Wśród ciałek krwi (elementów morfotycznych) wyróżnia się trzy ich rodzaje. Są nimi erytrocyty (krwinki czerwone), trombocyty (płytki krwi) oraz leukocyty (krwinki białe). Każde z nich pełnią odrębne funkcje. W rutynowym badaniu krwi, którym jest morfologia, zauważalne mogą być różne odchylenia dotyczące poszczególnych populacji krwinek – zarówno podwyższone, jak i ich obniżone poziomy świadczyć mogą o istnieniu u badanego odchyleń od prawidłowego stanu zdrowia.
Spis treści:
- Czym są leukocyty i jaka jest ich rola?
- Kiedy wskazane jest badanie leukocytów we krwi?
- Jaka jest norma leukocytów we krwi?
- Jakie mogą być przyczyny podwyższonego poziomu leukocytów u dziecka?
- Jakie mogą być przyczyny obniżonego poziomu leukocytów?
- Jak prawidłowo analizować wynik badania poziomu leukocytów we krwi?
- Co oznacza wysoki poziom leukocytów w moczu?
Czym są leukocyty i jaka jest ich rola?
Krwinki białe są uznawane za podstawowych strażników odporności organizmu – to one są zdolne do pochłaniania rozmaitych drobnoustrojów, jak i produkowania różnych mediatorów, sprzyjających likwidacji niechcianych gości (takich jak przeciwciała czy cytokiny). Leukocyty zajmują się również usuwaniem zbędnych komórek z organizmu. Do grupy białych krwinek zaliczanych jest kilka różnych populacji komórkowych – każda z nich pełni inne funkcje i w podstawowym podziale wyróżniane są:
- granulocyty, do których należą neutrofile (granulocyty obojętnochłonne), eozynofile (granulocyty kwasochłonne) oraz bazofile (granulocyty zasadochłonne),
- agranulocyty, do których zaliczane są limfocyty oraz monocyty.
Czytaj: Hemoglobina u dzieci: norma. Co oznacza podwyższona hemoglobina u dziecka?
Kiedy wskazane jest badanie leukocytów we krwi?
Najczęściej poziom leukocytów oznacza się w trakcie wykonywania rutynowej morfologii krwi. Istnieją jednak pewne problemy, które sugerować mogą to, aby białym krwinkom przyjrzeć się bliżej – na przykład częste, nawracające infekcje, ale i niewyjaśnionego pochodzenia, nieprzemijające stany podgorączkowe.
Badanie leukocytów u dziecka, wykonywane w ramach morfologii krwi jest refundowane – wystarczy otrzymać na nie skierowanie od lekarza rodzinnego lub od pediatry. Wtedy jednak, gdy rodzice sami decydują się na to, aby zostały wykonane tego rodzaju analizy u ich potomka, muszą się liczyć z poniesieniem sięgających kilku-kilkunastu złotych kosztów (zazwyczaj cena morfologii krwi wynosi około 10-20 zł).
Jaka jest norma leukocytów we krwi?
Prawidłowy poziom leukocytów we krwi zawiera się w przedziale 4-10 x 109/litr. Analizując wynik ilości białych krwinek we krwi, zawsze należy jednak zwrócić uwagę na to, jaka norma obowiązuje w danym laboratorium – czasami zdarza się, że pomiędzy różnymi placówkami istnieją pewne różnice dotyczące dokładnej normy leukocytów.
Warto też tutaj podkreślić to, że zawsze należy wziąć pod uwagę to, ile lat ma badany pacjent – norma leukocytów u dzieci w różnym wieku może być nieco inna. U noworodków za prawidłowe uznaje się poziomy leukocytów sięgające nawet 34 x 109/litr, niemowlęta mogą mieć poziomy białych krwinek sięgające 14 x 109/litr. Natomiast u starszych dzieci norma leukocytów jest już zbliżona do tej, która obowiązuje dla osób dorosłych.
W sytuacji, gdy zauważamy, że poziom leukocytów u dziecka jest nieprawidłowy – jest on za niski lub zbyt wysoki – wtedy zawsze należy się temu problemowi przyjrzeć bliżej, ponieważ zarówno obniżone, jak i podwyższone leukocyty mogą świadczyć o tym, że maluch na coś choruje.
Czytaj: Limfocyty u dzieci: norma. O czym świadczą podwyższone, a o czym obniżone limfocyty?
Jakie mogą być przyczyny podwyższonego poziomu leukocytów u dziecka?
Podwyższony poziom leukocytów określa się terminem leukocytoza. Przyczyn takiego problemu wyróżnia się dość dużo – zwiększona ilość białych krwinek u dziecka może wynikać z takich problemów, jak m.in.:
- infekcje (przeróżnego rodzaju – leukocytoza występować może w przebiegu zarówno infekcji dróg oddechowych, jak i w przypadku zakażeń układu moczowego, oprócz tego dochodzić może do niej tak w przebiegu zakażeń bakteryjnych, jak i grzybiczych, pasożytniczych czy części infekcji wirusowych),
- przebycie w niedawnym czasie jakiejś operacji,
- oparzenia,
- urazy,
- silny wysiłek fizyczny,
- znaczny stres,
- choroby nowotworowe (do leukocytozy może dochodzić szczególnie w przebiegu różnych nowotworów układu krwiotwórczego, takich jak np. białaczki).
Spis treści
- Czym są leukocyty i jaka jest ich rola?
- Kiedy wskazane jest badanie leukocytów we krwi?
- Jaka jest norma leukocytów we krwi?
- Jakie mogą być przyczyny podwyższonego poziomu leukocytów u dziecka?
- Jakie mogą być przyczyny obniżonego poziomu leukocytów?
- Jak prawidłowo analizować wynik badania poziomu leukocytów we krwi?
- Co oznacza wysoki poziom leukocytów w moczu?
Jakie mogą być przyczyny obniżonego poziomu leukocytów?
Nieprawidłowy jest zarówno podwyższony, jak i zbyt niski poziom białych krwinek u dziecka – obniżoną ilość leukocytów we krwi określa się jako leukopenię. Przyczyną takiego problemu może być niewydolność szpiku (to tam powstają białe krwinki) wynikająca czy to z jego hipoplazji, czy też aplazji. Leukopenia u dziecka może być również skutkiem uszkodzenia szpiku przez jakieś leki, promieniowanie czy substancje toksyczne. Zdarza się, że do obniżenia poziomu leukocytów we krwi doprowadzają choroby nowotworowe, niektóre zakażenia wirusowe, posocznica czy anemia z niedoboru żelaza.
Czytaj: Anemia u dzieci: objawy i oznaki anemii u dziecka, jak leczyć anemię
Jak prawidłowo analizować wynik badania poziomu leukocytów we krwi?
Wyraźnego podkreślenia wymaga tutaj to, że sam wynik badania leukocytów u dziecka owszem, może informować o tym, że ze zdrowiem małego pacjenta dzieje się coś niedobrego, z pewnością samo tylko to badanie nie umożliwia postawienia diagnozy konkretnego problemu. Otóż poza morfologią krwi ważny jest również i jej rozmaz, który określa dokładne poziomy poszczególnych komórek zaliczanych do leukocytów, takich jak neutrofile, eozynofile, limfocyty i inne, o których wspominano wcześniej.
Wykrycie nieprawidłowości dotyczących poziomów konkretnych białych krwinek może nasuwać przypuszczenie tego, jaki dokładnie problem wystąpił u pacjenta. Przykładowo podwyższony poziom granulocytów obojętnochłonnych świadczy zwykle o infekcji bakteryjnej, duże ilości granulocytów kwasochłonnych we krwi mogą pojawiać się w przebiegu schorzeń alergicznych, z kolei limfocytoza (podwyższony poziom limfocytów) obserwowana bywa w przypadku mononukleozy.
Czytaj: Zakażenie krwi (bakteremia) - przyczyny i leczenie
Wyniki badań laboratoryjnych są oczywiście istotne, aczkolwiek zawsze należy mieć na uwadze to, aby interpretować je w odniesieniu do ogólnego stanu pacjenta. Konieczne jest zwrócenie uwagi na to, czy u małego pacjenta istnieją jakieś niepokojące objawy, takie jak np. gorączka, tendencja do częstych infekcji czy inne jeszcze problemy. Dopiero tego rodzaju całościowe spojrzenie – wraz z analizą wszystkich wyników morfologii krwi, a nie tylko leukocytów – umożliwia uzyskanie wiedzy na temat stanu zdrowia małego pacjenta.
Czytaj: Gdy dziecko ciągle choruje – przyczyny infekcji u dzieci
Co oznacza wysoki poziom leukocytów w moczu?
Typowo leukocyty oznaczane są we krwi, ale nie tylko – wykonywane bywa również, podczas ogólnego badania moczu, badanie poziomu leukocytów również i w tym płynie. W prawidłowych warunkach w moczu dziecka powinno znajdować się od 0 do 5 białych krwinek w polu widzenia. Wtedy, gdy ilość leukocytów w moczu przekracza powyżej podaną normę, świadczyć to może przede wszystkim o tym, że u badanego doszło do wystąpienia infekcji układu moczowego.
