Anemia u dzieci: poznaj objawy anemii i sprawdź, jak ją leczyć

Spis treści

1. Co to jest anemia?
2. Podstawowe objawy anemii u dzieci
3. Przyczyny niedokrwistości u dzieci
4. Zapobieganie anemii u dzieci - dieta po 6. miesiącu
5. Leczenie anemii u dziecka

Najczęstszą przyczyną anemii u dzieci jest niedobór żelaza. taka sytuacja zdarza się często niemowlętom, które otrzymują stosunkowo niewiele zelaza wraz z mlekiem mamy, korzystają więc z zapasów żelaza zgromadzonych w okresie płodowym.

Ale anemia zdarza się również u starszych dzieci, które jedzą już stałe pokarmy. Niestety, często nie są one właściwie zbilansowane, przez co dieta iluletniego dziecka jest uboga w żelazo i witaminę C, która poprawia jego wchłanianie. Jakie są objawy anemii u dzieci i ja ją leczyć?

Co to jest anemia?

Anemia u dziecka jest jednym z najczęstszych problemów ze zdrowiem niemowlaka. Najczęstszą przyczyną niedokrwistości u dzieci jest niedobór żelaza. Żelazo jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania krwinek czerwonych, a dokładniej: zawartego w nich czerwonego barwnika – hemoglobiny.

Erytrocyty, czyli czerwone ciałka krwi, są wehikułem dla tlenu rozprowadzanego z płuc po całym organizmie. Gdy brakuje żelaza, stopniowo maleje stężenie hemoglobiny i pogarsza się funkcjonowanie organizmu. Dochodzi do niedotlenienia tkanek. W efekcie – bez cennego paliwa – gorzej funkcjonują. Organizm nie potrafi jednak sam wytwarzać żelaza. Musi je dostawać z zewnątrz.

Podstawowe objawy anemii u dzieci

Niedokrwistość można podejrzewać, gdy dziecko gorzej jada, wolniej rośnie lub traci na wadze. Dlatego właśnie podczas każdej wizyty lekarz sprawdza, jak dziecko się rozwija. Objawem anemii są także blade śluzówki. Niemowlak bywa apatyczny i podatny na infekcje, które dodatkowo nasilają straty żelaza (zarazki potrzebują żelaza i czerpią go z organizmu dziecka).

Lekarz zleca wówczas wykonanie badań z krwi. Obniżenie poziomu hemoglobiny poniżej 10,5–11 g/dl i zmniejszenie ilości krwinek czerwonych, których objętość w dodatku maleje (wskaźnik MCV w morfologii), świadczy właśnie o niedokrwistości z niedoboru żelaza. Choć podręcznikowe listy objawów niedokrwistości są imponująco długie, nie pojawiają się u jednego dziecka wszystkie jednocześnie. Jednak niepokój powinny wzbudzić:

• częste infekcje
• pogorszenie apetytu
• spowolnienie wzrostu
• łatwe męczenie się
• bladość skóry, a zwłaszcza śluzówek
• kłopoty ze snem.

Przyczyny niedokrwistości u dzieci

Noworodek przychodzi na świat z zapasem żelaza – dostaje go od mamy w ostatnim trymestrze ciąży. Stężenie żelaza w pępowinie jest dość duże, dlatego lekarze czekają z przecięciem pępowiny kilka chwil, aby wyposażyć dziecko w „żelazny posag”. Dzięki temu do krwiobiegu dziecka trafia nawet 50–100 mililitrów krwi więcej i dziecko ma lepszy start po drugiej stronie brzucha.

Gdy zapasy się wyczerpią, a dziecko podrośnie, powinno zacząć przyswajać żelazo z pokarmów. Niestety, częste błędy dietetyczne prowadzą do niedoboru żelaza. Te błędy to np.:

• zbyt wczesne podanie dziecku mleka krowiego, które w przeciwieństwie do mleka modyfikowanego nie dostarcza odpowiednich porcji żelaza,
• karmienie dzieci produktami wysokoprzetworzonymi, które nie mają witamin i minerałów
• monotonna dieta (to częsty problem u dzieci wybrednych i niejadków).

Warto pamiętać, że anemię u dzieci mogą wywołać choroby: celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół złego wchłaniania. Przyczyną anemii z niedoboru żelaza może być także alergia (np. na białko mleka krowiego, gluten).

Niedobory zelaza mogą towarzyszyć niedoborom kwasu foliowego, infekcjom bakteryjnym lub wirusowym, niektórym chorobom genetycznym czy nowotworom szpiku kostnego.

Czytaj również: Dieta w ciąży: uzupełnianie niedoborów żelaza

Gastroskopia u dzieci - kiedy jest konieczna?

Rozszerzanie diety niemowlaka - 7 najczęstszych błędów

Zapobieganie anemii u dzieci - dieta po 6. miesiącu

Łatwiej wyobrazić sobie, jak bardzo zmienia się dziecko, porównując je z osobą dorosłą: gdyby ważący około 70 kg mężczyzna przeciętnego wzrostu rósł równie szybko, po roku miałby ponad 200 kilogramów i blisko 3 metry wzrostu! Nic dziwnego, że rośnie dysproporcja między szybkim przybieraniem na wadze a zbyt małą ilością żelaza w diecie.

Dlatego tak ważne jest podawanie w drugim półroczu życia dziecka produktów bogatych w żelazo: żółtek jaj i różnych gatunków mięsa.

Produkty bogate w żelazo znajdziesz w naszej galerii

Leczenie anemii u dziecka

Gdy lekarz stwierdzi u dziecka anemię, przepisze żelazo w syropie lub kropelkach (na receptę). Dziecko musi dostawać lek przez 2–3 miesiące. W zależności od rodzaju preparatu, konieczne może być podawanie dodatkowo witaminy C, która zwiększa wchłanianie żelaza.

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić także podawanie kwasu foliowego i witaminy B6. Rodzice obawiają się, że żelazo zabarwi zęby dziecka na czarno. Nie wszystkie leki tak działają.

Warto jednak po leku dać dziecku coś do popicia. Niepokój budzi często także ciemne zabarwienie kupki dziecka. Nie ma powodu, by się tym martwić. To oznaka, że dziecko dostaje żelazo.

Występujące czasem zaparcia złagodzą zapisane przez lekarza leki, a u dzieci, które dostają już posiłki niemleczne – zmiany w diecie, np. podawanie buraczków (w 7.–8. miesiącu), surowego jabłka (po 4. miesiącu), unikanie kaszki ryżowej, soków i ograniczenie w jadłospisie ilości gotowanej marchewki.