Moczenie nocne u dzieci to powszechny problem, który ma różne przyczyny, ale nie zawsze wymaga leczenia. Jeśli jesteś mamą dziecka, które niedawno rozpoczęło naukę w szkole, i nie musiałaś nigdy zmieniać pościeli w środku nocy, to masz szczęście.
W Polsce zjawisko moczenia nocnego dotyka nawet 300 tys. dzieci w wieku 4–15 lat. W przeciętnej, 25-osobowej klasie pierwszej moczy się 4–5 uczniów. W starszych klasach odsetek moczących się w nocy dzieci też jest niemały – z mokrą bielizną budzi się niemal 7 proc. dziesięciolatków. Częściej jest to problem chłopców.
Moczy się aż 40 proc. dzieci, u których jedno z rodziców miało ten problem, i aż 70 proc. maluchów, których oboje rodzice również moczyli pościel.
Spis treści
- Przyczyną moczenia nocnego u dzieci
- Moczenie nocne u dzieci może być objawem groźnych chorób
- Diagnoza moczenia nocnego u dziecka
- Moczenie nocne u dziecka - ważne wsparcie psychologa
- Jak rozmawiać z dzieckiem o problemie moczenia się w nocy? Czego nie wolno mówić?
Przyczyną moczenia nocnego u dzieci
Z badania przeprowadzonego przez Instytut Badawczy Glimpse na zlecenie firmy Kimberly Clark wynika, że aż 58 proc. matek sądzi, że jedyną przyczyną moczenia nocnego jest stres odczuwany przez malucha podczas różnych trudnych dlań sytuacji – jak choćby narodzin rodzeństwa czy pierwszych dni w szkole.
Prawda jest jednak taka, że może ono mieć bardzo różne przyczyny i pojawić się nawet u dzieci, które nie są narażane na żadne stresujące sytuacje. Najczęstszą przyczyną tzw. moczenia nocnego jednoobjawowego (czyli takiego, któremu nie towarzyszą żadne inne objawy) bywa niedobór hormonu wazopresyny odpowiadającego za prawidłowe zagęszczanie moczu, a także nieumiejętność utrzymania kontroli nad działaniem pęcherza moczowego (co wiąże się z opóźnieniem dojrzewania odpowiedzialnych za to procesów w mózgu).
Moczenie nocne u dzieci może być objawem groźnych chorób
Jest jeszcze jeden rodzaj moczenia nocnego – tzw. powikłane. Jak wyjaśnia dr Katarzyna Gadomska-Prokop, nefrolog z Centrum Zdrowia Dziecka, ekspertka kampanii Suche Noce, może ono stanowić jeden z objawów wielu chorób. – Najczęściej są to wady i zakażenia układu moczowego oraz nieprawidłowe funkcjonowanie pęcherza moczowego, rzadziej kamica nerkowa. Choroby te nieleczone mogą doprowadzić do niewydolności nerek – mówi dr Katarzyna Gadomska-Prokop. – Wówczas moczeniu w nocy towarzyszy popuszczanie w dzień, ból, pieczenie przy oddawaniu moczu, a potrzeba jego oddania pojawia się bardzo gwałtownie i charakterystyczne jest wtedy nagłe kucanie. Niepokojącym objawem jest robienie siusiu z wysiłkiem, przerywany, nierównomierny strumień moczu, krwiomocz, gorączka bez uchwytnej przyczyny – dodaje. – Moczenie nocne może być też związane z chorobami, które prowokują wytwarzanie nadmiernych ilości moczu, np. z moczówką prostą, cukrzycą, zaparciami, alergiami, padaczką.
Diagnoza moczenia nocnego u dziecka
Każde dziecko, które moczy się po ukończeniu 5 lat, wymaga opieki pediatry. – Na podstawie rozmowy z rodzicami, badania dziecka oraz USG i prostych badań moczu i krwi jest on w stanie wstępnie ustalić rodzaj moczenia. Pozwala to podjąć decyzję o sposobie postępowania lub skierować do odpowiedniego specjalisty – mówi ekspertka.
Moczenie nocne u dziecka - ważne wsparcie psychologa
Niezależnie od przyczyny moczenie nocne jest stresem i dla dziecka, i dla rodziców. Z danych Instytutu Badawczego Glimpse wynika, że jest ono źródłem stresu dla 26 proc. kobiet mających dziecko w wieku 4–6 lat i aż dla 63 proc. matek dzieci starszych niż 9 lat.
Nie ma danych, które pokazywałyby statystycznie, jak duży jest to problem dla samych dzieci. Ale nietrudno sobie wyobrazić, że olbrzymi. Z obserwacji dr Katarzyny Gadomskiej-Prokop wynika, że wywiera on bardzo niekorzystny wpływ na rozwój psychiki dziecka. – Nasilenie problemów emocjonalnych wyraźnie narasta z czasem. Moczenie zaburza również funkcjonowanie pozostałych członków rodziny. Dlatego każde moczące się dziecko wymaga opieki psychologa, często konieczna jest psychoterapia – dodaje ekspertka.
Czytaj: Kiedy z dzieckiem pójść do psychologa, a kiedy do pedagoga i psychiatry?
Jak rozmawiać z dzieckiem o problemie moczenia się w nocy? Czego nie wolno mówić?
Podczas rozmowy odnośmy się do uczuć dziecka, do sposobów radzenia sobie z trudnością. Musimy zapewniać malucha, że moczenie nie jest jego winą. Jeśli nie mamy pomysłu na rozmowę, warto sięgnąć po bajkę terapeutyczną, dzięki której dziecko zrozumie, iż nie jest samo, a my znajdziemy odpowiednie słowa do rozmowy.
Używajmy prostych słów dostosowanych do możliwości naszej pociechy. Wystrzegajmy się podniesionego tonu, oskarżania dziecka, wyzywania, poniżania i zawstydzania. To bardzo negatywnie wpłynie na rozwój emocjonalny czy kształtowanie się samooceny. Ponadto maluch może stracić do nas zaufanie i poszukiwać wsparcia gdzie indziej lub zdecydowanie się wycofa z kontaktów społecznych.
Wykluczone jest także karanie dziecka. Musimy pamiętać, że to nie jego wina - dziecko nie moczy się, aby zrobić nam na złość. Jest to stan przejściowy.
miesięcznik "Zdrowie"
