Bullying to przemoc wśród uczniów, głównie psychiczna. Choć trudno w to uwierzyć, problem dotyczy niemal każdej szkoły, na każdym etapie edukacji a więc może pojawić się nawet w pierwszych klasach szkoły podstawowej.
Spis treści
- Co to jest bullying w szkole?
- Kto może być ofiarą bullyingu?
- Jak rozpoznać, że dziecko jest prześladowane w szkole?
- Typowymi objawami bullyingu są:
- Jak reagować na bullying w szkole?
Co to jest bullying w szkole?
Bullying jest szkolną odmianą mobbingu, który zwykle dotyczy pracownika. Uczeń będący ofiarą bullyingu jest prześladowany i dręczony przez innego ucznia. Rzadko się zdarza, że sprawcą bullyingu jest nauczyciel.
Najczęstszymi formami prześladowania są przezwiska, wyśmiewanie, nękanie liścikami i smsami (telefonami), ośmieszanie publiczne, rozpowszechnianie wstydliwych dla ofiary treści (np. filmików), szykanowanie i upokarzanie. Bullying jako znęcanie się może występować w formie:
- fizycznej (przemoc siłowa, niszczenie mienia),
- ustnej (wyszydzanie, wyśmiewanie, obrażanie),
- socjalnej (plotki, rozsiewanie podejrzeń wśród innych osób),
- elektronicznej (tzw. cyberbullying czyli nękanie drogą elektroniczną).
Sprawdź również: Kalendarz rozwoju dziecka
Przemoc w rodzinie w czasie epidemii. Gdzie szukać pomocy?
Kto może być ofiarą bullyingu?
Na ofiarę bullyingu sprawcy wybierają sobie zwykle osobę słabszą, którą łatwo zastraszyć i która nie będzie mieć siły i odwagi się przeciwstawić. Najczęściej są to dzieci nieśmiałe, trzymające się na uboczu, ale także takie, które się czymś wyróżniają z grupy i nie dostosowują się do oczekiwań kolegów.
Osoby, które dopuszczają się bullyingu mają tylko jeden cel – upokorzyć i zastraszyć swoją ofiarę. Czują satysfakcję, jeśli prześladowana osoba traci swoją reputację i staje się pośmiewiskiem wśród innych uczniów.
Przeczytaj również: Przepisanie dziecka do innej klasy
Jak rozpoznać, że dziecko jest prześladowane w szkole?
Rzadko kiedy ofiara bullyingu szuka pomocy bezpośrednio zwracając się z problemem do dorosłych. Prześladowani uczniowie zwykle boją się prosić o pomoc nauczyciela, bo obawiają się posądzenia o skarżenie i nie chcą zemsty.
Nie zawsze też dziecko jest w stanie zwierzyć się ze swojego problemu rodzicom, często wstydząc się, że nie jest akceptowane przez rówieśników. By w porę rozpoznać, że mamy do czynienia z bullyingiem, należy dobrze obserwować swoje dziecko i dociekać, dlaczego nagle zaczyna się inaczej zachowywać.
Typowymi objawami bullyingu są:
- niechęć chodzenia do szkoły (dziecko może nawet nie mówić dlaczego, symulowanie chorób),
- brak kolegów (dziecko nie ma przyjaciół w szkole a po szkole unika spotkań z kolegami, nie jest zapraszane przez nich do domów, na urodziny itd.)
- nagłe opuszczenie się w nauce (słabe stopnie, brak motywacji do nauki, wagary),
- stany lękowe (dziecko coraz łatwiej i częściej się denerwuje, może popaść w depresję),
- apatia, bezsenność, brak apetytu (nagła zmiana zachowania),
- myśli samobójcze (interesowanie się samobójstwami, próby samobójcze, czytanie poradników dla samobójców),
- niskie poczucie wartości (brak wiary w swoje możliwości, brak motywacji),
- niewyjaśnione zjawiska gubienia wartościowych przedmiotów, niszczenia swoich rzeczy (np. uczeń często mówi, że zgubił pieniądze lub przychodzi do domu w zniszczonej kurtce).
Przeczytaj również: Jak pomóc dziecku odnaleźć sie w grupie?
Jak reagować na bullying w szkole?
Jeśli jesteśmy świadkami przemocy w szkole na innych uczniach, należy niezwłocznie powiadomić dyrekcję szkoły, nawet jeśli sprawa nie dotyczy naszego dziecka. Jeśli docierają do nas sygnały, że to nasze dziecko jest ofiarą przemocy w szkole, nie wolno tego bagatelizować.
Pobicie nie powinno być z góry określane jako typowe zachowanie dla chłopców, bo za tym może stać dłuższa, smutna historia. Ważne, by widząc, że coś się dzieje z dzieckiem – natychmiast się tym zainteresować. Pierwszą rzeczą jest rozmowa i próba dowiedzenia się czegoś więcej o problemie.
Jeśli dziecko jest zamknięte w sobie i nie chce podzielić się takimi informacjami, konieczna jest wspólna wizyta u psychologa, który pomoże się otworzyć dziecku na rozmowę.
Zobacz też: Jak przygotować dziecko do szkoły - wywiad z psychologiem
Ze względu na potrzebę szczerej rozmowy w takich przypadkach, ważne jest by ten dobry kontakt z dzieckiem wypracowywać sobie od samego początku. Syn czy córka powinni wiedzieć, że z każdym problemem mogą zwrócić się do rodziców, bez obaw, że zostaną odsunięci.
Ważne jest, by interesować się życiem swojej pociechy – jego pasjami, przyjaźniami, radzeniem sobie w szkole. Istotą wychowania jest także wypracowanie w swoim dziecku asertywności, pewności siebie, umiejętności przeciwstawienia się i niegodzenia na akty przemocy. To może okazać się najskuteczniejszą bronią w walce z bullyingiem.
Jeśli mamy dowody na to, że naszemu dziecku w szkole dzieje się krzywda, należy niezwłocznie poinformować o problemie wychowawcę. Warto również porozmawiać z rodzicami dzieci, które dopuszczają się nękania. Sama ofiara bullyingu powinna trafić pod opiekę psychologa, który pomoże uporać się z problemem. Nic się jednak nie uda bez wsparcia i pomocy samych rodziców.
Sprawdż także: Jak poznać, że dziecku dzieje się krzywda?
Prześladowane dziecko musi czuć wsparcie swoich bliskich, nawet jeśli to co stało się powodem nękania, okaże się czymś złym. W tej sytuacji najważniejsze jest ratowanie swojego dziecka i wspólne rozwiązanie problemu a nie analizowanie spraw z przeszłości.
