Środa Popielcowa to pierwszy dzień Wielkiego Postu, który jest czasem refleksji, oczekiwania i przygotowania na zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W tym celu m.in. organizowane są rekolekcje wielkopostne.
Popielec nie ma stałej daty, zależy ona od tego, kiedy wypada Wielkanoc (a to również święto ruchome). W tym roku Środa Popielcowa jest dość późno, bo w marcu. W 2024 r. Popielec był 14 lutego - dokładnie wtedy, co walentynki.
Spis treści
- Kiedy jest Środa Popielcowa?
- Środa Popielcowa - post
- Czy trzeba iść do kościoła w Popielec? Skąd księża biorą popiół?
- Środa Popielcowa a tłusty czwartek
- Środa Popielcowa dla dzieci
Kiedy jest Środa Popielcowa?
Środa Popielcowa obchodzona jest 46 dni przed Wielkanocą. W 2025 r. Popielec wypada 5 marca (oczywiście w środę, ale pokreślę to dla pewności). A wszystkim zastanawiającym się, kiedy są święta wielkanocne 2025 przypominam, że Niedziela Wielkanocna jest 20 kwietnia.
Środa Popielcowa - post
Zastanawiasz się, czy można jeść mięso w Popielec? Zgodnie z kanonem 1251 Kodeksu Prawa Kanonicznego, w Środę Popielcową obowiązuje wstrzemięźliwość i post. Co to oznacza? Jak czytamy w kolejnym (1252) kanonie:
Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły czternasty rok życia, prawem zaś o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia sześćdziesiątego roku życia. Jednak duszpasterze oraz rodzice powinni zatroszczyć się o to, aby również ci, którzy z racji młodszego wieku nie są jeszcze związani prawem postu i wstrzemięźliwości, byli wychowywani do autentycznego ducha pokuty.
Dzieci, które skończyły 14 lat, ale nie mają jeszcze 18 lat, nie powinny jeść mięsa, pozostali (od pełnoletności do 60 roku życia) powinni również przestrzegać postu ścisłego - zjeść tylko jeden posiłek do syta.
Czy kobieta w ciąży musi pościć? Ksiądz wskazywał, co można jeść przy okazji Wielkiego Piątku (to jeden z dwóch dni - obok Środy Popielcowej - kiedy obowiązuje wstrzemięźliwość i post). Ciężarne mogą zrezygnować z postu ścisłego, podobnie jak wszystkie osoby, którym na post ilościowy i jakościowy nie pozwala stan zdrowia. Duchowny zachęcał, aby wybrać inną formę pokuty.
Polecany artykuł:
Czy trzeba iść do kościoła w Popielec? Skąd księża biorą popiół?
Środa Popielcowa nie jest jednym ze świąt nakazanych, co oznacza, że nie ma konieczności uczestniczenia we mszy świętej. Mimo braku takiego obowiązku, wierni idą do kościoła, aby uczestniczyć w obrzędzie posypania głowy popiołem. Po co się to robi? Jest to znak gotowości do nawrócenia.
Przystępując do tego obrzędu chcemy pokazać, że jesteśmy gotowi, by na nowo zapłonąć Bożą miłością i miłością do drugiego człowieka
- wyjaśniał przed laty o. Rafał Sztejka SJ, duszpasterz akademicki KUL.
Jeśli zastanawiasz się, z czego jest popiół na Środę Popielcową, wyjaśnienie znajdziesz w Mszale Rzymskim. Popiół pochodzi ze spalonych gałązek palm lub innych drzew, poświęconych w poprzednim roku.
Zgodnie z księgą liturgiczną, podczas posypywania głowy popiołem, kapłan mówi:
Nawracajcie się i wierzcie Ewangelii (Mk 1, 15)
lub:
Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz (por. Rdz 3, 19)
Posypanie głów popiołem zastępuje akt pokuty, który zostaje tego dnia pominięty.
Środa Popielcowa a tłusty czwartek
Tłusty czwartek (święto pączków w tym roku wypada 27 lutego) zwiastuje koniec karnawału - dobiega on końca we wtorek przed Środą Popielcową. 4 marca 2025 r. są ostatki, dzień później rozpoczyna się Wielki Post.
Środa Popielcowa dla dzieci
Jeśli chcesz wytłumaczyć dziecku Popielec, ale i Wielki Post, możesz posiłkować się np. filmami o Środzie Popielcowej. Na platformie streamingowej TVP znajdziesz archiwalny odcinek „Ziarna”, w którym wytłumaczono m.in. na czym polega post. Bajek nie brakuje również na YouTubie, to nie tylko pomoce dla katechetów, ale i te, które możesz wykorzystać w domowym zaciszu. Zachęcam, aby najpierw obejrzeć je samemu, aby przekonać się, czy przekaz na pewno pokrywa się z tym, co chcemy powiedzieć dziecku.
