Rehabilitacja i ćwiczenia w chorobie Parkinsona

2016-05-20 13:25

Rehabilitacja w chorobie Parkinsona jest równie ważna co stosowanie leków. Wykonywane przez chorego odpowiednie ćwiczenia usprawniające hamują postęp choroby, a co za tym idzie - poprawiają jakość życia pacjenta. Sprawdź, jakie ćwiczenia są najlepsze dla osób z parkinsonem.

Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w chorobie Parkinsona

i

Autor: Thinkstockphotos.com Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w chorobie Parkinsona

Spis treści

  1. Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w I stadium choroby
  2. Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w II stadium choroby
  3. Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w III stadium choroby
  4. Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w IV stadium choroby
  5. Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w V stadium choroby
  6. Ćwiczenia moblilności tułowia w chorobie Parkinsona [wideo]

Choroba Parkinsona to schorzenie, w przebiegu którego rehabilitacja, odpowiednie ćwiczenia usprawniające, są równie ważne co przyjmowane leki. W przebiegu choroby Parkinsona pojawiają się drżenie ciała, wzmożenie napięcia mięśniowego i zaburzenia chodu - staje się on wolniejszy, chory porusza się drobnymi, małymi kroczkami. Dołączają do tego zaburzenia postawy ciała (charakterystyczna sylwetka starca), zaburzenia mowy, zmiana charakteru pisma, a także zburzenia depresyjne. Odpowiednie ćwiczenia opóźniają pojawienie się tych objawów, a co za tym idzie - poprawiają jakość życia pacjenta. Rehabilitacja w chorobie Parkinsona zależy od stopnia zaawansowania choroby, a co za tym idzie - sprawności fizycznej chorego, a także jego wieku. W związku z tym przed ułożeniem odpowiedniego zestawu ćwiczeń, fizjoterapeuta powinien ocenić stadia niesprawności chorego, nasilenie objawów parkinsonowskich. Służy temu specjalna skala Hoehn i Yahr.

Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w I stadium choroby

W I stadium choroby Parkinsona sprawność fizyczna chorego nie jest jeszcze bardzo upośledzona, dlatego celem rehabilitacji będzie jak najdłuższe jej utrzymanie. Polecane są regularne spacery na krótkie i długie dystanse po zróżnicowanych nawierzchniach (beton, dywan, trawa itp.). Podczas nich zaleca się

  • wysoko unosić kolana (tzw. bociani chód)
  • stawiać większe kroki
  • wchodzić i schodzić z krawężnika
  • przechodzić przez przeszkody
  • pokonywać większe i mniejsze zakręty
  • angażować ręce do pracy, np. robiąc wymachy

Zalecany jest zwłaszcza nordic-walking, czyli spacer z kijkami, którego podstawą jest długi i dynamiczny krok.

Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w II stadium choroby

Na tym etapie choroby podkreśla się konieczność utrzymywania wyprostowanej postawy. Aby zapobiec garbieniu się, należy co najmniej 30 minut dziennie leżeć płasko na plecach i na brzuchu. Zaleca się także ćwiczenia wstawania z krzesła, wykonywanie przysiadów i półprzysiadów (np. przy ścianie tyłem - chory opiera plecy o ścianę i robi przysiad tak, jakby chciał usiąść na krześle), chodzenie po schodach, ćwiczenia zmiany pozycji i siadania w łóżku oraz ćwiczenia rozciągające.

Poza tym zalecane są ćwiczenia polegające np. na:

  • samodzielnym zapinaniu i rozpinaniu guzików (np. przy ubieraniu i rozbieraniu się)
  • sięganiu po przedmioty o zróżnicowanych kształtach i wielkości
  • przelewaniu wody z naczynia do naczynia
  • otwieraniu zamka w drzwiach
  • pisaniu (na papierze w linie) ze zwróceniem uwagi na właściwą wielkość liter (od linii do linii)
Warto wiedzieć

Choroba Parkinsona - pomocna fizykoterapia

W chorobie Parkinsona pomocna jest fizykoterapia. Pod tym pojęciem kryją się światłolecznictwo, leczenie ciepłem, laseroterapia, elektroterapia, magnetoterapia, leczenie zimnem i tym podobne zabiegi, które poprawiają ogólną sprawność chorego.

Cały proces rehabilitacji wymaga zaangażowania fizjoterapeuty, terapeuty zajęciowego, psychologa, logopedy.

Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w III stadium choroby

Dla tej fazy choroby charakterystyczne są zaburzenia równowagi, dlatego ważne są ćwiczenia równoważne, które dają stabilność podczas poruszania się, a tym samym zabiegną groźnym w skutkach upadkom. Na przykład:

  • usiądź na łóżku w taki sposób, aby nogi wisiały swobodnie i nie dotykały podłogi. Wysuń obie ręce w bok i staraj się sięgnąć jak najdalej, naprzemiennie w lewą i prawą stronę
  • usiądź na brzegu łóżka, oprzyj stopy o podłogę. Weź w ręce poduszkę i przenoś ją od prawej kostki ponad lewe ramię. Staraj się przez cały czas patrzeć na poduszkę. To samo ćwiczenie wykonaj od lewej kostki ponad prawe ramię
  • Usiądź na piłce, ręce oprzyj na talii. Zrób krążenia w lewą i w prawą stronę. To ćwiczenie doskonale rozluźnia i masuje biodra
Warto wiedzieć

Muzykoterapia dobra dla osób z chorobą Parkinsona

Muzykoterapia, czyli leczenie muzyką może pozytywnie wpłynąć na stan sprawności funkcjonalnej osób zmagajacych się z chorobą Parkinsona. Wykorzystuje się połączenie śpiewu, ruchu, tańca, oraz grę na instrumentach przez chorych, zwłaszcza perkusyjnych. Rytmiczna stymulacja oddziałuje na ruch i kontrolę chodu. Gdy osoba chora na Parkinsona słyszy muzykę, zaczyna poruszać się zupełnie inaczej - wydłuża się jej krok, chodzi szybciej, rytmiczniej. Ważnym elementem rehabilitacji jest także śpiew, który pozwala na usprawnianie mowy. Z kolei połączenie muzyki i  tańca wpływa korzystnie na równowagę, obracanie się oraz zapobiega występowaniu upadków.

Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w IV stadium choroby

Na tym etapie choroby stanie i chodzenie bez czyjejś pomocy jest znacznie utrudnione. Zaleca się regularne chodzenie z asekuracją i pomocą opiekuna, może to być chociażby poruszanie się wokół  łóżka, i wykonuje się ćwiczenia rozciągające.

Choroba Parkinsona - rehabilitacja. Ćwiczenia w V stadium choroby

Chory jest całkowicie zależny od otoczenia (głównie siedzi lub leży). Chód jest możliwy jedynie przy pomocy opiekunów. Konieczne jest odpowiednie zaopatrzenie ortopedyczne umożliwiające przemieszczanie się (np. balkoniki, wózki do nauki chodzenia. Ważne jest zapobieganie następstwom długotrwałego leżenia,  takim jak odleżyny czy choroby układu oddechowego. Należy więc przestrzegać zmian pozycji chorego oraz dbać o wydolność układu oddechowego, stosując ćwiczenia oddechowe.

Warto wiedzieć

"Zamrożenie chodu, ruchu" - co robić?

Charakterystyczne dla choroby Parkinsona jest tzw. zamrożenie chodu - chory nie może wykonać kroku, drepce w miejscu lub ma uczucie, że jego stopy "przyklejają się" do podłoża. W takiej sytuacji chory powinien przerwać próbę dalszego chodu, przycisnąć piętę do podłoża, wyprostować się i unieść głowię w górę, uderzyć ręką w udo i spróbować iść przed siebie.

Ćwiczenia moblilności tułowia w chorobie Parkinsona [wideo]

Ćwiczenia moblilności tułowia w chorobie Parkinsona