Migdałki podniebienne to wypustki po obu stronach gardła, zbudowane z tkanki limfatycznej. Oprócz nich, człowiek ma jeszcze migdałek gardłowy, tzw. trzeci migdał, który znajduje się w części nosowej gardła (jest niewidoczny dla oka). Znaczenie migdałków dla organizmu, szczególnie w okresie dzieciństwa, jest ważne – są one istotnym elementem układu odpornościowego.
Spis treści:
- Migdałki – jaką pełnią rolę w organizmie?
- Przerośnięte migdałki podniebienne – objawy
- Usunięcie migdałków – jak się przygotować?
- Jak wygląda wycięcie migdałków?
- Powrót do formy po zabiegu
- Możliwe powikłania po usunięciu migdałków
Migdałki – jaką pełnią rolę w organizmie?
Zadaniem migdałków w pierwszych latach życia jest walka z infekcjami, ochrona układu oddechowego przed mikroorganizmami chorobotwórczymi i zapobieganie ich rozprzestrzenianiu się na cały organizm. W trakcie infekcji migdałki powiększają się i zaczynają produkcję przeciwciał.
Pojawienie się antygenów tworzy pamięć immunologiczną, dlatego wraz wiekiem, gdy organizm dziecka „nauczy” się już walczyć z wirusami i bakteriami, migdałki zaczynają tracić na swoim znaczeniu. W okresie dojrzewania zanika migdał gardłowy, a podniebienne przestają funkcjonować (u osób dorosłych są nieczynne immunologicznie).
Chociaż migdałki pełnia w organizmie rolę ochronną, to jednak są często przyczyną wielu problemów zdrowotnych. W wyniku częstych infekcji, ale również alergii dochodzi niekiedy do ich przerośnięcia (migdałki nie wracają po infekcji do swoich pierwotnych rozmiarów). Zdaniem lekarzy patologiczny przerost np. migdała gardłowego może mieć również podłoże genetyczne.
Przerośnięte migdałki podniebienne – objawy
Taka sytuacja powoduje u anginom, powoduje problemy z uszami (zapalenia, niedosłuch), wady zgryzu, chrapanie lub bezdech senny.
Stany zapalne migdałków podniebiennych mogą dokuczać również dorosłym, powodując u nich częste choroby gardła. Gdy infekcje są częste np. kilka razy w roku, gdy występują powikłania, np. ropień, a leczenie farmakologiczne nie przynosi zadowalających rezultatów, lekarz może zasugerować rodzicom usunięcie migdałków. Chirurgiczny zabieg wycięcia nazywany jest tonsillektomią, a wyłącznie przycięcia i redukcji przerośniętej tkanki – tonsillotomią. Wycięcie migdałka gardłowego to adenotomia.
Zobacz:
Przerost migdałka gardłowego u dzieci: objawy, leczenie
Przerośnięte migdałki u dziecka. Wycinać migdałki czy nie?
Zobacz 5 najczęstszych przyczyn chrypki u dziecka
Usunięcie migdałków – jak się przygotować?
Usuniecie migdałków polega na ich chirurgicznym wycięciu, dlatego zabieg ten wymaga od jednego do trzech dni pobytu w szpitalu. Wycięcie przeprowadza się zwykle w znieczuleniu ogólnym, coraz rzadziej w miejscowym (jeśli lekarzowi zależy na jak najmniejszym obciążeniu serca pacjenta). Taka operacja jest jednak dla dziecka bardziej stresująca i mniej komfortowa.
Przed zabiegiem usunięcia migdałków maluch powinien przejść podstawowe badania. Należy wykonać badanie moczu, morfologię wraz z oznaczeniem czasu krzepnięcia krwi (operacja wiąże się z dużym krwawienie, dlatego krzepliwość musi być prawidłowa).
Pacjent powinien też przejść przez gabinet anestezjologiczny, w którym specjalista zapyta o alergie i zrobi wywiad mający na celu wybór jak najlepszego rodzaju znieczulenia. W dniu operacji rodzice wraz z dzieckiem powinni stawić się na oddziale z zebranymi wynikami badań i podstawowymi rzeczami do szpitala. Jeżeli operacja zaplanowana jest na ten sam dzień, maluch powinien być na czczo (musi być zachowana co najmniej 6-godzinna przerwa w jedzeniu i piciu).
Jak wygląda wycięcie migdałków?
Zabieg w znieczuleniu ogólnym
Zabieg w znieczuleniu ogólnym wymaga wkłucia dożylnego, przez które podawane są środki znieczulające i usypiające. Migdałki wycina się przez usta, a sam proces usunięcia trwa kilkadziesiąt minut. Cięcie powoduje oczywiście krwawienie, jednak miejsce po migdałkach nie zaszywa się. Aby zamknąć naczynka krwionośne przypala się, je stosując elektrokoagulację, uciska lub podwiązuje.
Metoda koblacji
Innym sposobem wycięcia migdałków jest metoda koblacji, polegająca na usuwaniu migdałków za pomocą fal elektromagnetycznych o wysokiej częstotliwości, które rozdzielają i usuwają tkanki tamując na bieżąco jednocześnie krwawienie. Metoda ta jest zdaniem specjalistów mniej bolesna na etapie rekonwalescencji i pozwala uniknąć wielu następstw klasycznego zabiegu, np. obrzęków. Pacjent już na drugi dzień może wrócić do domu.
Wycięcie trzeciego migdałka
Wycięcie trzeciego migdałka przebiega podobnie, jednak ze względu na jego usytuowanie na tylnej ścianie gardła, jego usuniecie wymaga użycia urządzenia o nazwie adenotom, którego końcówka wyposażona jest w półokrągłe ostrza. Lekarz chwyta w nie migdałek, aby następnie go uciąć. Ranę po wycięciu uciska się tamponem wprowadzonym do nosogardzieli. Można ją też zamknąć metodą elektrokoagulacji. W niektórych klinikach w czasie zabiegu wykorzystywana jest mikrokamera, która pozwala na dokładne zlokalizowanie miejsca cięcia.
Powrót do formy po zabiegu
Dziecko po wycięciu migdałków przez kilka pierwszych godzin po operacji musi mieć podawane środki przeciwbólowe oraz antybiotyki, które zapobiegną powikłaniom. Dolegliwości bólowe obejmują okolice gardła, mogą też promieniować w kierunku uszu.
Bardzo istotna w okresie rekonwalescencji jest dieta. Zaraz po zabiegu dziecko może jedynie pić wodę lub chłodną herbatę, ale po kilku godzinach może już otrzymać zupy lub papki, serek homogenizowany, kisiel itd.
Półpłynna, chłodna i łagodna w smaku dieta ma na celu ochronę przed podrażnieniem niezagojonych jeszcze miejsc po wycięciu migdałków. Gdy dolegliwości bólowe miną, malec może zacząć jeść normalne posiłki. Powinien unikać przez jakiś czas wysiłku, aby nie spowodować krwawienia z miejsca wycięcia migdałków.
Możliwe powikłania po usunięciu migdałków
Po operacji mogą pojawić się drobne powikłania, takie jak wspomniane krwawienie z nosa i gardła, bóle gardła, zwłaszcza w czasie przełykania pokarmów, obrzęki w obrębie jamy ustnej czy przejściowe problemy z mówieniem, niekiedy również powikłaniem pooperacyjnym może być zapalenie ucha środkowego.
To jednak chwilowe problemy, ponieważ u większość dzieci po zabiegu tonsillektomi stwierdza się poprawę zdrowia i komfortu życia: mniejszą ilości infekcji, np. angin i zapalenia gardła, a w przypadku adenotomii – wyraźną poprawę w oddychaniu, zahamowanie chrapania i oddychania przez usta.
