Łuszczyca to choroba zaliczana do schorzeń autoimmunologicznych. Oznacza to, że komórki naszego organizmu zaczynają zwalczać inne komórki ciała, które nie stanowią zagrożenia. Prowadzi to w tym przypadku do nadmiernego i niekontrolowanego rozrastania się komórek naskórka i powstawania charakterystycznych zmian na ciele. Jakie są przyczyny i objawy łuszczycy? Jak skutecznie leczyć łuszczycę? Czy istnieją domowe sposoby na łuszczycę?
Spis treści
- Co to jest łuszczyca?
- Przyczyny łuszczycy u dorosłych
- Charakterystyczne objawy łuszczycy
- Postacie łuszczycy
- Leczenie łuszczycy
Co to jest łuszczyca?
Choć większości z nas łuszczyca kojarzy się przede wszystkim z charakterystycznymi zmianami skórnymi, to różnorodność objawów łuszczycy jest bardzo duża. Co więcej, w niektórych skrajnych przypadkach, nieleczone postacie mogą prowadzić do trwałych zmian w organizmie, a w konsekwencji do inwalidztwa.
Z tego też powodu, choroba ta nie powinna być lekceważona, a leczenie łuszczycy powinno zawsze odbywać się w specjalistycznych placówkach prowadzonych przez wykwalifikowanych lekarzy.
Przyczyny łuszczycy u dorosłych
Łuszczyca to choroba, która nie jest wywoływana przez jeden konkretny czynnik, a raczej wiele sumujących się ze sobą. Do grupy tej zaliczane są m.in. czynniki genetyczne. W badaniach udowodniono, że jeżeli dwoje rodziców choruje na łuszczycę, istnieje 70-procentowe prawdopodobieństwo, że dziecko również zapadnie na tą chorobę.
Co więcej, jako genetycznej przyczyny wystąpienia łuszczycy upatruje się mutacje w genie tzw. „zgodności tkankowej”. W dużym skrócie można powiedzieć, że odpowiadają one za produkcje białek, których funkcją jest zapobieganie atakom komórek układu odpornościowego na własne tkanki.
Według specjalistów, dużą rolę w wywołaniu łuszczycy mogą odgrywać tzw. superantygeny. Są to białka patogenów, czyli np. bakterii. W odróżnieniu od tradycyjnych antygenów nie wywołują odpowiedzi naszego układu odpornościowego skierowanej konkretnie na dany drobnoustrój. Prowadzą natomiast do reakcji także wobec innych komórek organizmu człowieka.
Przykładem bakterii, które mogą posiadać tego typu superantygen na swojej powierzchni są paciorkowce wywołujące np. anginę.
Do innych potencjalnych przyczyn łuszczycy zaliczane są również nadmierna produkcja cytokin zapalnych, czyli białek odpowiedzialnych za „kierowanie” komórkami organizmu podczas zapalenia, a także zmiany w naczyniach, polegające na nadmiernym tworzeniu się nowych, często nieprawidłowych naczyń w obrębie skóry.
Te wszystkie procesy składają się ostatecznie na nadmierny i nieprawidłowy rozrost naskórka, który objawia się zmianami skórnymi charakterystycznymi dla łuszczycy.
Czytaj również: Łuszczyca na twarzy i dłoniach - jak się jej pozbyć?
Pielęgnacja skóry atopowej niemowlaka: 12 zasad pielęgnacji skóry z AZS
Charakterystyczne objawy łuszczycy
Łuszczyca to choroba o wielu twarzach mogąca objawiać się w różny sposób i z różnym nasileniem. Na początku pojawić się może na skórze czerwonobrunatna grudka. Charakterystyczne jest dla niej dobre odgraniczenie oraz złuszczanie się jej powierzchni. Jeżeli zdrapalibyśmy jej powierzchowną warstwę, zmiana stałaby się błyszcząca, pokryta jakby woskiem.
Objaw ten nazywany jest w dermatologii „objawem świecy stearynowej”. Po chwili na zadrapaniu pojawiłyby się kropelki krwi, co również jest charakterystyczne dla łuszczycy.
W późniejszym okresie choroby zmiany mogą mieć bardzo zróżnicowane rozmiary, od grudek wielkości łebka od szpilki, do zmian o średnicy 1-2 cm. Następnie mogą one przekształcać się w tzw. blaszki łuszczycowe, które po latach występowania stają się zgrubiałe, a ich powierzchnia staje się nierówna.
Zaostrzenia łuszczycy bardzo często mają miejsce po przebyciu anginy lub innej infekcji. Zwykle lokalizuje się w okolicy kolan, łokci i owłosionej skóry głowy.
Postacie łuszczycy
Łuszczyca może występować w kilku postaciach. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:
- Łuszczyca pospolita – najczęstsza postać łuszczycy, stanowiąca 80-90% wszystkich przypadków
- Łuszczyca stawowa – jest to szczególnie niebezpieczna odmiana tej choroby, gdyż może prowadzić do trwałego inwalidztwa. Charakteryzuje się zajęciem stawów, co niekiedy może przypominać reumatoidalne zapalenie stawów (tzw. łuszczycowe zapalenie stawów)
- Łuszczyca krostkowa – jedna z najcięższych odmian łuszczycy. W trakcie zaostrzeń, oprócz zmian skórnych, mogą wystąpić także wysoka gorączka oraz spełzanie naskórka. Zaostrzenia wywoływane są m.in. przez niektóre zakażenia oraz leki.
- Łuszczyca skóry głowy – bardzo często manifestuje się jako zlewne ogniska łuskowato zrogowaciałej skóry. Może również przechodzić na okolicę czołową. Nie powoduje jednak wypadania włosów, gdyż nie wpływa na ich strukturę.
- Łuszczyca paznokci – Może występować jako jedyny objaw choroby, a także współistnieć ze zmianami skórnymi zlokalizowanymi na całym ciele.
Leczenie łuszczycy
W leczeniu łuszczycy możemy zastosować kilka sposób leczenia. Jeżeli zmiany charakterystyczne dla łuszczycy nie zajmują więcej niż 10% powierzchni ciała, mogą być leczone jedynie miejscowo np. maściami zawierającymi glikokortykosteroidy. Zastosowanie w leczeniu miejscowych zmian łuszczycowych znalazły również preparaty złuszczające naskórek takie jak salicylany czy mocznik.
Jeżeli łuszczyca zajmuje większe obszary skóry lub procesem chorobowym objęte są również stawy, konieczne jest leczenie ogólne. W tym względzie do dyspozycji mamy m.in. fototerapię, leki immunosupresyjne takie jak metotreksat czy cyklosporynę, retinoidy, czyli pochodne witaminy A, a w najcięższych przypadkach również specjalistyczne leczenie biologiczne przeciwciałami.
Fototerapia polega na wystawieniu ciała na działanie promieniowania ultrafioletowego wytwarzanego przez specjalnie do tego przystosowane lampy. Istnieje również fotochemioterapia, w której, to oprócz światła o odpowiedniej długości, stosowane są specjalne leki uwrażliwiające skórę na jego działanie. Metody te zarezerwowane są dla pacjentów, u których leczenie miejscowe nie przyniosło pożądanego skutku lub zmiany są zbyt rozległe.
Leczenie immunosupresyjne w leczeniu łuszczycy prowadzi się zazwyczaj przy użyciu dwóch leków- metotreksatu oraz cyklosporyny .Pierwszy z wymienionych leków jest używany nieco częściej, drugi natomiast zarezerwowany jest przede wszystkim dla postaci szczególnie rozległych i opornych na leczenie.
Zawsze przed wdrożeniem leczenia immunosupresyjnego należy wykonać podstawowe badania krwi takie jak morfologię z rozmazem, badanie czynności nerek oraz oznaczyć stężenie enzymów wątrobowych.
Leczenie retinoidami jest bardzo często stosowane w przypadku łuszczycy krostkowej. Prawie zawsze jednak leki te wywołują suchość błon śluzowych, nosa oraz oczu. Co więcej, nie powinny być stosowane w leczeniu u kobiet w okresie koncepcji, gdyż mogą potencjalnie powodować wystąpienie wad płodu.
Z tego względu lekarze odradzają zachodzenie w ciążę przy niektórych formach leczenia retinoidami nawet przez 2 lata od ukończenia kuracji.
Leki biologiczne zarezerwowane są dla chorych o najcięższym przebiegu łuszczycy nie reagującym na poprzednie sposoby leczenia. Są to specjalne przeciwciała skierowane przeciwko białkom zapalnym wywołującym stan zapalny odpowiedzialny za powstawanie objawów łuszczyc. Podawane są w określonych odstępach czasowych jako iniekcje dożylne lub podskórne.
