CRP badanie - norma. Co oznacza badanie krwi CRP?

2018-02-27 12:25

Badanie CRP określa stężenie białka C-reaktywnego tzw. białka ostrej fazy. Wysokie CRP może oznaczać zarówno infekcję, jak i niewydolność nerek czy nawet chorobę nowotworową. Jakie są normy badania krwi CRP?

CRP badanie

i

Autor: thinkstockphotos.com

Na czym polega badanie CRP?

U pacjentów z podejrzeniem infekcji wykonywane mogą być różnorodne badania. Wstępnie mierzona jest u nich przede wszystkim temperatura, w przypadku zaś badań laboratoryjnych, które mogą być zlecone pacjentowi z jakimś zakażeniem, można wykonać np. OB, morfologia krwi (celem oceny liczby białych krwinek) czy oznaczenie stężeń prokalcytoniny oraz CRP we krwi.

Ostatnie z wymienionych – czyli CRP – jest badaniem dość interesującym przede wszystkim ze względu na duży zakres powodów, z których wykonywane jest to oznaczenie.

Badanie CRP przeprowadzane jest bowiem u pacjentów będących w dowolnym wieku i z naprawdę rozmaitych przyczyn – zlecane ono może być u osób z gorączką i kaszlem, ale i u pacjentów z bólem w klatce piersiowej.

Spis treści:

Czym jest CRP?

CRP to skrót od angielskiej nazwy C-reactive protein, w języku polskim nazywane jest ono białkiem C-reaktywnym. Białko to zaliczane jest do tzw. białek ostrej fazy, czyli takich cząsteczek, które związane są z istnieniem w organizmie stanu zapalnego.

CRP zostało odkryte już dość dawno, bo w 1930 roku. Początkowo sądzono, iż cząstka ta pojawia się we krwi wtedy, kiedy do organizmu wtargną jakieś patogeny zdolne do jej produkcji – takie przypuszczenia wzięły się stąd, iż początkowo CRP wykrywano tylko u chorych z różnymi infekcjami.

Z biegiem czasu zauważono, iż białko C-reaktywne pojawia się również i u osób z rozmaitymi innymi schorzeniami i wtedy właśnie jasne stało się to, iż jest ono produkowane przez ludzki organizm, a co więcej – funkcja tego białka jest wyjątkowa ważna.

Zobacz, jak przygotować się do badania krwi

Jak przygotować się do badania krwi?

Gdzie produkowane jest CRP?

Produkcja CRP, podobnie jak i innych białek ostrej fazy, zachodzi głównie w wątrobie, w mniejszej ilości białko to produkowane jest przez komórki tkanki tłuszczowej. Synteza tej cząsteczki pobudzana jest wystąpieniem w organizmie różnych reakcji, głównie zapalnych, przez które wzrasta ilość interleukiny-6 we krwi. Ten właśnie mediator pobudza wątrobę do syntezy różnych niezbędnych w odpowiedzi układu odpornościowego substancji, z których jedną z nich jest właśnie CRP.

Funkcje CRP

Białko C-reaktywne odgrywa niebagatelną rolę w odpowiedzi immunologicznej. CRP promuje bowiem wiązanie czynników należących do układu dopełniacza (dzięki temu stymuluje ono zarówno opłaszczanie różnych patogenów, jak i ich pożeranie przez komórki układu odpornościowego, specjalistycznie określane jako fagocytoza). Poza tym CRP ma również pobudzający wpływ na czynność samych białych krwinek.

W jakich sytuacjach wykonuje się badanie CRP?

CRP oznaczane jest zarówno w przypadku diagnostyki różnych chorób, jak i przy konieczności monitorowania przebiegu rozmaitych schorzeń.

Badanie białka C-reaktywnego zlecane jest przede wszystkim u pacjentów z podejrzeniem różnorodnych infekcji, i to zarówno tych spowodowanych przez wirusy, jak i przez bakterie czy różne inne patogeny.

Lekarze zlecają oznaczenie CRP nie tylko na etapie diagnozowania, ale i później. Monitorowanie dynamiki zmian stężenia CRP we krwi pozwala bowiem dokonać oceny tego, czy infekcja u pacjenta została opanowana, czy też może jednak choroba nadal się u niego toczy.

Czasami CRP zlecane jest jednak u osób zdrowych. Związane jest to z tym, iż możliwe jest wykorzystanie badania tego białka do oceniania tzw. ryzyka sercowo-naczyniowego, czyli tego, czy pacjent znajduje się w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia różnych chorób kardiologicznych, takich jak np. zawał serca.

Zobacz także:

Immunoglobulina - funkcje i zastosowania przeciwciał

Morfologia krwi: najważniejsze badanie W CIĄŻY

Jaka jest norma CRP u dzieci i dorosłych?

Za prawidłowe uznaje się wartości CRP mniejsze od 5 mg/l. Norma CRP jest taka sama w przypadku osób dorosłych, noworodków oraz u niemowląt – nie jest ona zależna od wieku pacjenta, u którego wykonywane jest badanie CRP.

Czasami zetknąć się można z innymi normami CRP. Taka sytuacja dotyczy jednak wspominanej wyżej oceny ryzyka sercowo-naczyniowego, w której białko C-reaktywne jest oznaczane wysoce czułymi metodami – wtedy badanie określane jest jako hs-CRP. W zależności od uzyskanego pomiaru, ryzyko chorób kardiologicznych określa się u pacjenta jako:

  • małe, kiedy wartość CRP jest mniejsza od 1mg/l,
  • umiarkowane, w sytuacji, gdy CRP wynosi od 1 do 3 mg/l,
  • wysokie, gdy zmierzona wartość CRP jest większa od 3 mg/l.

Przyczyny podwyższonego CRP

Nie każdy wynik badania CRP, który jest podwyższony, musi od razu budzić niepokój. Niewielki wzrost wartości białka C-reaktywnego powyżej normy może bowiem być związany np. z ciążą, paleniem papierosów czy z otyłością. Mowa tutaj jednak o sytuacjach, kiedy CRP ma wartość dwucyfrową i jego stężenie sięga około 10-20 mg/l. 

Wyniki znacząco przekraczające normę, np. trzycyfrowe, zdecydowanie mogą już oznaczać istnienie u pacjenta jakiegoś schorzenia. Wśród przyczyn podwyższenia CRP wymienia się jednak wyjątkowo dużą ilość problemów, takich jak:

  • infekcje (wzrost CRP występować może w przebiegu różnorodnych zakażeń, typowo jednak najwyższe wartości występują u chorych z zakażeniami bakteryjnymi, mniejsze zaś – lecz również podwyższone – można obserwować u osób z infekcjami wirusowymi),
  • choroby nowotworowe,
  • niewydolność nerek,
  • różne przewlekłe choroby zapalne (np. zapalne choroby jelit),
  • stan po przebyciu jakiegoś urazu (szczególnie rozległego),
  • oparzenia,
  • choroby tkanki łącznej (takie jak np. toczeń rumieniowaty układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów),
  • martwica różnych tkanek (w tym przypadku przyczyną podwyższenia CRP może być np. zawał mięśnia sercowego).

Jak interpretować wynik CRP?

Samo badanie CRP nie jest wystarczające do tego, aby postawić u pacjenta diagnozę. Pod uwagę w procesie diagnostycznym trzeba również wziąć różne inne aspekty, takie jak chociażby występujące u chorego objawy czy odchylenia w innych wykonanych u niego badaniach laboratoryjnych. Dopiero po przeanalizowaniu wszystkich wymienionych możliwe jest wysunięcie wniosków na temat tego, co stoi za wynikiem CRP powyżej normy.

Badanie białka C-reaktywnego można wykonać na własną rękę (oczywiście po opłaceniu jego kosztów), z wymienionych jednak przyczyn – w przypadku wyniku przekraczającego normę – najkorzystniej jest nie analizować go samemu, lecz udać się z tym wynikiem na konsultację do lekarza.

O czym trzeba pamiętać, analizując wynik CRP?

Należy zwrócić uwagę na to, że w niektórych sytuacjach oznaczenie CRP może nie być miarodajne – dotyczy to w szczególności badania hs-CRP. Rzeczywiście analiza tego parametru pozwala oceniać ryzyko sercowo-naczyniowe, aczkolwiek u osób, które zmagają się z przewlekłym stanem zapalnym (wynikającym np. z jakiejś przewlekłej choroby) wynik badania ciężko uznać za diagnostyczny. U takich pacjentów podwyższone CRP wynika w końcu nie z tego, iż większe jest u nich ryzyko chorób kardiologicznych, lecz z powodu istniejącej u nich, długotrwałej reakcji zapalnej.

TEST: Czy jesteś zagrożona anemią ciążową?

Pytanie 1 z 10
Odkąd zaszłaś w ciążę, wręcz nie możesz patrzeć się na mięso