Szczepienie przeciw polio - szczepionka IPV czy OPV?

2020-02-19 11:58

Szczepienia przeciw polio w Polsce do nie dawna były wykonywane dwiema metodami: szczepionką inaktywowaną (zabitą, IPV) wg Salka jak również szczepionką żywą atenuowaną (OPV) wg Sabina. Sprawdź, jakie szczepionki przeciw polio aktualnie są używane do szczepienia dzieci.

Szczepienie przeciw polio - szczepionka IPV czy OPV?

i

Autor: Getty Images Szczepienie przeciw polio od 2016 roku wykonywane jest wyłącznie szczepionką IPV

Szczepienie przeciw polio od wielu lat jest w Polsce obowiązkowe. Dzięki temu choroba Heinego-Medina została całkowicie wyeliminowana w naszym kraju. Dlaczego więc nadal szczepi się dzieci przeciw polio? Dlatego, że w wielu krajach nadal odnotowuje się przypadki zarażenia wirusem polio.

Spis treści:

    1. Jak można zarazić się wirusem polio?
    2. Polio jest czy go nie ma?
    3. Polio: szczepionka IPV w zastrzyku
    4. Polio: szczepionka OPV doustna
    5. Szczepienie na polio: odczyn poszczepienny
    6. Pytania o polio

Jak można zarazić się wirusem polio?

Polio, a właściwie poliomyelitis, nazywane jest również nagminnym porażeniem dziecięcym (choroba Heinego–Medina). Wywołuje ją wirus, który wkrada się do organizmu drogą kropelkową, czyli podczas kichania, kaszlu, a także picia z jednego kubka. Źródłem zakażenia jest też kał.

Wirus atakuje nerwy. Powoduje porażenie nóg lub rąk, czasem zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Skutkiem polio może być inwalidztwo, bo spustoszenie, jakie zostawia po sobie choroba, bywa trwałe.

30–40 lat temu polio było postrachem na całym świecie, także w Polsce. Wciąż jeszcze można spotkać osoby, które poruszają się na wózkach lub o kulach, bo w dzieciństwie chorowały na polio.

Czytaj: Choroba Heinego-Medina (polio) - przyczyny, objawy, leczenie

Polio jest czy go nie ma?

Od wielu lat cały świat stara się całkowicie wyeliminować wirusa polio. Niestety, ostatecznego pożegnania z chorobą nie udało się dokonać w wyznaczonych terminach.

W Afryce i Azji wciąż pojawiają się ogniska choroby, które mogą doprowadzić do jej rozprzestrzeniania się także w Europie. Jednak ze względu na ograniczenie występowania polio, zmniejszono liczbę szczepień przeciwko tej chorobie. Zmieniono także rodzaj szczepionki.

Choć w Polsce od lat nie było przypadku polio, niemowlęta wciąż są szczepione. To niezbędne, aby pozbyć się całkowicie tej groźnej choroby. Obecnie w Polsce szczepi się dzieci jednym rodzajem szczepionki, ale jeszcze do 2016 roku były dwa rodzaje szczepionek przeciwko polio, IPV i OPV.

Polio: szczepionka IPV w zastrzyku

Szczepionkę IPV, zabitą, niemowlęta dostają w zastrzyku. Jest ona całkowicie bezpieczna. Zgodnie z obowiązkowym kalendarzem szczepień podawane są cztery dawki: pierwsza w 3-4. miesiącu życia, druga w 5-6. miesiącu życia, czwarta pomiędzy 16. a 18. miesiącu życia, dawkę przypominającą tej szczepionki podaje się zaś w 6. roku życia.

Uwaga! Szczepionka IPV, jak każda w formie zastrzyku, może spowodować ból, zaczerwienienie lub obrzęk w ciągu 2 dni po szczepieniu. Zdarza się to jednak rzadko, a objawy ustępują w ciągu 1–2 dni.

Czytaj: Powikłania po szczepieniu – kiedy mogą wystąpić?

Polio: szczepionka OPV doustna

Szczepionka żywa, OPV, była podawana doustnie jako dawka przypominająca dzieciom w 6 roku życia (w płynie). Natomiast od 2016 roku, wszystkie dawki szczepionki łącznie z przypominającą są w postaci szczepionki IPV.

Dlaczego zdecydowano się zaprzestać szczepień z wykorzystaniem szczepionki OPV? Dlatego, że wirusy z żywej szczepionki OPV namnażały się w jelitach dziecka, i w ten sposób pobudzały jego organizm do wytwarzania przeciwciał odpornościowych. Przez to wirus był w kupce dziecka nawet przez kilka tygodni. W związku z tym istniała obawa, że wirus przedostanie się na zewnątrz.

Dobrze wiedzieć

Szczepienie na polio: odczyn poszczepienny

Ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu ukłucia po szczepionce złagodzi okład z sody oczyszczonej. Najlepiej zrobić go od razu po powrocie z przychodni do domu. Wystarczy łyżeczkę sody kuchennej wsypać do połowy szklanki chłodnej wody, zmoczyć gazik, przyłożyć go do nóżki i zabandażować udo zwykłym bandażem. Okład trzeba zmienić, gdy wyschnie (mniej więcej po 1–2 godzinach).

Uwaga! Nie wolno przykrywać okładu ceratką, bo może to spowodować uszkodzenie skóry dziecka.

Pytania o polio

  • Zgodnie z aktualnym kalendarzem szczepień, dziecko w pierwszym roku życia powinno dostać trzy dawki szczepionki przeciwko polio (IPV) i jedną dawkę przypominającą w wieku 6 lat. Czy to nie za dużo?

Nie za dużo. Z całą pewnością nie jest to dla dziecka groźne. Podanie dodatkowej, inaktywowanej dawki szczepionki przeciwko polio (IPV) nie nasila objawów niepożądanych ani nie szkodzi dziecku. 

  • Czy szczepionka przeciwko polio, którą dostają niemowlęta, może wywołać chorobę?

Absolutnie nie. Szczepionka IPV w ogóle bardzo rzadko wywołuje reakcje uboczne. Najczęściej odczyny niepożądane pojawiają się u dzieci uczulonych na neomycynę, która w małej, bezpiecznej dawce jest składnikiem tej szczepionki.

miesięcznik "M jak mama"