Ból pojawiający się po upadku i stłuczeniu kości ogonowej określany jest w medycznym języku jako kokcygodynia. Nazwa ta pochodzi od słowa ‘os coccygis’, co w łacinie oznacza kość guziczną - inaczej ogonową. Jest to ostatni odcinek kości krzyżowej, a jednocześnie koniec kręgosłupa. Kość ogonowa złożona jest z kilku (3-5) zrośniętych ze sobą kręgów.
W przeciwieństwie do innych odcinków kręgosłupa człowieka jej zadaniem nie jest dźwiganie ciężaru ciała człowieka. Struktura ta jest raczej pozostałością po ogonie, który występował u naszych przodków. Ze względu na swoją budowę i lokalizację, kość ogonowa jest bardzo podatna na różnego rodzaju urazy i wspomniane stłuczenia. Jakie są inne przyczyny bólu kości ogonowej?
Spis treści
- Przyczyny stłuczenia kości ogonowej
- Jak objawia się stłuczenie kości ogonowej?
- Skutki stłuczenia kości ogonowej
- Jak leczyć stłuczenie kości ogonowej?
- Domowe sposoby na ból kości ogonowej
- Diagnostyka stłuczenia kości ogonowej
- Inne przyczyny bólu kości ogonowej
- Ból kości ogonowej w ciąży
Przyczyny stłuczenia kości ogonowej
Stłuczenie kości ogonowej powstaje najczęściej w wyniku upadku z dość dużej wysokości np. podczas niezauważenia braku krzesła czy fotela lub w trakcie aktywności fizycznej takiej jak jazda na rolkach lub zimą - na snowboardzie.
Czasami do stłuczenia kości ogonowej dochodzi, gdy usiądziemy zbyt gwałtownie na twardej powierzchni. Często też do czynienia z tym nieprzyjemnym uczuciem mają osoby, które pośliznęły się na śliskiej lub mokrej posadzce.
Jak objawia się stłuczenie kości ogonowej?
Stłuczenie objawia się bardzo dokuczliwym bólem, który w pierwszych chwilach promieniuje na całe plecy, pośladki, a nawet w okolice brzucha. W większości sytuacji ból ten najsilniejszy jest w ciągu kilku godzin po upadku, a wraz z upływem czasu zmniejsza się. Jeśli jednak dojdzie do krwiaka (tzw. siniaka) ból utrzymuje się dłużej i pojawia się podczas siadania lub dotykania zbitej powierzchni.
Niektóre osoby po upadku skarżą się na dokuczliwy ból kości ogonowej również w trakcie wypróżniania czy też współżycia. W takiej sytuacji konieczna może być wizyta u lekarza, ponieważ samodzielnie nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy doszło tylko do stłuczenia, czy może do pęknięcia lub złamania kości ogonowej.
Czytaj również: Złamania u dzieci: zapobieganie wakacyjnym urazom i ich leczenie
Zwichnięcie i skręcenie stawów - czym się różnią te dolegliwości i jak z nimi postępować?
Skutki stłuczenia kości ogonowej
Upadek na pośladki i stłuczenie swojej kości ogonowej może skutkować wspomnianym pęknięciem, a nawet złamaniem kości. Ryzyko to wzrasta szczególnie u osób chorujących na osteoporozę lub trenujących sporty obciążające krzyżowy odcinek kręgosłupa.
Z racji faktu, że złamanie kości ogonowej nie może być leczone gipsem, aby nieprzyjemne objawy minęły konieczny jest dłuższy okres czasu oraz unikanie obciążania tego miejsca.
Jak leczyć stłuczenie kości ogonowej?
Leczenie stłuczenia kości ogonowej jest tylko objawowe. Jedynie w przypadku przemieszczenia odłamków przy złamaniu, konieczna jest interwencja lekarza ortopedy i operacja. Przy stłuczeniu kości ogonowej najczęściej wykorzystywane są leki przeciwbólowe w postaci tabletek, a także maści do stosowania miejscowego.
Niektórym ulgę przynoszą czopki doodbytnicze, które również zawierają substancje o działaniu przeciwbólowymi i łagodzą objawy w okolicy stłuczenia. Jeśli ból jest uciążliwy, niezbędne okazać może się zażycie silniejszych środków, które dostępne są jedynie na receptę. Gdy ból po stłuczeniu kości ogonowej nie mija przez kilka dni lub nasila się, należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Domowe sposoby na ból kości ogonowej
Ulgę w bólu, poza środkami farmakologicznymi, dają również różnego rodzaju domowe metody. Zaraz po uderzeniu, ból można uśmierzyć przykładają lód na tę okolicę. Takie zimne okłady nie powinny być stosowane przez zbyt długi czas. Zalecany maksymalny czas to 15 minut. Najlepiej, aby lód owinięty był w materiał i nie przylegał bezpośrednio do skóry.
Takie zimne okłady można stosować kilka razy dziennie. Należy też unikać siadania jeśli nie jest to konieczne i odpoczywać. Niektórzy stosują specjalne poduszki, które nie uciskają stłuczonej kości. Można również wykonywać rozluźniające ćwiczenia w domu, lecz najlepiej po konsultacji z fizjoterapeutą.
Diagnostyka stłuczenia kości ogonowej
Zazwyczaj nie jest konieczna dodatkowa diagnostyka, jeśli ból kości ogonowej pojawił się po upadku lub stłuczeniu. Jeśli jednak zaczęłaś odczuwać go nagle lub utrzymuje się on długo i nasila w czasie, może okazać się, że niezbędne jest wykonanie badań. Ortopeda zaleci prawdopodobnie zdjęcie RTG odcinka krzyżowego kręgosłupa, a w rzadszych sytuacjach - rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.
Przydatne może być również badanie USG. Istotna w diagnostyce stłuczenia kości ogonowej jest rozmowa dotycząca lokalizacji bólu i jego charakteru, ograniczenia ruchomości oraz innych dolegliwości, które pojawiły się wraz z bólem np. trudności w wypróżnianiu.
Inne przyczyny bólu kości ogonowej
Poza stłuczeniem kości ogonowej, przyczyn bólu tej okolicy jest znacznie więcej. Jeśli więc nie upadłaś, a boli Cię końcowy odcinek kręgosłupa, warto pomyśleć o innych schorzeniach mogących przyczyniać się do tego stanu. Ból kości ogonowej pojawia się m.in. w przypadku wystąpienia neuralgii splotu krzyżowo-lędźwiowego, torbieli okolicy pośladków oraz kręgosłupa, np. torbieli Tarlova.
Poza tym, podobne objawy daje ropień okołoodbytniczy czy hemoroidy (żylaki odbytu). Ból w okolicy kości ogonowej pojawia się także w przebiegu rwy kulszowej. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa mogą również objawiać się jako kokcygodynia. Należy pamiętać, że tego rodzaju bóle pojawią się także w wyniku występowania różnych nowotworów np. przy mięsaku Ewinga.
Jeśli ból pojawił się nagle i nie był spowodowany upadkiem, należy skonsultować się ze specjalistą, który poszuka innych przyczyn bólu kości ogonowej.
Czytaj również: 11 sposobów na ból pleców w ciąży
Urazy głowy u dzieci: co robić, by ich uniknąć? [WYWIAD z neurologiem dziecięcym]
Ból kości ogonowej w ciąży
Na ból kości ogonowej często skarżą się kobiety w ciąży. Pojawia się on najczęściej w drugiej połowie ciąży i jest spowodowany rosnącym dzieckiem i powiększającą się macicą, a także fizjologicznym rozluźnianiem więzadeł macicy w końcowym okresie ciąży. Jest to efekt zmian hormonalnych w organizmie kobiety.
Do bólu kości ogonowej przyczynia się także wzrost masy ciała ciężarnej. Jeśli przed zajściem w ciążę doszło do stłuczenia kości ogonowej, może to skutkować pojawieniem się bólu tej okolicy w trakcie trwania 9 miesięcy ciąży.
