Czy szczepić dzieci w czasie drugiej fali pandemii? Nowa fala zakażeń koronawirusem nastąpiła, jak przewidywano, wraz z nastaniem jesieni. W okresie wzmożonych zachorowań rodzice zawsze mają problem ze szczepieniem dzieci. Czy szczepienia powinny być odroczone z powodu pandemii?
Spis treści
- Szczepienia dzieci w czasie pandemii - tylko zdrowe maluchy!
- Czasowe przeciwwskazania do wykonania szczepienia
- Szczepionka a epidemia koronawirusa
- Jak dbać o zdrowie dziecka przed szczepieniem?
- Kwalifikacja do szczepienia
- Czy można przeciążyć układ odpornościowy?
- Odporność a szczepienia
Szczepienia dzieci w czasie pandemii - tylko zdrowe maluchy!
Lekarze zalecają, aby dziecko do szczepienia było zupełnie zdrowe. Jednocześnie wiemy, że przeciwwskazaniem do szczepienia nie są katar czy sporadyczny kaszel, które nie są objawami rozwijającej się choroby.
Po przebytej chorobie należy odczekać około 2 tygodni z podaniem szczepionki - dzięki temu organizm malca odbuduje choć trochę barierę odpornościową.
Pediatrzy zapewniają, że szczepić się trzeba, a przeciwwskazań do wykonania obowiązkowych i zalecanych szczepień nie ma wcale dużo. Przede wszystkim należy wiedzieć, że szczepienie dziecka należy przełożyć, jeśli pojawiła się choroba - także ta przebiegająca bez gorączki.
Czasowe przeciwwskazania do wykonania szczepienia
- ostra choroba o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu, przebiegająca z gorączką lub bez
- zaostrzenie przewlekłego procesu chorobowego.
Istnieją także stałe przeciwwskazania do wykonania szczepień, do których zaliczamy:
- reakcję anafilaktyczną na poprzednią dawkę szczepionki lub na jakikolwiek jej składnik
- zaburzenia odporności, wrodzone lub nabyte (szczepionki żywe).
Czytaj: Pierwotne niedobory odporności (PNO). Gdy dziecko ciągle choruje
Nieutulony płacz po szczepieniu
Dolegliwości i odczyny po szczepieniu – które są nieprawidłowe?
Możesz zaszczepić dziecko, gdy po poprzedniej dawce szczepionki wystąpiły:
- łagodne lub umiarkowane odczyny takie jak zaczerwienienie czy obrzęk w miejscu podania poprzedniej szczepionki
- gorączka po poprzedniej dawce szczepienia.
Szczepionka a epidemia koronawirusa
W marcu, na początku pandemii Główny Inspektor Sanitarny wydał zalecenia, aby odroczyć szczepienia u dzieci. Chodziło o to, aby ograniczyć skupiska dzieci i rodziców w przychodniach.
Szczepienia w oddziałach noworodkowych oraz szczepienia poekspozycyjne miały być prowadzone na dotychczasowych zasadach.
Ponieważ jednak sytuacja w Polsce ulega poprawie, decyzja ta została cofnięta. Od 18 kwietnia 2020 wrócił obowiązek szczepień obowiązkowych i ie został on zawieszony mimo drugiej fali zachorowań.
Szczepienia według kalendarza szczepień dotyczą dzieci po porodzie, dzieci do 24. miesiąca życia oraz dzieci z chorobami przewlekłymi.
Minister Zdrowia oraz Główny Inspektor Sanitarny wskazała również na zasady bezpieczeństwa, jakie należy zachować w czasie szczepienia w okresie pandemii koronawirusa SARC-CoV-2. Są to, cytując za stroną gov.pl:
- stosowanie ogólnie zalecanych środków ochrony na terenie POZ (używanie przez personel maseczek na usta i nos oraz rękawiczek jednorazowych, jako uzupełnienia standardowej higieny rąk, minimalizuje ryzyko przeniesienia SARS-CoV-2 na dziecko lub jego opiekunów, w przypadku bezobjawowego zakażenia personelu;
- personel medyczny musi zachować wszelkie zasady dotyczące zapobiegania zakażeniom przenoszonym drogą kropelkową lub bezpośredniego kontaktu - higiena rąk, przyjmowanie w odzieży roboczej/ochronnej, która nie miała kontaktu z pacjentami z objawami ostrej infekcji, dezynfekcja powierzchni, z którymi styka się pacjent (kozetka, stół do badania niemowląt itp.), po każdym pacjencie;
- szczepienia należy wykonywać, w wydzielonych pomieszczeniach, w których nie przyjmuje się osób chorych z objawami ostrej infekcji (separacja przestrzenna);
- dzieci z jednym zdrowym opiekunem należy umawiać indywidualnie, na określoną godzinę, aby w poczekalni przebywało w jednym czasie jak najmniej osób (separacja czasowa);
- w razie braku poczekalni i gabinetu tylko dla dzieci zdrowych, szczepienia powinny odbywać się w godzinach porannych (w pierwszych godzinach po otwarciu przychodni), przed godzinami przyjęć pozostałych pacjentów;
- zaleca się włączenie teleporady medycznej na etapie wywiadu epidemiologicznego i wstępnej kwalifikacji do szczepienia: w trakcie ustalania terminu szczepienia należy poinformować opiekuna/rodzica, że z dzieckiem może przyjść tylko jedna osoba, bez objawów infekcji. Należy przeprowadzić wywiad dotyczący stanu zdrowia pozostałych domowników.
Należy odroczyć szczepienia jeżeli w domu znajduje się osoba:
- z infekcją dróg oddechowych o nieustalonej przyczynie,
- kwarantannowana,
- poddana izolacji w warunkach domowych.
Jak dbać o zdrowie dziecka przed szczepieniem?
Immunolodzy zalecają szczepienia, dlatego opracowali listę kilku praktycznych rad, które mogą nam pomóc ustrzec się nie tylko przed koronawirusem, ale i innymi infekcjami, które mogłyby zaburzyć cykl szczepień u dziecka. Do zaleceń należą:
- częste mycie rąk ciepłą wodą z mydłem przez 20-30 sekund, a tam, gdzie to niemożliwe, przecieranie ich płynem do dezynfekcji na bazie alkoholu (co najmniej 60 proc.),
- unikanie bliskiego kontaktu z osobami, które mają gorączkę i kaszlą (najlepiej w ogóle unikać tłumu),
- unikanie kontaktu ze zwierzętami (szczególnie dzikimi) oraz każdorazowe mycie rąk po kontakcie z pupilem,
- przejście na dietę roślinną - zwłaszcza unikanie jedzenia surowego mięsa i mleka,
- ogólne dbanie o higienę, także np. w kuchni czy łazience,
- zaszczepienie się przeciwko często występującym chorobom zakaźnym, jak grypa czy zapalenie płuc wywołane przez pneumokoki.
Dziecko musi wiedzieć, że powinno myć ręce, nie tylko przed posiłkiem, ale dużo częściej. Rodzice powinni dawać mu przykład - jak dbać o higienę.
Kwalifikacja do szczepienia
Do szczepienia kwalifikuje lekarz na podstawie wywiadu z rodzicem i badania dziecka. Należy powiedzieć w trakcie wizyty o wszystkim, także o tym, co nas niepokoi. Jeśli dziecko źle się czuje, zachowuje inaczej niż zwykle, jest apatyczne lub marudne - to może świadczyć o rozwijającej się infekcji.
Lekarz bada dziecko przed szczepieniem w celu wykluczenia świeżej infekcji. Jeśli nie stwierdzi niczego niepokojącego decyduje o przeprowadzeniu szczepienia.
Szczepić można się przez cały rok, także w sezonie jesienno-zimowym, kiedy to zachorowań jest najwięcej. Należy pamiętać, że szczepienia chronią nas przed poważnymi chorobami, które występują w naszym rejonie od lat.
Czy można przeciążyć układ odpornościowy?
Program szczepień ułożony jest w taki sposób, aby do tego nie doszło. Wraz z rozwojem technologii szczepionki są bardzo zaawansowane jakościowo, nie ma więc mowy o tym, aby układ odpornościowy przeciążyć.
W szczepieniach są wyizolowane fragmenty wirusów lub bakterii, więc nie jest prawdą, że układ odpornościowy zmuszany jest do większej pracy wraz ze zwiększeniem ilości szczepień.
Odporność a szczepienia
Szczepienia nie osłabiają odporności - w marcu 2018 czasopismo Journal of American Medical Association (JAMA) opublikowało wyniki badania, wykluczającego negatywny wpływ licznych szczepionek podawanych w pierwszych latach życia, na ryzyko zachorowania na choroby zakaźne nie objęte szczepieniami.
- Wyniki tego badania epidemiologicznego wskazują że skumulowana liczba antygenów wśród chorujących dzieci była nieznacznie niższa niż wśród dzieci zdrowych, przy czym różnica ta nie była istotna statystycznie - czytamy na stronie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, gdzie dostępny jest cały raport z badania.
Przeczytaj także: Aktualny kalendarz szczepień obowiązkowych i zalecanych
Infekcje u dzieci – kalendarz dziecięcych infekcji wirusowych
Nie istnieją żadne podstawy naukowe aby uznać, że szczepienia „osłabiają” odporność. Ich celem jest „wytrenowanie” układu odporności, w sposób celowany w stosunku do konkretnych antygenów zawartych w szczepionce. Biorąc pod uwagę możliwość koinfekcji faktem jest, że zakażenia układu oddechowego jak też inne choroby zakaźne osłabiają organizm. W sytuacji zagrożenia epidemią koronawirusa należy chronić się także przed innymi zakażeniami.
Proszę wyobrazić sobie, że dziecko najpierw zakaża się grypą czy odrą, a potem osłabione zakaża się koronawirusem lub zakaża się naraz koronawirusem i wirusem grypy. Byłby to czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia. Podsumowując, w sytuacji zagrożenia koronawirusem należy terminowo przeprowadzać szczepienia. Szczególnie wskazane są szczepienia przeciwko grypie.
