Urlop ojcowski 2022 to przywilej, z którego może skorzystać ojciec pozostający w stosunku pracy, czyli taki, który ma status pracownika (na dzień złożenia wniosku, a nie dzień urodzenia czy przysposobienia dziecka). Nie ma znaczenia, czy łączy go z pracodawcą umowa na czas nieokreślony czy określony.
Spis treści
- Jaki jest wymiar urlopu ojcowskiego?
- Kiedy można wykorzystać urlop ojcowski?
- Jakie informacje i dokumenty powinien zawierać wniosek o urlop ojcowski?
- Jaka jest różnica między urlopem ojcowskim a macierzyńskim?
- Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego?
- Jaka jest wysokość wynagrodzenia za urlop ojcowski?
- Jak wygląda powrót do pracy po urlopie ojcowskim?
Jaki jest wymiar urlopu ojcowskiego?
Wymiar urlopu ojcowskiego to 2 tygodnie. Istotną informacją jest to, że wymiar tego urlopu jest niezmienny, np. w razie urodzenia bliźniąt nie ulega on podwojeniu.
Przy udzielaniu urlopu ojcowskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym, co oznacza, że wliczane są do niego soboty i niedziele. Nie ulega on też wydłużeniu, jeśli w jego trakcie przypada np. jakieś święto.
Można go wykorzystać dopóki dziecko nie ukończy 24. miesiąca życia albo do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.
Niedotrzymanie tych terminów spowoduje, że urlop przepadnie i nie będzie za niego przysługiwał ekwiwalent.
Kiedy można wykorzystać urlop ojcowski?
Urlop ojcowski może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Jest on udzielany na pisemny wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Czytaj: Czego boi się przyszły tata?
Jakie nazwisko może nosić dziecko?
Jakie informacje i dokumenty powinien zawierać wniosek o urlop ojcowski?
Wniosek o urlop ojcowski musi zawierać dane pracownika (imię, nazwisko) oraz dokładne wskazanie, na jaki okres ma być udzielony urlop i czy będzie wykorzystywany w całości bądź w części. Pismo to nie musi zawierać uzasadnienia.
Do wniosku należy dołączyć dokumenty określone w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U.2015, poz. 2243). Są to:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka albo kopie tych dokumentów;
- oświadczenie pracownika - ojca wychowującego dziecko, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części;
- kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka, w przypadku gdy wniosek dotyczy udzielenia urlopu ojcowskiego albo jego części na dziecko przysposobione;
- kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję.
Gdy zostanie złożony wniosek wraz z wymaganymi dokumentami, pracodawca jest obowiązany go uwzględnić. Nieuwzględnienie go może bowiem skutkować nałożoną sankcją na pracodawcę, tj. grzywną w wysokości od 1 tys. zł do 30 tys. zł.
Jaka jest różnica między urlopem ojcowskim a macierzyńskim?
Urlop ojcowski może zostać wykorzystany w czasie gdy matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim. Jednak możliwa jest również sytuacja, kiedy matka zrzeka się części urlopu macierzyńskiego na poczet ojca.
Z 20 tygodni urlopu macierzyńskiego co najmniej 14 tygodni musi obligatoryjnie wykorzystać matka, a z reszty może zrezygnować, przekazując pozostałe sześć tygodni ojcu dziecka.
Urlop macierzyński jest udzielany ojcu dziecka na jego pisemny wniosek – powinien złożyć go u swojego pracodawcy najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem urlopu.
Pracownica mama powinna złożyć też u swojego pracodawcy wniosek o rezygnację z części urlopu macierzyńskiego najpóźniej 7 dni przed powrotem do pracy, a do wniosku dołączyć zaświadczenie od pracodawcy partnera potwierdzające termin rozpoczęcia przez niego urlopu – musi to nastąpić bezpośrednio po terminie rezygnacji z urlopu przez matkę.
- Ojciec będzie też oczywiście otrzymywał zasiłek macierzyński – obliczany według takich samych zasad jak w przypadku matki, ale od swojego wynagrodzenia (100 proc. podstawy wymiaru).
- Ojciec dziecka może też skorzystać z urlopu macierzyńskiego, jeśli matka dziecka wymaga opieki szpitalnej – po wykorzystaniu ośmiu tygodni urlopu przez kobietę.
- Jeśli matka umrze w czasie urlopu macierzyńskiego, ojcu przysługuje cały urlop niewykorzystany przez matkę.
Czytaj: Zasiłek macierzyński - komu przysługuje, ile wynosi, wniosek
Zmiany w urlopie rodzicielskim od 2022 - urlop dla ojca
Do sierpnia 2022 roku Polska zobowiązana jest do wprowadzenia zamian w urlopach rodzicielskich wynikających z unijnej dyrektywę work-life balance. Prawo unijne zakłada, że urlopu rodzicielski trwać będzie 4 miesiące i będzie musiał być wykorzystany po równo przez ojca i matkę dziecka.
Prawo nie przewiduje "przekazania" urlopu jednemu z rodziców. Nowy urlop rodzicielski będzie trzeba wykorzystać do 8. roku życia dziecka.
Jak dokładnie będzie wyglądał urlop rodzicielski w Polsce - nie wiadomo, ponieważ nie wydano jeszcze dokładnych wytycznych w tej sprawie.
Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Na istnienie prawa do urlopu ojcowskiego nie ma wpływu to, czy ojciec pozostaje z matką dziecka w związku małżeńskim, prawo to przysługuje również ojcu rozwiedzionemu. Urlop ojcowski należy się niezależnie od tego, czy matka dziecka przebywa w tym samym czasie na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim czy wychowawczym. Status prawny matki dziecka nie ma znaczenia – nieważne, czy jest zatrudniona na umowę o pracę, może nawet w ogóle nie być ubezpieczona.
Jaka jest wysokość wynagrodzenia za urlop ojcowski?
Za czas przebywania na urlopie ojcowskim przysługuje zasiłek na warunkach zasiłku macierzyńskiego, jego wysokość to 100% podstawy wymiaru. Zasiłek ten przysługuje głównie pracownikom przebywającym na urlopie ojcowskim, ale należy się on także wszystkim innym pracującym, którzy objęci są ubezpieczeniem chorobowym, np. pracującym na podstawie umowy zlecenia czy prowadzącym działalność gospodarczą (wtedy przysługuje zasiłek ale nie urlop).
Zobacz:
Urlopy dla rodziców - kiedy i co ci się należy
Umowa na czas określony a ciąża i urlop macierzyński
Jak wygląda powrót do pracy po urlopie ojcowskim?
Do ojca przebywającego na urlopie ojcowskim stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące ochrony pracownika przed zwolnieniem. Co do zasady, w tym okresie pracodawca nie może mu wypowiedzieć umowy o pracę ani rozwiązać z nim umowy bez wypowiedzenia (poza pewnymi wyjątkowymi sytuacjami, np. upadłości czy likwidacji pracodawcy).
Poza tym, ojciec po urlopie ojcowskim (podobnie jak matka po swoim urlopie) ma zagwarantowany powrót na wcześniej zajmowane stanowisko, a jeśli nie jest to możliwe – na stanowisko równorzędne z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub inne, odpowiadające jego kwalifikacjom zawodowym.
Wynagrodzenia za pracę powinno pozostać niezmienione. Również odpowiednio (tak jak u matki) znajduje zastosowanie przepis dający możliwość wnioskowania o udzielenie bezpośrednio po zakończeniu urlopu ojcowskiego przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, a pracodawca musi taki wniosek uwzględnić.
