Seplenienie (sygmatyzm) to wada wymowy polegająca na nieprawidłowej artykulacji niektórych głosek. Jesto to typowa wada wymowy małych dzieci, jednak nie wolno dopuścić, by seplenienie trwało zbyt długo.
Jeśli zauważysz w wymowie swojego dziecka coś niepokojącego, koniecznie udaj się z nim do logopedy, który oceni, jak funkcjonuje jego aparat artykulacyjny i zaleci odpowiednie ćwiczenia logopedyczne.
Spis treści
Przyczyny seplenienia
Do najczęstszych przyczyn seplenienia należą między innymi:
- nieprawidłowa budowa narządów artykulacyjnych (np. zbyt duży lub zbyt gruby język, krótkie wędzidełko podjęzykowe, wady zgryzu),
- niska sprawność narządów artykulacyjnych (np. zbyt wiotkie lub zbyt silnie napięte mięśnie języka, brak pionizacji języka),
- upośledzenie słuchu w zakresie tonów wysokich, decydujących o barwie głosek dentalizowanych (ś, ź, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż), które prowadzi to do niedostatecznego różnicowania tych głosek,
- częste choroby górnych dróg oddechowych,
- zbyt długie karmienie dziecka smoczkiem,
- naśladowanie przez dziecko nieprawidłowej artykulacji, czyli złe wzorce, które mogą z czasem się utrwalić.
Czytaj także: Problemy ze słuchem u dzieci: przyczyny głuchoty dziecięcej
Z niemowlakiem u logopedy – czy warto kontrolować rozwój mowy u małego dziecka?
Najczęstsze rodzaje seplenienia u dzieci
Problem seplenienia jest bardzo złożony, ponieważ istnieją różne jego rodzaje – seplenienie międzyzębowe, przyzębowe, wargowo-zębowe, boczne, nosowe i wiele, wiele innych. Najczęstszą formą seplenienia u dzieci (zwykle w okresie wymiany zębów mlecznych na stałe) jest sygmatyzm międzyzębowy.
Dziecko wysuwa język między zęby w linii środkowej lub z boku, przy opuszczonej żuchwie. Uniemożliwia to zbliżenie górnych i dolnych zębów, które jest konieczne do prawidłowej wymowy głosek dentalizowanych. Innym typem seplenienia, w czasie którego nie ma zbliżenia zębów, jest sygmatyzm międzywargowy (interlabialny).
Polega on na tym, że dziecko podczas wymowy wsuwa język między wargi – dźwięk głoski jest wtedy zbliżony do s i f.
Dowiedz się: Terapia logopedyczna - kiedy potrzebna jest wizyta naszego dziecka u logopedy, jak wygląda diagnoza i leczenie?
Programy logopedyczne
Rodzice często kupują specjalistyczne książki, szukają informacji w internecie i próbują sami na własną rękę walczyć z seplenieniem, a czynią coś zupełnie przeciwnego – pogłębiają problem.
By prawidłowo rozpoznać i usunąć wadę, konieczna jest wizyta u logopedy, który oceni, jak funkcjonuje aparat artykulacyjny dziecka i zaproponuje odpowiednie ćwiczenia logopedyczne dla dzieci do pracy w domu.
Tylko systematyczne i częste powtarzanie ćwiczeń logopedycznych doprowadzi do zlikwidowania wady. Na szczęście same ćwiczenia nie wymagają ani wielkich przygotowań, ani wysiłku, za to mogą być znakomitą formą wspólnej zabawy logopedycznej.
Częstotliwość zajęć z logopedą zależy zarówno od wieku dziecka, jak i od rodzaju samej wady. Może się okazać, że po kilku spotkaniach, dziecko będzie potrafiło poprawnie wymawiać głoski, więc wystarczą wtedy tylko ćwiczenia logopedyczne w domu i od czasu do czasu wizyta kontrolna.
Przeczytaj również: Leczenie wad wymowy: ćwiczenia logopedyczne
