Spis treści
- Glistnica - co to jest?
- Glista ludzka: objawy sugerujące, że dziecko ma glistnicę
- Objawy glisty ludzkiej: pierwsze objawy zarażenia
- Objawy glisty ludzkiej: migracja do płuc
- Powrót dorosłych pasożytów glisty ludzkiej do jelit
- Najpoważniejsze powikłania zarażenia glisą ludzką
- Jak rozpoznać zarażenie glistą ludzką?
- Leczenie zarażenia glistą ludzką
- Glista ludzka: jak zapobiegać zarażeniom?
Pasożytów, którymi może zarazić się dziecko, wyróżnia się stosunkowo dużo. O tasiemcach czy owsikach słyszała zapewne każda matka, podobnie zapewne jest w przypadku glisty ludzkiej. W przypadku ostatniej z wymienionych, tak naprawdę o glistnicy – ze względu na znaczne rozpowszechnienie tego problemu – podstawową wiedzę powinien mieć każdy rodzic.
Glistnica - co to jest?
Mianem glistnicy określa się zarażenie człowieka glistą ludzką (Ascaris lumbricoides). Jest to jedno z najczęstszych schorzeń pasożytniczych – na całym świecie, według statystyk, zarażonych glistą ludzką może być nawet powyżej 1 miliarda ludzi. Do zarażenia pasożytem dochodzić może bardzo łatwo. Jaja glisty ludzkiej znajdować się mogą w zanieczyszczonej wodzie czy na nieumytych produktach spożywczych. Występować mogą one również w glebie – wystarczy, że dziecko bawiące się w piaskownicy dotknie ręką ust i już to może wystarczać do tego, aby doszło do zarażenia glistą ludzką.
Zarażenia glistą ludzką bywają nawet całkowicie bezobjawowe, nie oznacza to jednak, że problem ten można tak po prostu zlekceważyć. Choć są to przypadki skrajne, to glistnica może doprowadzić nawet do zgonu – największe zagrożenie w tym przypadku dotyczy dzieci. Co więc powinno wzbudzać niepokój rodziców – jakie dolegliwości występujące u dziecka mogą być objawami glistnicy?
Glista ludzka: objawy sugerujące, że dziecko ma glistnicę
Wspominano już, że po zarażeniu glistą ludzką u pacjenta mogą nie pojawiać się jakiekolwiek dolegliwości. Istnieją jednak również sytuacje skrajnie odwrotne, w których przebiegu dochodzić może nawet do wystąpienia bardzo nasilonych objawów glistnicy. To jednak, jakie dolegliwości wystąpią u człowieka zarażonego glistą ludzką, uzależnione jest od tego, na jakim etapie cyklu życiowego jest pasożyt.
Objawy glisty ludzkiej: pierwsze objawy zarażenia
Do ludzkiego przewodu pokarmowego trafiają, spożyte wcześniej, jaja glisty ludzkiej. W obrębie jelit dochodzi (w ciągu 4-16 dni od spożycia jaj) do wykluwania się larw glisty. Towarzyszą temu różne niespecyficzne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak niestrawność, bóle brzucha, wymioty czy biegunka. Dziecko z glistą ludzką może także gorączkować, a oprócz tego w jego stolcu widoczne mogą być żywe larwy pasożyta. Jak łatwo się domyślić, glista ludzka jest organizmem obcym dla ludzkiego układu odpornościowego, dlatego też jej obecność może prowadzić do wystąpienia objawów alergicznych: pokrzywki, znacznego świądu skóry, łzawienia czy nieżytu nosa.
Objawy glisty ludzkiej: migracja do płuc
Glista ludzka nie przebywa wyłącznie w przewodzie pokarmowym. Przekracza ona ścianę jelit, skąd dostaje się do naczyń krwionośnych. Stamtąd, wraz z prądem krwi, pasożyt dostaje się do układu oddechowego. Glista ostatecznie przemieszcza się do tchawicy i do gardła, gdzie dochodzi do jej... ponownego połknięcia przez pacjenta.
Temu etapowi cyklu życiowego glisty ludzkiej towarzyszyć mogą takie objawy, jak:
- kaszel,
- duszność,
- świsty oddechowe,
- wymioty.
Powrót dorosłych pasożytów glisty ludzkiej do jelit
Ostateczną lokalizacją dla dorosłych postaci glisty ludzkiej są jelita. Po przejściu całego cyklu życiowego dorosłe postacie namnażają się w przewodzie pokarmowym, a jaja pasożyta wydalane są razem z kałem pacjenta. W przebiegu tego etapu dochodzić może do podobnych problemów, jak w ciągu pierwszych dni od zarażenia glistą, czyli do bólów brzucha, biegunek czy wymiotów. Oprócz tego, szczególnie u dzieci, coraz bardziej zauważalne mogą być konsekwencje obecności glisty ludzkiej w organizmie małego pacjenta. Mowa tutaj o niedożywieniu, ale i nawet o znacznym spowolnieniu wzrastania dziecka. Dochodzić do tego może na skutek różnych procesów, przede wszystkim problemem są zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych w przewodzie pokarmowym (do takowych mogą doprowadzać, wywołane glistnicą, uszkodzenia kosmków jelitowych czy zapalenie blaszki właściwej w ścianie jelita).
Najpoważniejsze powikłania zarażenia glisą ludzką
Są to sytuacje najrzadsze, a jednocześnie stanowią one najgroźniejsze konsekwencje obecności glisty ludzkiej w organizmie człowieka. Pasożyt – szczególnie, jeżeli u chorego dojdzie do namnożenia się bardzo dużej ilości glist – może doprowadzić do zablokowania światła jelita. Glista może również upośledzać drożność przewodów trzustkowych (prowadząc do wystąpienia zapalenia trzustki) czy blokować drogi żółciowe (przez co występować może zapalenie pęcherzyka żółciowego czy zapalenie dróg żółciowych).
Jak rozpoznać zarażenie glistą ludzką?
Przy podejrzeniu, że dziecko jest nosicielem glisty ludzkiej, wykonywane są badania jego kału. W materiale, w razie zarażenia, stwierdzić można obecność jaj glisty ludzkiej. Dodatni wynik badania kału potwierdza glistnicę, ujemny go jednak... nie wyklucza. Nie zawsze bowiem u osoby zarażonej glistą ludzką można stwierdzić obecność jaj pasożyta w kale. Przyczyną takiej sytuacji może być chociażby niewielka ilość glist w organizmie badanego. W wątpliwych przypadkach możliwe jest po prostu kilkukrotne wykonywanie badań kału.
Inne badania, takie jak np. badania serologiczne (polegające np. na oznaczaniu przeciwciał przeciwko glistom) w diagnostyce glistnicy wykorzystywane są rzadko. Co ciekawe, odchylenia związane z obecnością glisty w ludzkim organizmie wykrywane mogą być również w morfologii krwi – w przebiegu glistnicy dochodzić może do wzrostu ilości eozynofilów we krwi.
Leczenie zarażenia glistą ludzką
Podstawowe znaczenie w leczeniu zarażenia glistą ludzką ma farmakoterapia. Leczenie nie jest jakoś szczególnie uciążliwe – w przypadku takich leków na glistę, jak albendazol czy mebendazol, wystarczające do wyleczenia pacjenta może być nawet jednorazowe zażycie przez niego leku przeciwpasożytniczego. U większości pacjentów (w tym u dzieci) takie leczenie przynosi oczekiwane efekty. W sytuacji, gdyby terapia nie okazała się skuteczna, pacjentowi zaleca się po prostu ponowne zażycie leku.
Zobacz też:
>> Odrobaczanie dzieci - jak odrobaczyć organizm dziecka?
>> Pasożyty jelitowe u dzieci: owsiki, lamblie i inne
Glista ludzka: jak zapobiegać zarażeniom?
Glistnicy można zapobiegać. W tym celu rodzice powinni pamiętać o tym, aby dziecko otrzymywało do jedzenia wyłącznie umyte owoce i warzywa – nawet jeżeli zerwana prosto z krzaka truskawka bardzo kusi, to i tak przed zjedzeniem najbezpieczniej jest ją umyć. Ważna jest także higiena rąk – poświęcenie krótkiej chwili na umycie rąk po każdym powrocie do domu w znaczący sposób redukuje ryzyko zarażenia glistą ludzką.
