Próchnica zębów mlecznych postępuje niezwykle szybko. Wielu rodziców nawet jej nie zauważa, a gdy coś zaczyna się dziać, może już być za późno. I często tak się dzieje, o czym świadczy coraz większa liczba ekstrakcji zębów mlecznych u dzieci. Dane z gabinetów stomatologicznych są przerażające: 77 procent sześciolatków ma próchnicę. Mało tego: ma ją już 65 procent trzylatków! Co robić, by nie dopuścić do próchnicy zębów mlecznych? Jak leczyć próchnicę u dwulatka i u trzylatka?
Spis treści
- Przyczyny próchnicy zębów mlecznych
- Objawy próchnicy zębów mlecznych
- Jak rozwija się próchnica u dzieci?
- Leczenie próchnicy zębów mlecznych
- Czy chore na próchnicę zęby mleczne należy usuwać?
Czytaj: Jak przekonać dziecko do wizyty u dentysty?
Przyczyny próchnicy zębów mlecznych
Coraz więcej przedszkolaków ma popsute zęby. A takich zaniedbań później już nie da się naprawić. Próchnica zębów mlecznych powstaje z kilku powodów. Są to:
- podatności tkanek, słabe uwapnienie tkanek zębów - niska jakość szkliwa (być może mama lub tata mieli słabe zęby bądź parodontozę, a dziecko odziedziczyło po nich te problemy),
- złe nawyki żywieniowe i spożywanie dużej ilości słodyczy, owoców, słodkich napojów gazowanych
- brak profilaktyki i niedokładne szczotkowanie lub w ogóle brak szczotkowania - niedokładne czyszczenie zębów, odkładanie płytki nazębnej.
Objawy próchnicy zębów mlecznych
Wbrew pozorom próchnica zębów mlecznych nie rozpoczyna się od brązowych czy czarnych plam na zębach. Pierwszym objawem jest kredowobiała zmiana, którą można zobaczyć na gładkiej powierzchni zęba. Tzw. plama próchnicowa jest matowa, przez co wyraźnie odcina się od zdrowej, błyszczącej części zęba.
Jeśli rodzice ją zauważą i szybko udadzą się z dzieckiem do dentysty, próchnica szybko zostanie wyeliminowana. Plama próchnicowa to początkowy objaw choroby, który nie dotyczy zębiny zęba, ale wyłącznie szkliwa. Powierzchnię można wyleczyć, stosując remineralizujące preparaty (np. odpowiednie pasty).
W innym przypadku plama będzie się powiększać i przybierze typowe, brązowe lub czarne zabarwienie. Plama próchnicowa obejmie również zębinę, zamieniając się w próchnicę średnią, a z czasem dotknie również miazgi zęba.
Jak rozwija się próchnica u dzieci?
Próchnica zębów mlecznych postępuje bardzo szybko. Zęby mleczne są słabiej zmineralizowane niż zęby stałe, mają cieńsze szkliwo i cieńszą warstwę zębiny. Miazga natomiast zajmuje dużo miejsca, dlatego próchnica szybko jej dotyka. A gdy to już nastąpi, leczenie staje się bardzo bolesne (ze względu na obecność nerwu).
Leczenie próchnicy zębów mlecznych
Leczenie próchnicy zębów mlecznych zależy od stopnia jej zaawansowania. W pierwszej fazie, gdy mamy do czynienia jedynie z plamami próchnicowymi, wystarczy remineralizacja zębów. Próchnica wtedy nie powinna postępować. W kolejnej, gdy próchnica obejmuje już zębinę, konieczne będzie usunięcie ubytku oraz uzupełnienie go za pomocą plomby.
Najgorzej jest, gdy próchnica zębów mlecznych dotknie miazgi zęba. Wtedy trzeba przeprowadzić leczenie kanałowe, a w najcięższych przypadkach nawet ekstrakcję. Leczenie kanałowe wygląda inaczej niż u dorosłych. Stomatolog nie czyści dziecku kanałów igłami, a wielu rodziców sądzi, że właśnie tak to wygląda i rezygnuje z leczenia, chcąc zaoszczędzić dziecku cierpienia.
W rzeczywistości jednak dokłada mu bólu. Leczenie kanałowe u dzieci polega na oczyszczeniu zębiny i miazgi z próchnicy oraz założeniu pasty, która spowoduje obumarcie nerwu. Następnie, na kolejnej wizycie stomatolog czyści ząb i wkłada lekarstwo bakteriobójcze. Później ząb zostaje zamknięty i zaplombowany.
Czy chore na próchnicę zęby mleczne należy usuwać?
Stomatolodzy twierdzą, że zębów mlecznych nie powinno się usuwać. Lepiej je wyleczyć, ponieważ dzięki temu wyeliminujemy z jamy ustnej bakterie (a gdy one się rozpełzną i opanują również dziąsła, zęby stałe także będą narażone na próchnicę). Nieusuwanie zębów zwiększy szanse na prawidłowy wzrost zębów stałych - kość żuchwy będzie lepiej wykształcona, a zęby prosto osadzone. Być może dzięki temu unikniemy również kosztownych wizyt u ortodonty.
Trzeba również pamiętać, że ekstrakcja jest poważną ingerencją w organizm. Jeśli dziecko ma niską odporność, słabe serce, przyjmuje na stałe jakieś leki lub ma alergię, rodzice wspólnie ze stomatologiem powinni rozważyć ekstrakcję.
Czytaj: Kiedy kupić pierwszą szczoteczkę do zębów?
Jakie zabiegi stomatologiczne wykonuje się u dzieci?
Wypadanie zębów mlecznych. Kiedy wypadają mleczaki?
Próchnica butelkowa - najczęściej pojawia się u niemowląt, które dużo piją w nocy lub zasypiają z butelką. W nocy zmniejsza się wydzielanie śliny, który obmywałaby ząbki z pokarmu. Bakterie, odżywiające się cukrami, zaczynają się więc namnażać i w szybkim czasie na przednich zębach pojawiają się czarne plamki. To początek próchnicy butelkowej.
Jeśli rodzice w porę nie zareagują (a zobaczyć te plamki jest trudno, dlatego tak ważne są systematyczne wizyty u stomatologów), próchnica przeniesie się na dotąd zdrowe zęby.
