Po leki o działaniu uspokajającym sięgać zaczyna coraz więcej osób – przyczyną korzystania z nich bywa znaczne napięcie związane z wykonywaną pracą, jak i problemy małżeńskie czy inne trudności w rodzinie. Różne preparaty cechują się takim działaniem – pacjentom zalecana bywa m.in. hydroksyzyna, jak i leki z grupy benzodiazepin, takie jak np. diazepam czy alprazolam. Zazwyczaj pacjenci sięgają chętniej właśnie po benzodiazepiny, czego przyczyną jest chociażby to, że działają one silniej niż inne leki uspokajające. Zawsze należy jednak pamiętać o tym, że leki te należy przyjmować z zachowaniem bardzo dużej ostrożności i ściśle według zaleceń lekarza.
Spis treści
- Benzodiazepiny i wskazania do ich stosowania
- Benzodiazepiny a ryzyko uzależnienia
- Benzodiazepiny a prowadzenie pojazdów mechanicznych
- Benzodiazepiny w ciąży
- Benzodiazepiny u dzieci
Benzodiazepiny i wskazania do ich stosowania
Benzodiazepiny znane są ze swojego działania przeciwlękowego i wykorzystywane są one bardzo często w leczeniu zaburzeń lękowych, takich jak zaburzenie lękowe z napadami paniki czy zaburzenia lękowe uogólnione. Wskazań do ich stosowania wymienić jednak można zdecydowanie więcej. Leki z grupy benzodiazepin wykorzystywane są bowiem w leczeniu objawów abstynencyjnych po odstawieniu alkoholu, jak i w leczeniu majaczenia. Zalecane one bywają w leczeniu padaczki, krótkoterminowo w leczeniu bezsenności, jak i osobom zmagającym się z długotrwałymi, bolesnymi przykurczami mięśniowymi. Leki z grupy benzodiazepin znajdują również wykorzystanie w premedykacji przed zabiegami chirurgicznymi.
Przeczytaj: Antydepresanty a starania o dziecko. Czy leki mogą utrudniać zajście w ciążę?
Benzodiazepiny a ryzyko uzależnienia
Leki psychotropowe ogólnie są bardzo demonizowaną grupą farmaceutyków – pacjenci dość często obawiają się skutków ubocznych tych środków, oprócz tego martwią się tym, że będą mogli się od nich uzależnić. Tak jak jednak ostatecznie większość środków psychotropowych nie uzależnia, tak już inaczej jest z lekami z grupy benzodiazepin – od nich jak najbardziej można się już uzależnić.
Ogólnie benzodiazepiny w leczeniu lęku zalecane są zwykle na krótki czas – nie powinien on przekraczać kilku tygodni. Wtedy, gdy pacjent przyjmuje leki dłużej, ryzyko uzależnienia narasta tak naprawdę z każdym dniem. Rozwijać się może zjawisko tolerancji, co oznacza, że do osiągnięcia wywoływanego przez benzodiazepiny efektu pacjent będzie musiał zażywać coraz większe ich dawki. Dodatkowo w czasie, gdy lek przestanie działać, zażywająca go długotrwale osoba może odczuwać nieprzyjemne dolegliwości, takie jak np. niepokój, rozdrażnienie czy drżenia mięśniowe i tachykardia.
Ostatecznie benzodiazepiny należy zawsze stosować ściśle zgodnie z zaleceniami lekarza i przez możliwie jak najkrótszy czas. Uzależnienie od tych leków bywa naprawdę poważnym problemem – zdarza się, że osoby, u których do tego dojdzie, wymagają skorzystania z leczenia odwykowego.
Przeczytaj: Leki uspokajające dla dzieci: kiedy stosować?
Benzodiazepiny a prowadzenie pojazdów mechanicznych
Benzodiazepiny cechują się działaniem sedatywnym, czyli obniżającym aktywność układu nerwowego. Dzięki temu właśnie pacjent po ich zażyciu uspokaja się, oprócz tego pojawiać się mogą również i inne efekty ich przyjęcia, takie jak np. senność. Tutaj już oczywiste staje się to, że osoby przyjmujące benzodiazepiny – szczególnie duże ich dawki – niekoniecznie mogą być zdolne do prowadzenia samochodu czy innych pojazdów maszynowych. Nawet wtedy, gdy benzodiazepiny są przyjmowane przez pacjenta wieczorem, w godzinach porannych może on nadal mieć trudności z kierowaniem samochodem – dla własnego bezpieczeństwa w trakcie leczenia tymi lekami najbezpieczniej jest zrezygnować z samodzielnego prowadzenia auta.
Benzodiazepiny w ciąży
Leki wyciszające z grupy benzodiazepin czasami są stosowane w ciąży, raczej jednak się tego unika. Przyczyną są kontrowersyjne dane dotyczące bezpieczeństwa ich stosowania u ciężarnych. Istnieją doniesienia o tym, że przyjmowanie ich w pierwszym trymestrze ciąży może zwiększać ryzyko pewnych wad wrodzonych u dziecka, takich jak np. rozszczep podniebienia. Zażywanie tych środków w końcowym okresie ciąży może z kolei skutkować wystąpieniem u dziecka – już po narodzinach – zespołu odstawiennego. Ostatecznie benzodiazepiny w ciąży należy stosować wyłącznie wtedy, gdy tak zaleci lekarz.
Przeczytaj też: Hydroxyzinum w ciąży - czy jest szkodliwa? Co brać na uspokojenie w ciąży?
Benzodiazepiny u dzieci
U dzieci farmakoterapia nierzadko nie jest łatwa – przyczyną trudności jest przede wszystkim to, że części leków najmłodsi stosować zwyczajnie nie powinni. Jednymi z farmaceutyków, których podawania unika się u dzieci, są m.in. benzodiazepiny.
U dzieci środki z grupy benzodiazepin wykorzystuje się przede wszystkim w leczeniu padaczki – chociażby diazepam podawany bywa we wlewkach doodbytniczych w przypadku stanu padaczkowego. Ze względu jednak na potencjał uzależniający leków z tej grupy, unika się ich stosowania u najmłodszych w celu opanowania lęku – zazwyczaj małym pacjentom borykającym się z zaburzeniami lękowymi zalecane bywają inne preparaty uspokajające (np. hydroksyzyna).
Przeczytaj: Antydepresanty dla dzieci? Czy dzieci powinny je przyjmować?
