Testy na grypę to skuteczny sposób diagnozowanie tej groźnej choroby. Warto o nich wiedzieć, ponieważ grypa jest popularną chorobą w okresie jesienno-zimowym.
W sezonie 2018/2019 w Polsce było prawie 4,5 miliona zgłoszonych zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę. Aż jedna czwarta stanowiły dzieci do 4 roku życia, które są zagrożone ciężkim przebiegiem choroby oraz jej powikłaniami. Wiele osób nie było diagnozowanych, więc grupa chorych w rzeczywistości jest jeszcze większa.
Jak sprawdzić czy dolegliwość, która wywołuje twoje złe samopoczucie to rzeczywiście grypa? Czy test na grypę jest skuteczny? Kto w szczególności i kiedy powinien go wykonać? Jakich powikłań można dzięki niemu uniknąć?
Czytaj: Grypa u dzieci: jak rozpoznać objawy? Leczenie grypy u dziecka
Szczepionka na grypę dla dzieci - rodzaje, działanie, przeciwwskazania
Spis treści
- Czym są testy na grypę?
- Rodzaje testów na grypę - szybki test diagnostyczny
- Rodzaje testów na grypę - test DFA
Czym są testy na grypę?
Objawy grypopodobne może powodować 200 rodzajów wirusów np. wirus paragrypy, rinowirus, adenowirus, koronawirus, wirus RS czy wirusy Coxackie. Wykonanie odpowiedniej diagnostyki jest istotne, aby rozróżnić też grypę typu A i B od chorób bakteryjnych, które mają podobny przebieg, ale zupełnie odmienne leczenie.
Podstawowym kryterium rozpoznania grypy jest pozytywny (dodatni) wynik laboratoryjnego testu na grypę potwierdzającego chorobę. Najlepiej, by test na grypę zostały wykonany do 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów choroby. Czas ten umożliwia namnożenie się wirusa w organizmie oraz jest wymagany do wprowadzenia skutecznego leczenia przeciwwirusowego.
Rodzaje testów na grypę - szybki test diagnostyczny
Jednym z takich testów jest szybki test diagnostyczny (Rapid Influenza Diagnostics Test, RIDT). Jest to nieinwazyjne badanie, które wykonuje lekarz w gabinecie. Nie trzeba się do niego w żaden specjalny sposób przygotowywać. Lekarz pobiera wymaz z gardła lub nosa.
Często mogą to być też tzw. popłuczyny z jamy nosowej. Wprowadza się do nosa jałowy płyn tzn. sól fizjologiczną, którą następnie wyciąga się strzykawką razem ze śluzem znajdującym się w jamie nosowej chorego. Badanie jest bezbolesne. Pacjent może odczuwać łaskotanie, u niektórych osób może to wywołać łzawienie.
Innym sposobem na wykonanie tego testu jest użycie specjalnej wymazówki i pobranie materiału głębiej z nosa. Jest to także nieinwazyjna metoda, lecz preferowana bardziej u dorosłych. W niektórych przypadkach można pobrać wymaz z gardła, ale znajduje się tam mniej cząsteczek wirusów niż w jamie nosowej.
Dużym plusem szybkiego testu jest to, iż wynik takiego badania jest dostępny już po około 30 minutach. Nie określa on jednak konkretnego rodzaju grypy. Niestety charakteryzuje się on również dosyć niską czułością, co oznacza, że na wynik ujemny mogą mieć wpływ różne czynniki.
Należy do nich rodzaj materiału, zbyt wczesne lub zbyt późne wykonanie testu na grypę, błąd przy pobraniu materiału, złe jego zabezpieczenie, a także nieodpowiedni transport. Ponadto wirus grypy jest bardzo różny zależnie od sezonu ze względu na swoją zmienność antygenową. Z tego względu wiarygodność RIDT może zależeć od rodzaju i podtypu wirusa krążącego w danym czasie w populacji.
Jeśli więc są obecne objawy jednoznacznie sugerujące grypę, a test wychodzi ujemny, należy w takim wypadku powtórzyć badanie inną metodą tzn. RT-PCR lub zrobić hodowlę wirusa.
Metoda RT-PCR umożliwia rozróżnienie typu wirusa powodującego chorobę i jest najbardziej czuła jeśli chodzi o identyfikację wirusa. Na wynik oczekuje się do 6 godzin. Materiał do badania pobiera się w ten sam sposób co do szybkiego testu diagnostycznego. Jednakże można dodatkowo pobrać też krew pacjenta.
Rodzaje testów na grypę - test DFA
Kolejnym testem jest wykrywanie antygenów wirusa metodą immunofluorescencji bezpośredniej (DFA) lub pośredniej (IFA). On także pozwala na identyfikację poszczególnych podtypów wirusa grypy. Wynik otrzymujemy po ok. 4 godzinach. Najdłużej oczekuje się zaś na wynik hodowli wirusa, gdyż czasami może to trwać aż do 10 dni. Do wszystkich tych badań potrzebny jest wymaz z nosa, gardła lub popłuczyny z jamy nosowej pacjenta.
Metoda oznaczania z krwi żylnej miana swoistych przeciwciał (antyhemaglutyninowych) przeciwko wirusowi grypy nie ma w diagnostyce większego znaczenia, gdyż należy go powtarzać po upływie 10-14 dni i porównać poziom przeciwciał, co stanowi potwierdzenie infekcji, która miała miejsce.
W przypadku stwierdzenia grypy o ciężkim przebiegu nie należy czekać na potwierdzenie choroby z laboratorium tylko jak najszybciej rozpoczyna się leczenie przeciwwirusowe.
Czytaj: Kalendarz szczepień - szczepienia obowiązkowe i zalecane
Wzmocnienie odporności u dziecka: szczepienia na grypę, ospę, rotawirusy
Sepsa czyli posocznica: przyczyny, objawy, leczenie sepsy u dzieci
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci: bakteryjne, wirusowe, grzybicze
