykorzystać już przed porodem, nie więcej jednak niż 6 tygodni (na podstawie zaświadczenia lekarskiego o dacie porodu).
W takim przypadku po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do wyczerpania przysługującego wymiaru. Długość urlopu zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Sprawdź: Urlop macierzyński przed porodem
Jakie nazwisko może nosić dziecko?
Ciąża na wychowawczym. Jak wyglądają kwestie prawne i możliwości
Rodzisz w roku 2022? Szukasz wsparcia innych przyszłych mam, chcesz wymienić się z nimi swoimi doświadczeniami? Dołącz do grupy na FB "Rodzę w 2022 roku! Grupa dla mam (BEZ HEJTU)"!
Komu w 2022 r. przysługuje urlop macierzyński?
Urlop macierzyński w 2021 jest przyznawany na tych samych zasadach, co w latach poprzednich. Może go otrzymać wyłącznie osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.
Dana osoba - matka lub ojciec dziecka - nie musi mieć umowy na czas nieokreślony, urlop macierzyński przysługuje również osobom zatrudnionym na czas określony, jeśli jego roczny wymiar mieści się w okresie trwania tej umowy.
Jeśli natomiast umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu już podczas urlopu, matka będzie otrzymywała zasiłek macierzyński aż do ukończenia przez dziecko 52. tygodnia.
Warto również dodać, że jeśli umowa o pracę wygasa po 3. miesiącu ciąży, zostaje ona automatycznie przedłużona do dnia porodu, a co za tym idzie - kobieta jest objęta ubezpieczeniem chorobowym i uzyskuje prawo do pobierania zasiłku macierzyńskiego przez 52 tygodnie od dnia porodu.
Zobacz też: Ciąża a umowa o pracę na czas określony
Oblicz długość swojego urlopu macierzyńskiego
Jak długo trwa urlop macierzyński?
Długość urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie, i wynosi:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka
- 31 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt (sprawdź: Bliźniaki a urlop macierzyński)
- 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojaczków
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Rodzice będą więc mieli do dyspozycji minimum 20 tygodni urlopu macierzyńskiego i 32 lub 34 urlopu rodzicielskiego (w zależności od liczby dzieci urodzonych w czasie jednego porodu).
Oblicz swój macierzyński - Skorzystaj z kalkulatora urlopu macierzyńskiego
Czy można skrócić urlop macierzyński?
Po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego młoda mama ma prawo zrezygnować z pozostałej jego części – pod warunkiem że skorzysta z niej ojciec wychowujący dziecko, który ma status pracownika albo przerwie działalność zarobkową, aby zająć się osobiście dzieckiem (musi być również ubezpieczony).
Aby skrócić urlop, trzeba złożyć pisemny wniosek najpóźniej 7 dni przed przystąpieniem do pracy i dołączyć do niego kopię wniosku ojca dziecka o udzielenie mu reszty urlopu macierzyńskiego albo kopię oświadczenia ojca dziecka o przerwaniu działalności zarobkowej.
Sprawdź, czy i Tobie należy się macierzyński. WIDEO
Czy podczas urlopu macierzyńskiego pracodawca może wypowiedzieć umowę?
Pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z kobietą na urlopie macierzyńskim. Może to nastąpić jedynie w sytuacji ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy albo jeżeli zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia (z winy pracownicy).
Za matkę przebywającą na urlopie macierzyńskim składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe opłaca budżet państwa (poprzez ZUS).
Jak uzyskać urlop macierzyński?
Urlop macierzyński przysługuje matce w zasadzie z automatu, ale trzeba powiadomić pracodawcę o odbytym porodzie. Jeśli chcesz wykorzystać część urlopu przed porodem, musisz złożyć odpowiedni wniosek wraz z zaświadczeniem od lekarza o terminie porodu.
Jeśli część urlopu macierzyńskiego ma wziąć ojciec dziecka, także musi złożyć pisemny wniosek u swojego pracodawcy. Na urlopie macierzyńskim (i rodzicielskim) przysługuje zasiłek macierzyński.
Sprawdź: Wniosek o urlop macierzyński
Jak wysokie są świadczenia na urlopie macierzyńskim?
Wysokość zasiłku macierzyńskiego jest uzależniona od wynagrodzenia rodzica i terminu, w jakim złożymy wniosek o urlop.
Jeśli rodzice od razu zdecydują się na wykorzystanie obu urlopów - macierzyńskiego i rodzicielskiego, jeden po drugim, to przez całe 52 tygodnie ich trwania będzie wypłacany zasiłek macierzyński w wysokości 80 procent podstawy wymiaru (średniego wynagrodzenia z 12 ostatnich miesięcy). Aby tak było, wniosek o te urlopy trzeba złożyć u pracodawcy matki w ciągu 21 dni od porodu.
Jeśli zaś wniosek zostanie złożony po upływie 21 dni, rodzic otrzyma co miesiąc 100 procent wynagrodzenia za czas urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, a potem – do końca urlopu rodzicielskiego – zasiłek będzie wynosił 60 procent wynagrodzenia.
Osoby, którym nie przysługuje urlop macierzyński, będą uprawnione do pobierania świadczenia rodzinnego w wysokości 1000 zł miesięcznie przez rok.
To często się myli! Jakie są różnice między zasiłkiem macierzyńskim a urlopem macierzyńskim?
Pojęcia urlopu macierzyńskiego i przysługującego młodej mamie zasiłku macierzyńskiego często są mylone, a to dwie różne sprawy: urlop to przerwa w pracy, a zasiłek – świadczenie pieniężne.
W szczególnej sytuacji jest kobieta, której umowa o pracę na czas określony zostaje z powodu ciąży przedłużona do dnia porodu. Wtedy urlop jej nie przysługuje, bo z dniem porodu przestaje ona być pracownikiem, ale przysługuje zasiłek macierzyński.
Sprawdź też:
Czy zasiłek macierzyński jest przyznawany automatycznie na urlopie macierzyńskim?
Kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim albo rodzicielskim otrzymuje zasiłek macierzyński wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Nie ma obowiązku składania wniosku o zasiłek macierzyński w czasie urlopu macierzyńskiego – jest on przyznawany automatycznie. Natomiast o urlop rodzicielski trzeba złożyć wniosek do pracodawcy – wtedy będzie również wypłacany zasiłek.
Co z urlopem i zasiłkiem, jeśli o umowa o pracę rozwiązała się w dniu porodu?
Jeżeli umowa o pracę matki rozwiązała się w dniu porodu, urlopy macierzyński i rodzicielski już jej nie przysługują. Przysługuje natomiast zasiłek macierzyński. Zasiłek będzie wypłacany przez ZUS przez cały okres odpowiadający długości trwania obu tych urlopów łącznie, a więc przez 52 tygodnie (na jedno dziecko).
Aby otrzymać zasiłek macierzyński, trzeba dostarczyć następujące dokumenty: odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopię (potwierdzoną przez płatnika składek albo przez ZUS za zgodność z oryginałem), wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okresy poszczególnych urlopów, oświadczenie matki o tym, że ojciec nie będzie korzystał z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego.
Dokumenty te należy dostarczyć byłemu pracodawcy, który uzupełnia je o zaświadczenie ZUS Z-3 i przekazuje do odpowiedniej jednostki ZUS.
Komplet dokumentów można również przekazać osobiście do jednostki ZUS właściwej ze względu na miejsce swojego zamieszkania.
Zasiłek przysługuje także w przypadku urodzenia dziecka już po ustaniu zatrudnienia, jeśli umowa o pracę została rozwiązana z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy (musi to być jednak potwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu).
Jakie są sytuacje szczególne, które rzutują na urlop macierzyński?
- Gdy dziecko urodzi się martwe lub umrze przed upływem 8. tygodnia życia, matce przysługuje osiem tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego. Warunkiem jest przedstawienie zaświadczenia ze szpitala o tym, że dziecko urodziło się martwe.
- Gdy w czasie urlopu macierzyńskiego – po upływie pierwszych ośmiu tygodni – dziecko przebywa w szpitalu, matka ma prawo wystąpić o odroczenie urlopu macierzyńskiego na czas pobytu dziecka w szpitalu – pozostałą część urlopu wykorzysta po wyjściu malucha ze szpitala. Warto to rozważyć przy długiej hospitalizacji. Przerwanie urlopu następuje na wniosek samej zainteresowanej, który trzeba dostarczyć pracodawcy.
- Matce, która otrzymywała zasiłek macierzyński w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru, ale zrezygnowała z urlopu rodzicielskiego, przysługuje wyrównanie do wysokości 100 proc. podstawy wymiaru. Dotyczy to sytuacji, gdy matka złożyła wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (wtedy przez okres obu urlopów zasiłek wynosi 80 proc. podstawy wymiaru), ale potem zmieniła zdanie.
Zobacz też:
Becikowe 2021 - komu przysługuje, wniosek, dokumenty do becikowego
