Zastrzał to ropne zapalenie dłoniowej części ręki. Charakteryzuje się pulsującym bólem dłoni oraz zaczerwienieniem skóry. Najczęściej wywoływany jest przez gronkowce, które dostają się do tkanek podskórnych poprzez uszkodzony w miejscu urazu naskórek. Z reguły ogranicza się do dłoniowej części palców, jednak niekiedy zakażenie może przedostać się również do okolicy śródręcza i przedramienia, co może stanowić realne zagrożenie. Zastrzał najczęściej lokalizuje się na opuszce palca.
Spis treści
- Zastrzał – rodzaje
- Jak rozpoznać zastrzał?
- Zastrzał – leczenie
- Zastrzał - powikłania
- Jak uniknąć zastrzału?
Zastrzał – rodzaje
Możemy wyróżnić kilka rodzajów zastrzału:
- Zastrzał skórny – lokalizuje się pod powierzchnią naskórka. Charakteryzuje się pulsującym bólem, który może nasilać się szczególnie w nocy. Na skórze można zauważyć zbiornik ropy, a wokół niego zaczerwienioną skórę.
- Zastrzał podskórny – w przypadku zastrzału podskórnego zbiornik ropy lokalizuje się głębiej, w warstwie podskórnej. Zakażenie może szerzyć się również na stronę grzbietową, mimo, że pierwotnie swoje źródło ma na stronie dłoniowej. Ból przy zastrzale podskórnym może być silniejszy niż ten w przypadku zastrzału skórnego.
- Zastrzał ścięgnisty – zbiornik ropy i zapalenie w takiej sytuacji lokalizuje się w obrębie pochewek ścięgien. Stan taki wywołuje silny obrzęk i bardzo dokuczliwy ból. Może również pojawić się gorączka.
- Zastrzał kostny oraz stawowy – są to najpoważniejsze rodzaje zastrzału. W ich przypadku zbiornik ropy lokalizuje się odpowiednio w obrębie kości lub stawu. Może dojść do wytworzenia się przetok w obrębie ręki. Zastrzałowi kostnemu oraz stawowemu towarzyszą bardzo silne dolegliwości bólowe, obrzęk, a w niektórych przypadkach również problemy z poruszaniem ręką.
Jak rozpoznać zastrzał?
Charakterystyczne dla wszystkich rodzajów zastrzału jest ból i silne zaczerwienienie połączone z obrzękiem. Lekarz diagnozuje tą dolegliwość w oparciu o zebrany w trakcie badania wywiad oraz badanie zakażonej okolicy. Kluczowe jest również zidentyfikowanie, z jakim rodzaje zastrzału mamy do czynienia. Niekiedy, aby to ustalić, konieczne jest wykonanie zdjęcia RTG, które wykluczy bądź potwierdzi zastrzał kostny. Pojawienie się zastrzału jest wskazaniem do pilnej konsultacji lekarskiej.
Zastrzał – leczenie
Każdy rodzaj zastrzału wymaga leczenia. W przypadku zastrzału skórnego z reguły sprowadza się ono do interwencji chirurgicznej i nacięcia zmiany. Podczas zabiegu usuwany jest zmieniony naskórek, a także ewakuowana jest ropa. Zabieg taki pozwala na wygojenie się rany i skuteczne wyleczenie.
W przypadku zastrzału podskórnego, oprócz nacięcia zmienionej zapalnie skóry, konieczne jest zastosowanie drenu, czyli sączka. W ten sposób ropna treść może zostać ewakuowana w całości. Dodatkowo lekarz stosuje antybiotykoterapię.
W zastrzale ścięgnistym leczenie jest bardzo podobne do tego stosowanego w przypadku zastrzału podskórnego. Jest ono jednak nieco bardziej agresywne. W tym przypadku konieczne jest otwarcie pochewki ścięgna, a po ewakuacji ropy, zastosowanie antybiotyków, a także unieruchomienie ręki.
Najpoważniejsze zastrzały, a więc kostny oraz stawowy, leczy się na podobnej zasadzie. W tym przypadku jest to jednak najpoważniejszy zabieg, a w trakcie jego trwania, chirurg oczyszcza okolicę nie tylko z treści ropnej, ale także z martwiczych tkanek. Po wykonanym zabiegu, w oparciu o wynik posiewu, lekarz stosuje celowaną antybiotykoterapię.
Zastrzał - powikłania
Zastrzał jest stanem, który może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Nieleczony stan zapalny może w efekcie szerzyć się dalej na okoliczne tkanki. To z kolei może doprowadzić w niektórych przypadkach do zakażenia uogólnionego i sepsy. Co więcej, infekcja zlokalizowana w obrębie ścięgien, kości oraz stawów, może prowadzić do przykurczy i trudności w poruszaniu ręką. Niekiedy w nieleczonych przypadkach konieczna może być amputacja zajętej kończyny. Ponadto, wraz z rozprzestrzenianiem się zakażenia na kolejne warstwy skóry, objawy takie jak ból, obrzęk czy gorączka, nasilają się i skutecznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Z tego też powodu zastrzał nigdy nie powinien być bagatelizowany, a jeżeli podejrzewasz, że mógł się rozwinąć u Ciebie, koniecznie zgłoś się do lekarza.
Czytaj także: Zanokcica, a zastrzał - objawy, leczenie
Co ciekawe, występująca na grzbietowej powierzchni dłoni zanokcica nie jest tak groźna jak zastrzał, mimo tego, że również wywoływana jest przez bakterie, które tworzą zbiornik ropy. Lokalizuje się najczęściej w okolicy paznokcia i także charakteryzuje się pulsującym bólem oraz zaczerwienieniem. W tym przypadku leczeniem z wyboru jest interwencja chirurgiczna, niekiedy z usunięciem części bądź całości paznokcia.
Jak uniknąć zastrzału?
Nie ma skutecznego sposobu, który zapobiegałby rozwojowi zastrzału. Można jednak skutecznie ograniczyć szanse jego wystąpienia poprzez unikanie sytuacji doprowadzających do jego powstania. Przede wszystkim należy pamiętać o dezynfekcji rany, gdyż to właśnie uraz stanowi główną przyczynę wniknięcia bakterii do tkanek podskórnych. W przypadku prowadzenia prac budowlanych czy też ogrodniczych warto pamiętać o korzystaniu z rękawiczek, które stanowią ochronę dla dłoni. Kluczowe jest także dbanie o odpowiednią higienę dłoni.
Do przedostania się bakterii do warstwy podskórnej może dojść również podczas wizyty u kosmetyczki. Z tego powodu zawsze wybieraj te salony, które przestrzegają zasad higieny i minimalizują potencjalne ryzyko infekcji.
Zobacz również: Jak dbać o paznokcie w ciąży: manicure w salonie kosmetycznym i w domu
