Jeśli u chorego pojawią się objawy nietrzymania moczu, konieczna jest wizyta u lekarza rodzinnego (POZ) lub lekarza ginekologa, urologa lub neurologa. Gdy zostanie zebrany wywiad lekarski, a także zostaną wykonane badania diagnostyczne, będzie możliwe wdrożenie leczenia nietrzymania moczu. Jak wygląda leczenie NTM u dorosłych, a jak u dzieci?
Spis treści
- Czy nietrzymanie moczu można leczyć?
- Leczenie nietrzymania moczu u dorosłych - leczenie behawioralne
- Leczenie nietrzymania moczu u dorosłych - farmakologia i zabiegi
- Leczenie nietrzymania moczu u dzieci
Czy nietrzymanie moczu można leczyć?
Nietrzymanie moczu definiowane jest jako schorzenie, w którym dochodzi do jakiegokolwiek epizodu wycieku moczu z pęcherza moczowego, następującego niezależnie od woli. Wyróżnia się trzy rodzaje nietrzymania moczu:
- wysiłkowe NTM,
- nietrzymanie moczu z parcia (nadreaktywne/nadaktywne)
- mieszane NTM (łączące dwa, wcześniejsze rodzaje).
Leczenie nietrzymania moczu ma za zadanie przywrócić funkcje trzymania moczu, chronić drogi moczowe oraz w efekcie poprawić jakość życia chorego.
Jak leczyć nietrzymanie moczu? Na początku leczenia NTM stosuje się metody zachowawcze. Istnieje szereg ćwiczeń mających na celu przywrócenie prawidłowego działania mięśni Kegla. Jeśli one nie pomogą, konieczne może okazać się leczenie nietrzymania moczu farmakologiczne i chirurgiczne.
Leczenie nietrzymania moczu u dorosłych - leczenie behawioralne
Wstępne leczenie zakłada zmiany behawioralne. Obejmują one między innymi:
- u osób otyłych i z nadwagą – zmniejszenie masy ciała,
- uregulowanie podaży płynów i spożywania posiłków,
- porzucenie palenia papierosów,
- wdrożenie regularnej aktywności fizycznej.
W leczeniu zachowawczym bardzo istotne jest także wdrożenie fizjoterapii. Jest ona także wskazana po leczeniu operacyjnym, gdyż pozwala szybciej odzyskać formę i zwiększyć rezultaty po zabiegu chirurgicznym. Postępowanie fizjoterapeutyczne poprawia czynność i napięcie mięśni i zwykle obejmuje ćwiczenia mięśni dna miednicy, trening pęcherza moczowego oraz trening kontroli mikcji.
Niestety, chociaż fizjoterapia urologiczna/uroginekologiczna jest bardzo ważnym elementem leczenia nietrzymania moczu, to w Polsce nadal nie jest refundowana.
Odmienne standardy dotyczące fizjoterapii uroginekologicznej stosowane są w państwach Europy Zachodniej. I tak np. w Niemczech kobiety mogą korzystać z pomocy fizjoterapii uroginekologicznej przed i po porodzie, a w Belgii i Holandii mają obowiązek odbycia 10 wizyt w ramach profilaktyki krocza.
Leczenie nietrzymania moczu u dorosłych - farmakologia i zabiegi
W zachowawczym leczeniu nietrzymania moczu dużą rolę odgrywa także farmakologia. Podczas terapii stosuje się antycholinergiczne substancje lecznicze, które zmniejszają skurcze pęcherza. Ponadto u niektórych osób leczenie polega na stosowaniu metod takich jak: elektrostymulacja, magnetostymulacja, pessaroterapia i biofeedback.
Jeśli powyższe metody są nieskuteczne, specjalista może zalecić operacyjne leczenie nietrzymania moczu. Wśród refundowanych zabiegów są te z użyciem taśm, a także zabieg założenia sztucznego zwieracza cewki moczowej, zabieg z podaniem toksyny botulinowej do ściany pęcherza, a także neuromodulacja nerwów krzyżowych.
Warto także podkreślić, że w leczeniu nietrzymania moczu istotne jest także leczenie zaburzeń psychicznych, które mogą powstawać w związku z tą chorobą. Pacjenci nierzadko odczuwają dyskomfort, mają gorszy nastrój i niższe poczucie własnej wartości, co skutkuje problemami w sferze osobistej, zawodowej i społecznej, a tym samym pogorszeniem jakości życia. I chociaż zaburzenia psychiczne są stwierdzane u 64 proc. chorych, to tylko ok. 4 proc. konsultuje się w tej sprawie ze specjalistą.
Nietrzymanie moczu ponad dwa razy częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Przyczyniają się do tego m.in. porody naturalne, zabiegi ginekologiczne, a także anatomia kobiecego układu moczowego.
Nietrzymanie moczu jest powszechnym problemem u dorosłych, jednak u dzieci nie zdarza się często. U dzieci częściej występuje mimowolne moczenie, które także zwykle wymaga leczenia.
Leczenie nietrzymania moczu u dzieci
Jeśli u dzieci dochodzi do zaburzeń oddawania moczu, może być to wynikiem między innymi chorób nerek, cukrzycy, zakażeń dróg moczowych, wad układu moczowego lub chorób układu nerwowego.
Najczęściej jednak nietrzymanie moczu u dzieci jest przyczyną wad anatomicznych układu moczowego (zalicza się do nich np. wierzchniactwo, urazy dolnych dróg moczowych) lub nerwowego (zalicza się do nich np. przepuklinę oponowo-rdzeniową, zapalenia i urazy rdzenia kręgowego lub mózgu), dlatego też wyciek moczu jest poza kontrolą chorego dziecka.
Warto także podkreślić, że nietrzymanie moczu u dzieci często mylone jest z mimowolnym moczeniem. W tej drugiej grupie epizody mimowolnego oddawania moczu u dzieci występują naprzemiennie z prawidłową mikcją i wynikają z zaburzeń czynnościowych w obrębie układu moczowego.
Zwykle ich przyczyną jest niedojrzały mechanizm regulacji pracy nerek i dolnych dróg moczowych, dlatego wraz z rozwojem dziecka przemijają. Nie wolno zatem stosować tych dwóch pojęć zamiennie, gdyż dotyczą różnych schorzeń.
Ze względu na to, że nietrzymanie moczu u dzieci jest wynikiem anatomicznych wad układu moczowego lub nerwowego, to najczęściej stosowaną metodą leczenia są zabiegi chirurgiczne. I tak np. u dzieci z wierzchniactwem podczas operacji otwiera się cewkę moczową.
Warto podkreślić, że chociaż tego typu leczenie często jest wieloetapowe, to właśnie dzięki niemu można zyskać prawidłowe trzymanie moczu.
Czytaj również: Nietrzymanie moczu a seks. Czy unikanie bliskości jest uzasadnione?
Jak rozwiązać problem nietrzymania moczu po porodzie?
Refluks moczowy u dzieci: przyczyny i leczenie nietrzymania moczu
Zioła na nietrzymanie moczu: czy są skuteczne? Które mogą zaszkodzić?
