Adaptogeny to nic innego jak rośliny mające pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie człowieka. Rośliny uznawane za adaptogeny oraz pomysł na ich wykorzystanie przybył do naszego świata z dalekiego wschodu. Największą popularnością cieszyły się one w krajach takich jak Iran, Indie czy Chiny, a więc tam, gdzie występowały w dużych ilościach naturalnie.
Ludy te podchodziły do ich uprawy i zażywania z ogromną czcią, wierząc w ich właściwości i dobroczynne skutki ich stosowania. W późniejszym czasie rośliny te zaczęły być używane m.in. przez sportowców uczestniczących głównie w zawodach lekkoatletycznych, a przez pewien czas również przez astronautów.
Aktualnie adaptogeny stosowane są znacznie powszechniej ze względu na swoje prozdrowotne właściwości. Czy rzeczywiście działają i czy mają wpływ na zdrowie człowieka oraz poprawę wyglądu skóry?
Spis treści
- Czym są adaptogeny?
- Jakie właściwości mają adaptogeny?
- Adaptogeny – przeciwwskazania do stosowania
- Przykłady najpopularniejszych adpatogenów
Czym są adaptogeny?
Aby zaliczyć roślinę do grupy adaptogenów, muszą być spełnione trzy podstawowe warunki. Pierwszym z nich jest całkowita nietoksyczność rośliny. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której dana roślina może wywołać potencjalne skutki uboczne lub stanowić zagrożenie dla zdrowia lub nawet życia.
Drugim warunkiem jest łagodzenie niepożądanych skutków stresu. Adaptogeny mają za zadanie niwelować poziom stresu nie pozbawiając przy tym człowieka siły i nie wpływając na jego zdolność koncentracji. Po trzecie: muszą również posiadać właściwości „normalizujące” równowagę w organizmie człowieka.
Zasada działania adaptogenów nie została do końca poznana, jednak najprawdopodobniej działają na poziomie komórkowym regulując przy tym zachodzące w nich procesy biochemiczne.
Czytaj również: Kortyzol – jaką funkcję w organizmie pełni hormon stresu?
Domowe sposoby, których skuteczność potwierdzili lekarze i badania medyczne!
Jakie właściwości mają adaptogeny?
Jak sama nazwa wskazuje, adaptogeny mają za zadanie pomóc organizmowi „przystosować się” do niekorzystnych warunków panujących w świecie zewnętrznym. Redukują one nie tylko stres psychiczny, ale przede wszystkim stres oksydacyjny, związany z procesami utleniania zachodzącymi w organizmie człowieka oraz powstającymi przy wolnymi rodnikami.
Ostatnie z wymienionych odpowiedzialne są za wywoływanie szkodliwego przewlekłego stanu zapalnego w organizmie, który zarówno towarzyszy jak i prowadzić może do pojawienia się chorób miażdżycowych czy nowotworów. Wolne rodniki są także jedną z potencjalnych przyczyn starzenia się organizmu.
Adaptogeny najprawdopodobniej modyfikują przekaźnictwo hormonalne w osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. W ten sposób mogą regulować nie tylko poziom hormonów stresu, takich jak np. kortyzol, w naszym organizmie, ale także wpływać za jego pośrednictwem na układ odpornościowy człowieka.
Adaptogeny kryją jednak przed naukowcami nadal wiele tajemnic, a odkrywanie ich wszystkich pozytywnych właściwości cały czas trwa.
Adaptogeny – przeciwwskazania do stosowania
Należy pamiętać, że choć adaptogeny mają ogólnie pozytywny wpływ na nasze zdrowie, to istnieją sytuacje, w których ich zastosowanie jest niewskazane. Przede wszystkim, należy bezwzględnie unikać ich, jeżeli wiesz, że jesteś uczulona na daną roślinę.
Powinnaś zrezygnować również ze stosowania tego typu specyfików jeżeli po ich przyjęciu wystąpiły takie objawy jak nudności, wymioty, biegunka, zaczerwienienie skóry czy też duszność.
Innym stanem w przypadku którego stosowanie adaptogenów jest przeciwwskazane, jest ciąża oraz okres laktacji. Jest to spowodowane przez fakt, że w piśmiennictwie medycznym jest niewystarczająco danych mówiących o potencjalnym wpływie adaptogenów na dziecko, zarówno w trakcie trwania ciąży jak i podczas karmienia piersią.
Bardzo ważne jest, aby nie stosować adaptogenów jako zamienników dla leków przypisywanych przez lekarza. Rośliny te mają za zadanie jedynie wzmocnić nasz organizm, nie są jednak absolutnie substancjami, które mogą zastępować produkty lecznicze.
Warto również, przed włączeniem adaptogenów, skonsultować się z lekarzem, który w oparciu o posiadaną wiedzę powie ci, czy w twoim przypadku są one bezpieczne.
Przykłady najpopularniejszych adpatogenów
Poniżej przedstawiamy przykłady niektórych roślin, zaliczanych do grupy adaptogenów:
- Żeń-szeń – roślina występująca powszechnie w Chinach oraz Japonii nazywana również „korzeniem życia”. W jej skład wchodzą m.in. saponozydy triterpenowe (ginzenozydy), oraz oligo- i polisacharydy. Ze względu na swoje właściwości łagodzące stres oraz pobudzające układ odpornościowy, żeń-szeń holistycznie wzmacnia organizm.
- Ashwagandha – wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu ogranicza powstawanie wolnych rodników. W skład Ashwagandhy wchodzą m.in. saponiny, alkaloidy, witanoidy, glikowitanoidy i związki steroidowe. Ma działanie neuroprotekcyjne, przeciwzapalne, immunomodulujące, a także przeciwnowotworowe.
- Różeniec górski – ma działanie pobudzające, dlatego też może stanowić zamiennik dla kawy. Poprawia samopoczucie, a także pozytywnie wpływa na skupienie. Polecany przy mgle mózgowej.
- Gotu Kola – roślina naturalnie występująca w rejonach tropikalnych oraz subtropikalnych. W swoim składzie zawiera wiele saponin triterpenowe, które są niczym innym jak wtórnymi metabolitami roślin, a także sekwiterpeny, monoterpeny, flawonoidy i związki poliacetylenowe. Poprawia nastrój i zmniejsza uczucie niepokoju. W przeszłości była również stosowana w przypadku wystąpienia zmian skórnych.
- Lukrecja – roślina, którą zna z pewnością każdy. Zawarte w niej flawonoidy, kumaryny, żywice, sitosterol i saponiny triterpenowe, mają działanie przeciwzapalne oraz przeciwwirusowe. Pomagają również walczyć z negatywnymi skutkami stresu.
- Schizandra – znana również jako cytryniec chiński, występuje naturalnie na dalekim wschodzie. W swoim składzie zawiera około 40 substancji czynnych, które wpływają m.in. na stężenie serotoniny, dopaminy czy noradrenaliny. Zwiększa odporność organizmu na ból, wpływa również pozytywnie na nastrój.
