Laktuloza to substancja często stosowana przy zaparciach u niemowląt. Jest bezpieczna i skuteczna, jednak przy jej stosowaniu istotne jest, aby leczenie to trwało odpowiednio długo, dzięki czemu problem zaparć u niemowlaka minie.
Spis treści
- Czym jest laktuloza?
- Kiedy i jak długo podaje się laktulozę niemowlętom?
- Dawkowanie laktulozy
- Działania niepożądane laktulozy
- Przyczyny zaparć u niemowląt
- Zaparcia u niemowląt- objawy
- Rozpoznanie zaparcia u niemowląt
- Kiedy iść do lekarza?
- Diagnostyka zaparć u niemowląt
- Domowe sposoby na zaparcia
Czym jest laktuloza?
Substancja laktuloza jest zaliczana do grupy leków osmotycznych wykorzystywanych w leczeniu zaparć, mającym działanie łagodnie przeczyszczające. Jest ona dwucukrem, składającym się z galaktozy i fruktozy. Laktuloza nie ulega trawieniu w jelicie cienkim, a rozkładana jest dopiero w jelicie grubym przez elementy jego mikrobioty do niskocząsteczkowych kwasów organicznych.
Z rozkładu laktulozy powstają produkty - kwas octowy i mlekowy, a także metan oraz wodór, które osmotycznie ściągają wodę i zmiękczają zalegające tam masy kałowe. Dodatkowo laktuloza pobudza też perystaltykę jelit, a także stymuluje wzrost pałeczek kwasu mlekowego i bifidobakterii oraz hamuje wzrost bakterii Clostridium, Bacteroides i Fusobacteria.
Czytaj również: Zaparcia w czasie rozszerzenia diety. Sposoby na zatwardzenie
Jak uniknąć zaparć i wzdęć po mleku modyfikowanym?
Kupka niemowlaka: zielona, żółta, czarna. O czym świadczy kolor kupki dziecka?
Kiedy i jak długo podaje się laktulozę niemowlętom?
Laktuloza jest lekiem bezpiecznym dla niemowląt. Z racji swojego słodkiego smaku jest chętniej przez nie przyjmowana niż inne leki na zaparcia. Podczas leczenia, najpierw opróżnia się odbytnicę z zalegających mas kałowych za pomocą np. wlewki doodbytniczej, a następnie zapobiega zaleganiu stolca przy użyciu opisywanej laktulozy.
Leczenie laktulozą powinno trwać do momentu, aż lekarz uzna, że stolce są prawidłowej konsystencji (zbliżonej do pasty do zębów), a sama defekacja nie będzie powodowała bólu i dyskomfortu u niemowlęcia, dzięki czemu dziecko nie będzie wstrzymywało stolca.
Dawkowanie laktulozy
Laktuloza powinna być dawkowana dziecku zgodnie z zaleceniami lekarza pediatry. Podawana jest doustnie w postaci syropu, który można wymieszać z wodą lub mlekiem mamy. Początkowo niemowlętom podaje się najczęściej 2,5 ml laktulozy na dobę, najczęściej w 1 dawce. Z czasem ilość laktulozy zwiększa się do 5 ml na dzień. Lek ten działa po 24–48 godzinach od podania doustnego.
Działania niepożądane laktulozy
Z powodu fermentacji, do której dochodzi podczas stosowania laktulozy mogą wystąpić u niektórych dzieci działania niepożądane takie jak: wzdęcia, bóle brzucha czy nieprawidłowa tolerancja laktulozy. Należy też mieć na uwadze, że nie stosuje się laktulozy u dzieci z nietolerancją laktozy. Zbyt duże dawki laktulozy mogą również prowadzić do wymiotów, a także wodnistych biegunek i zaburzeń elektrolitowych.
Przyczyny zaparć u niemowląt
Wśród przyczyn zaparć u niemowląt wymienia się m.in. nieprawidłowe przygotowywanie mleka modyfikowanego (zagęszczanie) czy np. niedopojenie. Poza tym do zaparć dochodzi, gdy dziecko doświadczyło w przeszłości bolesnej defekacji i boi się powtórzenia tej sytuacji.
W 90% zaparcia u dzieci mają charakter czynnościowy i nie da się ustalić ich konkretnej przyczyny. Zdarza się jednak, że pojawiają się one w przebiegu chorób takich jak: niedoczynność tarczycy, choroby układu nerwowego np. mózgowe porażenie dziecięce czy też choroba Hirschprunga.
Zaparcia u niemowląt- objawy
Wśród objawów zaparć u niemowląt wymienia się wydalanie przez dziecka bardzo zbitych twardych stolców. Rodzice zauważają czasami także obecność krwi w kale. Dziecko może być również niespokojne, drażliwe i płaczliwe. Zauważalną ulgę przynosi mu wypróżnienie.
Należy pamiętać, że samo rzadkie wypróżnianie nie stanowi jednoznacznego rozpoznania zaparcia, ponieważ w przypadku dzieci karmionych piersią, oddawanie stolca może mieć miejsce nawet co 7-10 dni i nie jest to nic odbiegającego od przyjętej normy.
Rozpoznanie zaparcia u niemowląt
Aby móc stwierdzić zaparcia czynnościowe u niemowląt spełnione powinny zostać tzw. Kryteria Rzymskie. Z wymienionych poniżej objawów, co najmniej 2 powinny utrzymywać się przez co najmniej miesiąc. Kryteria Rzymskie to:
- maksymalnie 2 wypróżnienia na tydzień
- bolesne wypróżnianie lub zbite stolce w przeszłości
- wywiad wskazujący na wydalanie dużych objętości stolca
- obecność mas kałowych w odbytnicy podczas badania
- epizod brudzenia bielizny co najmniej 1 raz w tygodniu
- wywiad wskazujący na bardzo duże masy kałowe
- zachowanie dziecka wskazujące na wstrzymywanie stolca (zaciskanie nóżek, chowanie się czy kucanie)
W przypadku wystąpienia zaparć u niemowląt należy zawsze skonsultować się z lekarzem pediatrą, który zbada dziecko i zaproponuje odpowiednie postępowanie.
Jak wygląda prawidłowa kupka niemowlaka? Zobacz galerię, a potem kontynuuj czytanie!
Kiedy iść do lekarza?
Większość zaparć występujących u niemowląt ma podłoże czynnościowe. Mimo to zawsze należy wykonać ich diagnostykę, która powinna odbywać się pod kontrolą lekarza. Do tzw. czerwonych flag w przypadku zaparć u dzieci należą m.in.:
- znaczne rozdęcie brzuszka
- zaburzenia wzrastania dziecka
- obecność krwi w stolcu
- wymioty żółcią
- utrata masy ciała
Czytaj również: Pylorostenoza - choroba powodująca chlustające wymioty u niemowląt
Bulgotanie w brzuchu u niemowlaka
Biegunka pędraków. Co to z dolegliwość i jak leczyć biegunkę pędraków?
Diagnostyka zaparć u niemowląt
Do postawienia rozpoznania niezbędne jest zebranie wywiadu, zbadanie dziecka, ale też w niektórych przypadkach wykonanie badań dodatkowych. Bardzo istotne jest badanie per rectum, dzięki któremu lekarz może wykryć ewentualne zwężenia w odbytnicy, a także określić ilość zalegających tam mas kałowych.
Do badań dodatkowych wykonywanych podczas diagnostyki zaparć należą m.in.: manometria (rejestracja ciśnień w końcowym odcinku przewodu pokarmowego), czas pasażu znaczników oraz badanie histopatologiczne bioptatu odbytnicy.
Domowe sposoby na zaparcia
Zaparcia u niemowląt najczęściej leczy się wykorzystując makrogole lub laktulozę, równocześnie stosując metody niefarmakologiczne. Do domowych sposobów na zaparcia należy m.in. codzienna dieta bogata w błonnik, odpowiednia higiena okolic odbytu, mycie oraz natłuszczanie skóry dziecka. Ważna jest także aktywność ruchowa, aby dziecko nie przebywało zbyt długo w pozycji siedzącej.
