Terapia ręki to określony sposób leczenia bądź usprawniania wybranego obszaru, w tym wypadku tzw. motoryki małej. Każde dziecko w pewnym momencie życia powinno zdobywać nowe umiejętności, również ruchowe. Należy więc obserwować dziecko i ruchy jego poszczególnych części ciała.
Istnieją pewne niepokojące sygnały i wskazania do rozpoczęcia terapii ręki. Podpowiadamy, na co trzeba zwrócić uwagę.
Spis treści
- Czym jest terapia ręki?
- Kiedy dziecko powinno zacząć terapię ręki?
- Jak wygląda terapia ręki?
- Jak długo trwa terapia ręki?
- Jakie są efekty terapii?
Czym jest terapia ręki?
Terapia ręki skupia się na usprawnieniu małej motoryki, co oznacza, że pracuje się nad poprawnymi i precyzyjnymi ruchami rąk, dłoni i palców. Zanim dziecko będzie mieć zleconą terapię ręki, zawsze najpierw specjalista musi postawić odpowiednią diagnozę.
Później dobiera odpowiednie ćwiczenia do indywidualnych potrzeb małego pacjenta. Najważniejsze jest jednak rozpoznanie problemu i stopnia trudności u dziecka.
Terapeuta ocenia kilka elementów. Sprawdza między innymi, czy:
- u dziecka występuje właściwe napięcie mięśniowe,
- właściwa pozycja ciała,
- trzymanie przedmiotów w dłoni,
- koordynacja wzrokowo-słuchowo-ruchowa,
- orientacja przestrzenna.
Dopiero na tej podstawie specjalista może ocenić problem i dobrać odpowiednią terapię ręki.
Kiedy dziecko powinno zacząć terapię ręki?
Każde dziecko szybciej lub wolniej uczy się pewnych czynności. Według informacji podanych na stronie praktycznafizjoterapia.pl na każdym etapie życia dziecka inaczej wygląda mała motoryka, czyli ruchy ręki i dłoni.
Dziecko w wieku od roku do dwóch lat rysuje "bazgroły" i nie ma w tym nic niepokojącego. W wieku od dwóch do czterech lat powinno zacząć tworzyć linie i wzory, natomiast w wieku pięciu lat zaczyna rysować kształty. Na końcu pojawia się natomiast umiejętność pisania.
Niepokój powinny wzbudzić pewne sygnały, które można zauważyć podczas obserwacji ruchów dziecka. Praktycznafizjoterapia.pl informuje, że o nieprawidłowej motoryce i konieczności dalszej diagnostyki mogą świadczyć:
- zła jakość rysunków,
- ubogie rysunki,
- krzywe linie,
- robienie dziur,
- zbyt drobne elementy,
- wychodzenie poza linie,
- linie za delikatne,
- ból głowy po zajęciach, które są związane z pisaniem i rysowaniem.
W czasie pogłębiania diagnostyki, poza wyżej wymienionymi elementami, ważna jest także obserwacja pozycji dziecka, sposobu, w jaki trzyma kredki czy długopis, w jaki sposób ma ułożoną kartkę lub zeszyt, jaka jest jakość jego rysunków, liter oraz cyfr, jak bardzo przykłada się do wykonania swoich prac, a także jaki nacisk kładzie na kredki lub długopis.
Dopiero po wyciągnięciu wniosków z obserwacji terapeuta może zlecić odpowiednią terapię ręki.
Czytaj również: Obniżone napięcie mięśniowe u niemowlaka - wszystko, co musisz o nim wiedzieć
Jak interpretować rysunki dziecka? Czy rysunki dziecka odzwierciedlają jego emocje?
Jak wygląda terapia ręki?
Terapia ręki, tak jak każdy inny sposób leczenia, musi być dopasowana indywidualnie do dziecka i jego problemu. Dobrze jest jednak wybrać specjalistę, który ma holistyczne podejście do terapii. Na stronie poradnia-strzelin.edu.pl czytamy, że w terapii ręki bardzo ważne jest nie tylko ćwiczenie samej dłoni i palców, ale także całego ciała.
Ręka będzie prawidłowo funkcjonować jedynie w przypadku, gdy inne elementy składowe - czyli kości, stawy, mięśnie, działają prawidłowo. Z tego powodu bardzo istotna jest świadomość całego ciała i jego pracy.
Na tej samej stronie poradni czytamy, że ćwiczenia w terapii ręki często na początku skupiają się na obręczy barkowej. Dopiero później rozwija się motorykę małą, czyli zdolności manualne dziecka, skupia się na precyzyjnym wykonywaniu ruchów palcami.
Terapia w podejściu całościowym obejmuje ruchomość łopatek i stawów kończyn górnych oraz normalizację napięcia mięśniowego. W zależności od występujących zaburzeń praca opiera się na wzmacnianiu siły mięśniowej kończyn górnych, stymulacji czucia powierzchniowego lub głębokiego, doskonaleniu zdolności chwytu, doskonaleniu kontroli wzrokowo-ruchowej oraz skoordynowaniu pracy oburącz.
Najwyższym stopniem umiejętności motorycznych jakie ręka osiąga jest grafomotoryka - sprawność manualna ręki podczas czynności związanych z pisaniem, rysowaniem - czytamy na stronie poradnia-strzelin.edu.pl.
W czasie terapii dziecko może więc uczyć się prawidłowej pozycji ciała poprzez mobilizację i odpowiednie ustawienie miednicy. Istotnie jest także poznanie elementów swojego ciała, a następnie prawidłowego trzymania narzędzi - ołówka, kredek, długopisu.
W zależności od problemu dziecko może także uczyć się prawidłowego chwytu przedmiotów, chwytu szczypcowego czy opuszkowego. Terapeuta nie może także zapomnieć o nauce koordynacji ruchu i wzorku, a także słuchu i wzroku. O tym, co w danej terapii ręki jest potrzebne, zawsze decyduje specjalista pod dokładnej obserwacji i analizie problemu.
Ćwiczenia wykorzystywane w trakcie terapii ręki mogą polegać np. na wypełnianiu rysunków kolorem, rysowaniu szlaczków, wzorów, malowaniu różnych kształtów, form, konstruowaniu budowli z klocków, a nawet zakręcaniu słoików. Dobór ćwiczeń zależy od problemów i potrzeb danego dziecka.
Jak długo trwa terapia ręki?
Trudno oszacować, ile terapia ręki będzie trwać w danym przypadku. Wszystko zależy od indywidualnego problemu, z którym boryka się dziecko, a także od jego uwarunkowań. Na pewno warto spytać terapeutę, jakie ćwiczenia dziecko może wykonywać w domu, by przyspieszyć proces.
Regularne ćwiczenia wykonywane zarówno w obecności specjalisty, jak i w ramach ćwiczeń domowych na pewno zaprocentują w przyszłości i sprawią, że terapia będzie bardziej efektywna i może trwać krócej.
Jakie są efekty terapii?
Celem terapii ręki jest ułatwienie nauki pisania oraz rysowania, poprawnego posługiwania się przedmiotami, np. kredkami czy długopisem, regulacja napięcia mięśniowego czy koordynacja wzroku i słuchu z ruchem.
Dziecko powinno także nauczyć się elementów własnego ciała, orientacji w przestrzeni, a także przyjmować prawidłową pozycję ciała. Te wszystkie elementy powinny być efektem prawidłowo przeprowadzonej terapii, ale oczywiście wszystko zależy od początkowego problemu dziecka.
Czytaj również: Grafomotoryka - ćwiczenia grafomotoryczne dla dzieci
DZIECKO w SZKOLE: dzieci, które dużo rysowały, szybciej uczą się PISANIA
