Spis treści
- Na co obecnie najczęściej chorują dzieci? Które z chorób zakaźnych są częste?
- Czy zmianie uległ obraz kliniczny chorób, na które najczęściej chorują dzieci?
- Jakie badania w tym wypadku może zlecić lekarz, aby rozpoznać najczęstsze choroby zakaźne u dzieci?
- Czy dzieci przechodzą dzisiaj choroby zakaźne nieco łagodniej niż kilka lat temu?
- Czy zmianie uległ sposób leczenia chorób, na które najczęściej chorują dzieci?
Na co obecnie najczęściej chorują dzieci? Które z chorób zakaźnych są częste?
dr Marzena Gajewska, pediatra z Centrum Medycznego Scanmed w Warszawie*: Od wielu lat wśród chorób zakaźnych dominują wirusowe i bakteryjne zakażenia przewodu pokarmowego (w tym biegunki rotawirusowe czy salmonellozy), grypa oraz zakażenia wirusem ospy wietrznej.
Liczba zachorowań na pozostałe choroby zakaźne od czasu wprowadzenia kalendarza masowych szczepień w Polsce, czyli stopniowo od drugiej połowy XX wieku, drastycznie spadła i utrzymuje się na w miarę stałym poziomie.
W ostatnich latach obserwuje się jednak wzrost wykrywanych zakażeń na boreliozę (większa świadomość choroby i lepsza diagnostyka), a także stopniowe zwiększenie liczby zachorowań na krztusiec i odrę, co może mieć między innymi związek z migracjami ludności nieszczepionej i aktywnością ruchów antyszczepionkowych na zachodzie Europy.
Czytaj: Szczepienia - dlaczego warto szczepić dziecko?
Szczepionka DTP - błonica, tężec, krztusiec. Szczepienie obowiązkowe
Czy zmianie uległ obraz kliniczny chorób, na które najczęściej chorują dzieci?
Z pewnością tak – część chorób, często za sprawą szczepień, przebiega w sposób skąpoobjawowy (poronny) i nie daje pełnej manifestacji choroby (wówczas choroba przebiega łagodniej).
W dzisiejszych czasach rodzice zwykle mają też większą świadomość zagrożeń i chorób, więc zgłaszają się z dzieckiem do lekarza we wcześniejszej fazie choroby niż kiedyś. Jest zatem większa szansa na wyleczenie dziecka i niedopuszczenie do sytuacji groźnej dla życia pacjenta. Dzięki temu lekarze dużo rzadziej widują dramatyczne objawy chorób, jakie kiedyś były opisywane w każdej książce dla studentów medycyny.
Niektóre choroby potrafią przebiegać w sposób skryty lub niepełnoobjawowy (np. bez gorączki, bez zmian osłuchowych w płucach, bez charakterystycznej wysypki) - ale co za tym idzie - trudniej jest je rozpoznać i istnieje ryzyko postawienia błędnej diagnostyki "na oko".
Czasem istnieje potrzeba wykonania badań dodatkowych, których na szczęście mamy coraz więcej, aby upewnić się, co do trafnego rozpoznania.
Jakie badania w tym wypadku może zlecić lekarz, aby rozpoznać najczęstsze choroby zakaźne u dzieci?
W przychodniach, poza klasycznymi badaniami krwi, kału czy moczu coraz częściej dostępne są testy do szybkiej diagnostyki, które już po kilku minutach dają odpowiedź np. jak bardzo nasilony jest proces zapalny, czy jest zakażenie grypą, czy jest zakażenie paciorkowcem lub czy jest infekcja układu moczowego.
Dlatego ważne jest, aby rodzice nie próbowali sami diagnozować i leczyć dziecka z pomocą internetu (gdzie informacje mogą być nierzetelne lub mylne), ale zawsze skonsultowali się z lekarzem w celu ustalenia prawidłowej ścieżki postępowania i leczenia.
Polecamy: Morfologia krwi dziecka - interpretacja wyników
Infekcja wirusowa, czy bakteryjna? Jak sprawdzić, z jaką infekcją mamy do czynienia
Czy dzieci przechodzą dzisiaj choroby zakaźne nieco łagodniej niż kilka lat temu?
Jeżeli choroba jest w porę rozpoznana i prawidłowo leczona, to w zdecydowanej większości przypadków nie dochodzi do rozwoju powikłań i choroba nie przebiega w sposób groźny dla pacjenta.
Dziś, dzięki lepszej dostępności do specjalistów, lepszej diagnostyce, skutecznym lekom i profilaktyce w postaci szczepień spadła liczba groźnych dla życia zakażeń. Jednak nadal są choroby, którym nie potrafimy skutecznie zapobiegać, a które mogą dawać ciężkie powikłania.
Są też sytuacje, kiedy rodzice sami próbują leczyć dziecko lub celowo unikają szczepień ochronnych i w ten sposób narażają niemowlaka na niebezpieczeństwo rozwoju zakażenia, które przy prawidłowym postępowaniu w XXI wieku nie powinno wystąpić lub nie powinno rozwinąć się w ciężkim stopniu. Na szczęście w Polsce nie jest to jeszcze nagminne postępowanie.
Poznaj też: Powikłania po szczepieniu – kiedy mogą wystąpić?
Czy zmianie uległ sposób leczenia chorób, na które najczęściej chorują dzieci?
Wraz ze zmieniającymi się objawami klinicznymi chorób, modyfikacji ulegają również standardy leczenia. Dzięki szybkiemu rozwojowi technologii pojawiają się nowe leki, które możemy w danym przypadku zastosować.
Tu jednak pojawia się pewne zagrożenie. W związku z dużą dostępnością do leków w aptekach i do informacji w internecie powszechne jest zjawisko "samoleczenia się" pacjentów i nadużywania leków dostępnych bez recepty, które mogą wywoływać różne działania niepożądane.
Powszechnie mówi się także o zbyt często i zbyt szybko stosowanej antybiotykoterapii w leczeniu zakażeń, co sprzyja powstawaniu szczepów opornych na antybiotyki i pojawianiu się zmutowanych rodzajów bakterii. Dlatego każde leczenie powinno być celowane, przemyślane i zgodne z prawidłowym rozpoznaniem.
*dr Marzena Gajewska – specjalista pediatra, zajmująca się zarówno chorobami wieku dziecięcego, jak i prawidłowym rozwojem dzieci zdrowych, w tym żywieniem i szczepieniami ochronnymi. Szczególne zainteresowania to alergologia i endokrynologia dziecięca. Doświadczenie zdobyła w Klinikach Centrum Zdrowia Dziecka, gdzie w 2009 roku uzyskała tytuł specjalisty. Od ponad 5 lat prowadzi prywatną praktykę lekarską, z Centrum Medycznym Scanmed związana jest od początku działalności Grupy w Warszawie.
