„Nie dłub w nosie, boś nie prosię” – takie powiedzenie z pewnością słyszy od swoich opiekunów wiele dzieci. O tym, że dłubanie w nosie uznawane jest za wyjątkowo niekulturalne zachowanie, przekonywać nikogo nie trzeba. Jeszcze większe oburzenie, a czasami nawet i wstręt, budzi zjadanie pochodzącej z nosa wydzieliny.
U większości dzieci takie zachowania spotykane są sporadycznie, u innych jednak maluchów problem występuje wyjątkowo często, budząc nierzadko niesmak u ich otoczenia. Możliwe, że takie dzieci zmagają się z problemem o nazwie mukofagia.
Spis treści:
- Co to jest mukofagia?
- Dlaczego dziecko zjada wydzielinę z nosa?
- Konsekwencje mukofagii
- Badania u dziecka z mukofagią
- Leczenie mukofagii
Co to jest mukofagia?
Mukofagia zaliczana jest do zaburzeń łaknienia wspólnie określanych jako pica (używany jest również termin łaknienia spaczonego). W przypadku tego typu problemów pacjent ma apetyt na rzeczy, które typowo uznawane są za niejadalne – takowymi mogą być ziemia, kreda, ale i nawet kał czy właśnie wydzielina z nosa.
Typowo mukofagia spotykana jest u dzieci i młodzieży – osoby dorosłe również mogą się z nią zmagać, jednakże częstość występowania tego zaburzenia jest u nich znacznie mniejsza. W przebiegu mukofagii pacjent doświadcza patologicznej potrzeby zjadania wydzieliny z nosa – zdarza się, że osoba z tym problemem jest w stanie w pewien sposób się kontrolować i podejmuje się ona zjadania treści z nosa tylko wtedy, kiedy jest sama.
Możliwe jest jednak i to, że pacjent – zwłaszcza dziecko – nie będzie w stanie utrzymać się w ryzach i będzie wykonywać wzbudzającą odrazę u innych ludzi czynność w ich towarzystwie – i to nie tylko w domu, ale i w sklepie, w szkole czy w jakimkolwiek innym publicznym miejscu.
Przeczytaj także: Jak wyplenić złe nawyki u dziecka? Sposoby na dłubanie w nosie, ssanie kciuka i inne nawyki
Dlaczego dziecko zjada wydzielinę z nosa?
Ogólnie zauważono, iż problemy z grupy pica częściej spotykane są u ludzi niedożywionych i zmagających się z niedoborami jakichś składników odżywczych – np. żelaza. Mukofagia może jednak być spowodowana również i rozmaitymi zaburzeniami psychicznymi – bywa ona konsekwencją narażenia dziecka na silny stres, ale i pojawiać się może w związku z różnymi zaburzeniami emocjonalnymi. Możliwe jest również to, że dziecko będzie zjadało wydzielinę ze swojego nosa z powodu wystąpienia u niego zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych – w takim przypadku wspomniana czynność może być właśnie kompulsją.
Konsekwencje mukofagii
1. Problemy społeczne
Mukofagia – co jest zapewne dość oczywiste – skutkować może różnymi problemami związanymi z życiem społecznym dziecka. Jego rodzice mogą po prostu wstydzić się zachowania swojego potomka, co może prowadzić do pojawienia się napięcia i różnych sporów pomiędzy maluchem a jego opiekunami.
Rówieśnicy pacjenta z mukofagią mogą z kolei czuć obrzydzenie związane z tym, jakich czynności się on podejmuje i ostatecznie mogą go oni szykanować czy unikać z nim kontaktów – finalnie pacjent może być odizolowywany od grupy rówieśniczej.
2. Większe ryzyko wystąpienia zakażeń i infekcji
Mukofagia może jednak prowadzić i do całkowicie innych, fizycznych problemów. Palce, które wprowadza do swojego nosa pacjent, mogą być zanieczyszczone naprawdę różnorodnymi bakteriami – sprzyjać to może kolonizacji jamy nosowej przez te patogeny i w konsekwencji wystąpieniu różnych zakażeń.
Z drugiej zaś strony, zjadanie wydzieliny z nosa również prowadzi do podobnych zagrożeń. To właśnie w nosie różne patogeny i zanieczyszczenia, które znajdują się w powietrzu, są filtrowane i zatrzymywane przed dostaniem się do głębiej położonych rejonów dróg oddechowych. Zjadanie wydzieliny, która zawiera te patogeny, również zwiększa więc ryzyko różnych infekcji.
3. Częste krwawienia z nosa i problemy z przegrodą nosową
Konsekwencją mukofagii mogą być jeszcze i inne problemy. Otóż struktury nosa – jego błona śluzowa czy naczynia krwionośne – są dość delikatne. Ciągłe drażnienie ich podczas wydobywania wydzieliny z nosa może prowadzić nawet do poważnych zagrożeń, takich jak krwawienia z nosa, ale i nawet perforacja przegrody nosowej.
Zobacz także: Ablutofobia - przyczyny i objawy lęku przed myciem
Badania u dziecka z mukofagią
Jak wspomniano wcześniej, możliwą przyczyną mukofagii jest niedożywienie i niedobory substancji pokarmowych. Z tego właśnie powodu najpierw konieczne jest wykluczenie istnienia u dziecka takich problemów – konieczne jest dokonanie pomiaru jego wzrostu i masy ciała, a także wykonanie badań laboratoryjnych (m.in. morfologii krwi czy oceny stężenia żelaza we krwi).
Jeżeli analizy te nie wykażą jakichkolwiek odchyleń, wtedy pacjent może zostać skierowany do psychiatry dziecięcego, który będzie poszukiwał psychiatrycznych przyczyn mukofagii.
Leczenie mukofagii
Oddziaływania lecznicze, które są wdrażane u dzieci z mukofagią, uzależnione są ściśle od przyczyny wystąpienia u nich tego problemu. U tych maluchów, u których problem powiązany jest z zaburzeniami stanu odżywienia, już samo ich wyrównanie może doprowadzić do ustąpienia zaburzenia. Z kolei u tych dzieci, które podejmują się niemile widzianej czynności ze względu na zaburzenia psychiczne, w leczeniu mukofagii wykorzystanie znajdują różne metody psychoterapeutyczne, m.in. w postaci terapii odwracania nawyków.
Przeczytaj także: Ssanie kciuka - jak oduczyć dziecko ssania kciuka?
