Strażnik zdrowia
Bierze udział w syntezie hemoglobiny i razem z żelazem uczestniczy w transportowaniu tlenu do każdej komórki, zwłaszcza do wrażliwej na niedotlenienie tkanki nerwowej. Od ilości miedzi zależy praca mózgu – zdolność myślenia, zapamiętywania, kreatywność. Miedź wpływa na przesyłanie impulsów nerwowych i poziom neuroprzekazników. Ułatwia też transportowanie i wchłanianie żelaza.
Zwiększa odporność organizmu i chroni przed wolnymi rodnikami. To bardzo ważna funkcja. W miarę jak się starzejemy, ilość wolnych rodników w organizmie wzrasta i z coraz większą siłą atakują one wszystkie komórki, w tym komórki nerwowe mózgu. A to prowadzi do ich uszkodzenia, a nawet obumarcia.
Miedź zapobiega chorobom serca i układu krążenia. Ma też działanie bakteriostatyczne – hamuje wzrost bakterii i niszczy je. Jest niezbędna do tworzenia melaniny, pigmentu decydującego o kolorze skóry i włosów.
Gdzie jest?
Źródłem miedzi są zarówno produkty pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Dużo jest jej m.in. w orzechach, roślinach strączkowych, pełnoziarnistych produktach zbożowych, awokado. Bogate w ten pierwiastek są też podroby, zwłaszcza wątroba. Zawartość miedzi w wodzie pitnej zależy od jej kwasowości i materiału, z jakiego są zrobione rury. Woda miękka ma więcej miedzi.
Najbogatsze źródła
Zawartość miedzi w mg w 100 g produktu:
- zarodki pszenne - 14,9
- otręby - 8,8
- ser żółty - 4,2
- żółtko - 3,5
- płatki owsiane - 3,1
- gotowana wątroba - 3
- chleb pełnoziarnisty - 2,8
- orzechy włoskie - 2,7
- czekolada gorzka - 2,4
- groszek zielony - 1,4
- awokado - 1
Uczestniczy w syntezie ponad 15 białek, w tym kolagenu i elastyny, które opóźniają starzenie się skóry.
Dzienna dawka
Niemowlęta do roku potrzebują 0,4–0,7 mg miedzi dziennie, dzieci do 10 lat – 1–2 mg. Dorośli i dzieci powyżej 10 lat - 1,5–3 mg. Taka dawka znajduje się np. w jednym żółtku.
Zdrowy człowiek nie powinien mieć niedoboru miedzi. Grozi on osobom cierpiącym na przewlekłe biegunki, z zaburzonym wchłanianiem, odchudzającym się, a także zażywającym dużo suplementów cynku, kadmu, fluoru i kwasu fitynowego, które pogarszają wchłanianie tego pierwiastka. Trzeba wtedy również przyjmować miedź.
Przyswajanie jej poprawiają węglowodany (glukoza i skrobia, w mniejszym stopniu fruktoza) i witamina C.
Za mało, za dużo
Problemy z koncentracją i pamięcią, nadpobudliwość, kruche, łamliwe kości, częste infekcje – to wszystko może
świadczyć o niedoborze miedzi. Przewlekły brak tego pierwiastka prowadzi do anemii.
Przedawkowanie zdarza się rzadko. Może powodować bóle mięśni i żołądka, mdłości, zaburzyć pracę wątroby, serca, układu oddechowego. Preparaty z miedzią przyjmuje się w porozumieniu z lekarzem, o stałych porach, podczas posiłku, by nie podrażniać przewodu pokarmowego.
