Lamblioza nie jest łatwa do zdiagnozowania. Czasami musi minąć sporo czasu, zanim lekarz odkryje, co dolega dziecku, czy dziecko zaraziło się pasożytami.
Tomek miał pięć lat, kiedy z pogodnego i wesołego chłopca zaczął zmieniać się w złośnika i marudę. Bywały dni, że nie zjadał normalnego posiłku, za to na słodkości zawsze miał ochotę. Od czasu do czasu skarżył się na kłucie w brzuchu, ale nie umiał pokazać, gdzie go kłuje. - Boli mnie tak ogólnie i tylko trochę - mówił. Zdarzało się to raz, czasem 2-3 razy dziennie, ale potem przez kilka kolejnych dni był spokój.
Pewnego ranka Tomek znowu “medytował” nad miską płatków. Mama spojrzała na niego uważniej niż zwykle i przeraziła się. Synowi wyostrzyły się rysy, miał papierowo bladą cerę i wielkie sińce pod oczami. Powiedziała pediatrze o swoich spostrzeżeniach, a dziecko zostało dokładnie zbadane.
– Nie ma żadnych charakterystycznych objawów choroby, którą mogłabym stwierdzić - oznajmiła lekarka. – Zróbmy mu badania krwi i moczu, może sytuacja się wyjaśni. Wyniki mieściły się w granicach normy. Pat! I nagle olśnienie: Może to lamblioza? Przecież on chodzi do przedszkola, może ma lamblie?
Spis treści
- Objawy lambliozy
- Najczęstsze objawy zakażenia lambliami
- Przyczyny lambliozy
- Jak wyglądają lamblie?
- Dlaczego lamblioza występuje najczęściej u dzieci?
- Leczenie lambliozy na receptę i dieta bez słodyczy
Objawy lambliozy
Większość chorych nie odczuwa żadnych dolegliwości związanych z obecnością tych pasożytów ludzkich i nie wie, że w ich jelicie cienkim, a głównie w dwunastnicy (czasem też w pęcherzyku żółciowym i drogach żółciowych) zagnieździły się lamblie.
Zaledwie 10 proc. wszystkich zakażeń przebiega z dolegliwościami, ale są mało charakterystyczne i nie pojawiają się systematycznie. Bywają dni, kiedy nie dzieje się nic niepokojącego, a to usypia naszą czujność.
Najczęstsze objawy zakażenia lambliami
- rozlane bóle brzucha, najczęściej w prawym podżebrzu, występujące po jedzeniu (ale nie jest to regułą),
- bóle głowy,
- uczucie zmęczenia, bezsenność,
- cuchnące stolce z niestrawionymi resztkami pokarmu,
- wysypki,
- stany podgorączkowe,
- biegunki.
Lamblioza u dzieci powinna nam przyjść do głowy także wtedy, gdy nie mające apetytu dziecko z ogromną ochotą zjada wszystko co słodkie i gdyby tylko pozwolić, mogłoby się żywić jedynie cukierkami i czekoladą.
Przeczytaj: Robaki u dzieci: owsiki, glista i inne pasożyty - co robić, gdy dziecko jest nimi zakażone?
Przyczyny lambliozy
Lamblie dostają się do organizmu drogą pokarmową, po zjedzeniu zanieczyszczonych lambliami produktów (m.in. za ich roznoszenie są odpowiedzialne muchy) lub wypiciu skażonej wody. Pasożyta dziecko może też przenieść do układu pokarmowego na nieumytych rękach, np. po wyjściu z toalety lub kontakcie z zakażonymi zwierzętami.
Jak wyglądają lamblie?
Lamblia to pierwotniak z grupy wiciowców ma gruszkowaty kształt i cztery pary wici umożliwiających szybkie poruszanie się oraz przyssawkę, za pomocą której przyczepia się do błony śluzowej przewodu pokarmowego żywiciela (zwierzęcia lub człowieka).
Tam żywi się i rozmnaża, zmniejszając powierzchnię chłonną jelita, co upośledza wchłanianie składników odżywczych. Co pewien czas część pasożytów przekształca się w owalne cysty, które wraz z kałem wydalane są na zewnątrz.
Ponieważ lamblie rozmnażają się przez podział, ich populacja zwiększa się bardzo szybko. Szybko również rozprzestrzenia się zakażenie i może występować równocześnie u wielu osób w rodzinie. Walkę z lambliami utrudnia żywotność pasożyta ludzkiego (np. w wodzie o temperaturze 18 st. C może przetrwać nawet trzy miesiące) i – nierzadko - odporność na leki na lamblie, zwłaszcza wtedy, gdy dziecko miało pasożyty kilka razy w krótkim czasie.
Lamblioza - można jej zapobiegać! Co robić, aby jej uniknąć?
- często i dokładnie myć ręce i uczyć dziecko, by nie zaniedbywało tej czynności przed jedzeniem, po wyjściu z toalety, po zabawie w piaskownicy i ze zwierzętami;
- myć owoce i warzywa, także te, które będą obierane;
- nie pić wody z nieznanego źródła, np. studni wywierconych niezgodnie z obowiązującymi przepisami, miejskich wodotrysków, fontann i wszelkich miejsc, na których nie ma informacji o tym, czy woda nadaje się do spożycia;
- dbać o czystość w toalecie – do dezynfekcji używajmy preparatów, które mają w składzie związki chloru (np. domestos), można też zastosować zwykłe wybielacze do bielizny (np. ace) lub roztwór chloraminy, przeznaczony do uzdatniania wody w akwariach (do kupienia w sklepach zoologicznych);
- często zmieniać pościel i ręczniki;
- starać się, by dzieci nie spały w jednym łóżku i nie kąpały się razem, zwłaszcza jeśli jedno z nich choruje na lambliozę.
Dlaczego lamblioza występuje najczęściej u dzieci?
Dzieci nawet jeśli znają zasady higieny, to nie zawsze ich przestrzegają. Poza tym często nie zdają sobie sprawy z zagrożenia zakażeniem pasożytami: nie odmawiają sobie przyjemności pogłaskania bezpańskiego psa, nie zawsze zauważą, że na kanapce przez chwilę siedziała mucha, nie rezygnują z zabawy w piaskownicy, nawet jeśli wiedzą, że bywa toaletą dla zwierząt.
Zakażeniu lambliozą sprzyja korzystanie z toalet publicznych i zbiorowych (np. w szkole, przedszkolu, internacie, na kempingu). Wystarczy, by jeden przedszkolak był nosicielem pasożyta, a prawdopodobnie w niedługim czasie zakazi się wielu jego kolegów (poprzez korzystanie z tej samej toalety, która przecież nie jest myta po każdym użyciu). I każdy z nich może inaczej zareagować na chorobę. Dlatego robaki u dzieci (np. owsiki) pojawiają się dość często.
Przeczytaj też: Badanie kału - jak się przygotować i właściwie pobrać próbkę?
Owsiki - objawy owsików, leczenie i zapobieganie owsicy u dzieci
Leczenie lambliozy na receptę i dieta bez słodyczy
Jak wykryć lamblie u dzieci? Zakażenie lambliami stwierdza się po wykonaniu mikroskopowego badania kału na pasożyty (nie warto jednak robić go profilaktycznie, ponieważ nie na każdym etapie rozwoju pasożyta można stwierdzić jego obecność w kale). Czasem bada się też świeżo pobraną żółć i treść dwunastnicy. Na podstawie wyników lekarz dobiera sposób przeprowadzenia kuracji oraz dawki leku na lamblie.
Nie wolno podawać żadnych leków na lamblie na własną rękę ani za radą mamy innego dziecka, które miało te pasożyty. O leczeniu członków najbliższej rodziny chorego również decyduje lekarz. Preparaty przeciwpasożytnicze bardzo obciążają wątrobę i jeśli nie ma bezwzględnych wskazań, lambliozy się nie leczy.
Po kuracji farmakologicznej trzeba koniecznie powtórzyć badanie kału na pasożyty, by mieć pewność, że skutecznie pozbyliśmy się lamblii. Jeśli bowiem nie wszystkie posożyty zostaną wytrute, choroba odezwie się ponownie. Pomocna w walce z lambliozą może być również dieta pozbawiona węglowodanów, dlatego trzeba pamiętać, że leczenie lamblie to dieta bez słodyczy. Lamblie na nich się tuczą i bardzo szybko rozmnażają.
miesięcznik "Zdrowie"
