Do częstych przypadków należą sytuację, gdy niemowlę w trakcie nauki siadania czy nauki chodzenia uderzy się w główkę albo w czasie zabawy spadnie z łóżka rodziców i nabije sobie guza. Dzieci rozwijają koordynację ruchową aż do 4. roku życia, więc najwięcej urazów głowy u dzieci zdarza się właśnie w pierwszych latach życia dziecka. Co zrobić, gdy dziecko się uderzy w główkę? Kiedy należy udać się do lekarza?
Spis treści
- Co robić, gdy dziecko spadnie z łóżka i uderzy się w głowę?
- Kiedy zgłosić się do lekarza w przypadku urazu głowy?
- Czy upadek z łóżka może wywołać wstrząśnienie mózgu?
- Co robić, gdy dziecko przewróci się i ma uraz kończyny?
Co robić, gdy dziecko spadnie z łóżka i uderzy się w głowę?
Do urazów najczęściej wymagających interwencji lekarskiej należą urazy głowy. U niemowląt dochodzi do nich najczęściej podczas upadku z przewijaka czy łóżeczka, ale także w czasie pierwszych prób chodzenia.
Dzieci zaczynające chodzić nie mają problemu z utrzymaniem główki, jednak ich mięśnie karku wciąż się rozwijają, dlatego niemowlęta nie są w stanie w pełni uchronić głowy przed urazem w trakcie upadku.
W Polsce rocznie dochodzi do ok. 40 000 urazów głowy u najmłodszych dzieci – pomimo iż liczba ta robi ogromne wrażenie, zdecydowana większość urazów to niegroźne stłuczenia. Należy jednak zachować czujność.
Urazy głowy mogą dotyczyć powłok czaszki, czyli skóry, tkanki podskórnej i mięśni – są to zwykle urazy lekkie, powierzchowne, manifestujące się niewielkim obrzękiem, krwiakiem czy otarciem naskórka. Zwykle takie urazy nie wymagają konsultacji lekarskiej, a jedynie prawidłowego opatrzenia rany i bacznej obserwacji zachowania dziecka.
W przypadku powierzchownego urazu głowy, bez utraty przytomności, u dziecka w dobrym stanie ogólnym należy przede wszystkim zastosować zimny okład, który koi ból i zmniejsza obrzęk. Jeżeli wystąpi krwawienie należy ucisnąć krwawiące miejsce jałowym gazikiem przez ok. 10 minut.
Należy pamiętać, że skóra głowy jest bardzo dobrze unaczyniona, wiec krwawienie może być bardziej obfite niż w innych miejscach ciała – jeśli jednak utrzymuje się ono dłużej i nie ustępuje pomimo ucisku – należy zgłosić się do lekarza w celu założenia szwów.
Czytaj również: Pomoc przy otarciu, skaleczeniu, krwotoku z nosa, drzazdze. Jak udzielić dziecku pomocy?
Co zrobić, gdy dziecko otarło kolano, nabiło sobie guza, skaleczyło się?
Kiedy zgłosić się do lekarza w przypadku urazu głowy?
Przede wszystkim do lekarza pilnie należy zgłosić się do lekarza, jeśli po urazie doszło do utraty przytomności oraz jeśli doszło do upadku z wysokości powyżej 1 metra.
Należy także obserwować dziecko – jeśli wystąpią objawy takie jak krwiaki dookoła oczu, niesymetryczne źrenice czy wyciek bezbarwnego płynu z uszu lub nosa należy pilnie zgłosić się do lekarza, ponieważ takie objawy mogą świadczyć o złamaniu podstawy czaszki, które jest niezwykle groźne dla zdrowia i życia.
Do objawów alarmowych należą także wymioty, drgawki, silny ból i zawroty głowy, zaburzenia równowagi, zaburzenia mowy czy widzenia. Takie objawy mogą świadczyć o obrzęku mózgu lub krwiaku śródczaszkowym. Są to stany wymagające pilnej interwencji lekarskiej.
Czy upadek z łóżka może wywołać wstrząśnienie mózgu?
Do częstych powikłań urazów głowy u dzieci, np. po upadku z wysokości, należy wstrząśnienie mózgu. Jest to krótkotrwała utrata świadomości, po której występuje silny ból głowy i wymioty. Jest to również stan wymagający konsultacji lekarskiej, w celu wykluczenia obecności krwiaka śródczaszkowego czy zagrażającego życiu obrzęku mózgu.
Objawy wstrząśnienia mózgu zwykle mijają samoistnie, bez odległych powikłań. Należy jednak pozwolić dziecku odpoczywać, nie zachęcać do nadmiernej aktywności i pozwolić na spokojny powrót do pełnej sprawności.
W przypadku każdego urazu głowy należy bacznie obserwować dziecko przez ok. 6 godzin od urazu, zwracając uwagę na zaburzenia równowagi, mowy, czy wielkość źrenic. Jeśli w ciągu pierwszych 6 godzin od urazu pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy należy pilnie zgłosić się do lekarza. Ten okres jest kluczowy, aby wykluczyć poważne urazy głowy takie jak krwiak śródczaszkowy czy złamanie podstawy czaszki.
W przypadku urazu głowy, bez towarzyszących objawów alarmowych należy obserwować dziecko przez 6 godzin – jeśli w tym czasie nie wydarzy się nic niepokojącego należy dbać o higienę rany i ochładzania w celu zmniejszenia obrzęku. Jeśli natomiast wystąpią objawy takie jak ból głowy, wymioty, utrata przytomności, zmiana zachowania, należy pilnie zgłosić się do lekarza.
Co robić, gdy dziecko przewróci się i ma uraz kończyny?
Urazy kończyn występują u niemowląt rzadziej niż urazy głowy – zdecydowanie częściej urazy kończyn można zaobserwować u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, jednak także u niemowląt mogą zdarzyć się złamania i zwichnięcia.
Do urazów kończyn górnych dochodzi zwykle w przypadku przewrócenia się chodzącego już dziecka na bok lub przy upadku z wysokości. Podobnie kończyny dolne – najczęściej może do nich dojść przy upadku z wysokości na nogi.
W przypadku urazu kończyny niezwykle ważne jest jej unieruchomienie, uniesienie do góry i ochładzanie – te czynności należy wykonać niezależnie od tego, czy podejrzewamy poważny uraz wymagający konsultacji lekarskiej, czy niegroźne stłuczenie. Takie działanie zapobiegnie powstaniu miejscowego obrzęku i zmniejszy ból.
Pilnej konsultacji lekarskiej wymaga uraz, któremu towarzyszy nieprawidłowe ułożenie kończyny po urazie, ograniczony zakres ruchu kończyny lub przeciwnie – nadmierna, nieprawidłowa ruchomość kończyny, obrzęk i silny ból. Takie objawy towarzyszą zwykle złamaniom i wymagają pilnej diagnostyki i leczenia.
W przypadku wystąpienia zasinienia, ograniczenia zakresu ruchu w okolicy stawu, niewielkiego obrzęku i bólu o niezbyt dużym nasileniu kończynę należy ochładzać, unieruchomić i unieść do góry – takie objawy zwykle towarzyszą skręceniom lub zwichnięciom.
Leczenie jest zazwyczaj objawowe, a dolegliwości mijają po kilku dniach. Takie urazy wymagają niekiedy jednak diagnostyki – jeśli ból nie mija należy skontaktować się z lekarzem ortopedą i wykonać badanie USG stawu w celu wykluczenia urazu struktur stawowych.
W przypadku urazów u dzieci najważniejsza jest obserwacja – jeśli po urazie wystąpi zmiana zachowania, płaczliwość, utrata przytomności czy inne niespotykane dla dziecka objawy należy zgłosić się pilnie do lekarza w celu diagnostyki i leczenia.
Czytaj również: Złamanie zielonej gałązki – co kryje się pod tą tajemniczą nazwą?
