Najważniejsza jest wyrozumiałość. Zauważyłaś, że dziecko się jąka? Jąkanie jest najczęściej wywołane stresem, więc pamiętaj o tym, aby dodatkowo nie denerwować dziecka komentując jego problemy z mówieniem. Wady, zaburzenia mowy można leczyć. Jeżeli logopeda stwierdzi, że twoje dziecko ma kłopoty z jąkaniem nie powinnaś pokazywać dziecku, że bardzo cię to niepokoi. Wspieraj i obserwuj swoje dziecko, a łatwiej przyjdzie wyeliminowanie stresu i jąkania.
Przeczytaj także: Zaburzenia mowy u dzieci: dyslalia, afazja, giełkot i jąkanie [PORADNIK]
Spis treści
- Gdy dziecko powtarza głoski, sylaby, słowa... Co oznacza zacinanie się dziecka?
- Co to jest jąkanie?
- Jąkanie to tylko fizjologiczna niepłynność mówienia
- Chroń jąkające się dziecko przed stresem
- Bądź spokojny, jąkanie u dzieci jest naturalne
- A jeśli to jąkanie? Obserwuj reakcje towarzyszące niepłynności mówienia
- Dziecko się jąka - na co zwrócić uwagę?
- Jak długo trwa terapia usuwania jąkania?
Gdy dziecko powtarza głoski, sylaby, słowa... Co oznacza zacinanie się dziecka?
Twoje dziecko powtarza głoski (m-m-m-mama), sylaby (ma-ma-mama), słowa (mama, mama) lub też części zdań (mama idzie, mama idzie do sklepu), a ty zapewne zastanawiasz się, czy może to być groźne dla twojego dziecka. Czy takie zacinanie już pozostanie? Czy może to być początek jąkania? Aby odpowiedzieć na te pytania, warto wiedzieć, co to takiego.
Czytaj: Z niemowlakiem u logopedy – czy warto kontrolować rozwój mowy u małego dziecka?
Co to jest jąkanie?
Jąkanie jest to niepłynność mówienia, która często słyszana jest przez nas jako zacinanie się. Należy pamiętać, że jąkanie, jeśli występuje u twojego dziecka, związane jest z jego rozwojem. Dziecko szybko poznaje świat, a przy tym wzbogaca swój język. Niestety, niektóre jego narządy, takie jak język, usta nie chcą tak szybko pracować, jak napływające myśli. Następuje wtedy pogorszenie mowy, staje się ona mniej płynna, może pojawić się jąkanie.
Jąkanie to tylko fizjologiczna niepłynność mówienia
Nie powinno cię to jednak niepokoić. Nie okazuj swoich obaw. Nie mów do dziecka: „Mów wolniej”, „Przestań się jąkać”, gdyż może go to niepotrzebnie stresować. Taka fizjologiczna niepłynność mówienia, która występuje między 2 a 3 rokiem życia mija samoistnie. Nie zamartwiaj się, ale obserwuj swoje dziecko i towarzysz mu w jego poznawaniu świata. Twój przykład wzorowego mówienia i życzliwość to wszystko, co mu jest w tym okresie najbardziej potrzebne.
Przeczytaj: Jak wychować małą gadułę? Ćwiczenia logopedyczne już dla 2-miesięcznych bobasów
Chroń jąkające się dziecko przed stresem
Możesz w bardzo prosty sposób pomóc mu swobodnie wchodzić w świat słowa mówionego, chroniąc go przez zbędnym stresem. Uczestnicząc w zabawie, możesz uczyć się wspólnie piosenek, ćwiczyć rytmicznie przy muzyce. Nawet jeśli twoje dziecko jest leworęczne, nie przestawiaj go na praworęczność. Staraj się też, aby dziecko nie było uczestnikiem konfliktów domowych. Wybieraj programy telewizyjne przeznaczone dla wieku twojej pociechy. Dzieciom bardzo wrażliwym nie pozwalaj oglądać filmów powodujących napięcie, nawet jeśli są to kreskówki.
Bądź spokojny, jąkanie u dzieci jest naturalne
Pamiętaj, że jąkanie pojawia się często w naturalnym procesie rozwoju mowy i samoistnie ustępuje, jeśli nie zostanie utrwalone poprzez niewłaściwe reakcje otoczenia.
Dlatego:
- nie poprawiaj swojej pociechy, nawet wtedy, gdy bardzo długo próbuje coś powiedzieć
- nie okazuj zniecierpliwienia, ze spokojem wysłuchaj tego, co próbuje ci zakomunikować
- nie zgaduj, co ma na myśli
- mów do dziecka wolno, spokojnie i z czułością
- nie pozwalaj, aby inne osoby ingerowały, pouczały twoje dziecko
- dbaj o to, aby dziecko prowadziło regularny tryb życia, to da mu poczucie stabilności i pewności.
Otocz dziecko szczególną opieką, stwórz środowisko do harmonijnego rozwoju mowy, a fizjologiczna niepłynność mówienia na pewno minie i nie pozostanie po niej ślad.
Przeczytaj: Neurologopeda – czym się zajmuje i kiedy należy go odwiedzić?
A jeśli to jąkanie? Obserwuj reakcje towarzyszące niepłynności mówienia
Warto jednak przyglądać się maluszkowi w różnych sytuacjach. Jeśli obok niepłynności mówienia wystąpią tzw. reakcje towarzyszące, np. potrząsanie ramionami, zaciskanie rąk, przebieranie palcami, marszczenie czoła, podnoszenie brwi, przymykanie oczu, zaciskanie warg, nierytmiczne oddychanie, przerwy w mówieniu to może to oznaczać, że nasze dziecko zaczyna się jąkać. Nie trzeba jednak wpadać w panikę. Takie jąkanie, które występuje u dzieci do 7 roku życia nazywamy jąkaniem wczesnodziecięcym i w tym okresie bardzo łatwo je usunąć. W takiej sytuacji najlepiej udać się z dzieckiem do logopedy.
Dziecko się jąka - na co zwrócić uwagę?
Zanim jednak spotkasz się ze specjalistą, warto wnikliwie je poobserwować, aby dostarczyć logopedzie potrzebnych informacji do diagnozy. Zwróć szczególną uwagę:
- kiedy dziecko najbardziej się jąka (wśród domowników, a może koleżanek, kolegów, w domu, czy przedszkolu/szkole)
- spróbuj też nagrać te wypowiedzi, które twoim zdaniem mogą świadczyć o jąkaniu
- co twoim zdaniem o tym świadczy – czy są przeciągane głoski, sylaby, a może części zdań
- przy wymowie, których wyrazów nasila się jąkanie
- jak sobie z tym radzi - czy się denerwuje, wpada w złość, zamyka się w sobie, co twoim zdaniem sprawia mu najwięcej trudności
- którą ręką się posługuje w trakcie zabawy, jedzenia, ubierania się
- czy występuje trudność z zasypianiem i niespokojny sen
- jeśli uczęszcza do przedszkola - czy chodzi tam z przyjemnością
Wszystkie te informacje będą bardzo pomocne. Ułatwią postawienie diagnozy.
Polecamy: Seplenienie – gdy dziecko sepleni, konieczny logopeda
Jak długo trwa terapia usuwania jąkania?
U dzieci w wieku przedszkolnym usuwanie jąkania trwa około 3 miesiące, jednak ten czas jest kwestią indywidualną, uzależnioną od wieku, zaangażowania i nasilenia zaburzania. Nie warto zatem czekać, jeśli zauważymy objawy jąkania. Najważniejszy jest jednak spokój i zdroworozsądkowe podejście do sprawy. Należy przede wszystkim obserwować malucha. Jeśli zacina się przy mówieniu, ale nie towarzyszy temu stres, niepokój, zdenerwowanie, czy lęk przed mówieniem, to zapewne jest to rozwojowa niepłynność, która lada dzień minie. Nie zaszkodzi oczywiście skonsultować tego ze specjalistą, zawsze lepiej na zimne dmuchać, niż przeczekać, aż rozwojowa niepłynność mówienia przerodzi się w jąkanie. Pamiętaj jednak, że dziecko doskonale wyczuwa nasze niepokoje, nie dawaj mu zatem powodu do zmartwień. Nawet, jeśli okaże się, że twoje dziecko się jąka, jest mnóstwo sposobów na to, aby je wyeliminować - bezboleśnie.
Przeczytaj także: Dwulatek nie mówi - jak zachęcić dziecko do mówienia?
