Nowotwory dziecięce to choroby rzadkie, dotyczą 1 na 600 dzieci. Niejednoznaczne objawy, jakie im towarzyszą, często wydłużają czas postawienia prawidłowej diagnozy. A to właśnie wczesne rozpoznanie nowotworu daje dzieciom nawet 80% szans na powrót do zdrowia.
Badanie społeczne przeprowadzone na zlecenie Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka (IMiD) na początku stycznia 2025 r. jednoznacznie wskazuje, że Polacy nie posiadają wystarczającej wiedzy na temat nowotworów dziecięcych. Co więcej, aż 20% respondentów nie potrafi wymienić żadnego objawu mogącego wskazywać na chorobę onkologiczną.
Kampania (P)okaż serce, której patronem medialnym jest też MjakMama.pl, zainicjowana przez Klinikę Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży IMiD, ma na celu zwiększyć wiedzę w tym zakresie.
Początek choroby nowotworowej u dzieci bywa bezobjawowy, bardzo dyskretny, często niezauważony zarówno przez rodziców, samego pacjenta, jak i lekarzy. Z tego powodu u ponad połowy małych pacjentów rozpoznanie nowotworu następuje w zaawansowanym stadium. Jakie objawy powinni wzbudzić czujność onkologiczną?
Niespecyficzne objawy nowotworów dziecięcych
Pierwsze symptomy nowotworów dziecięcych często nie wzbudzają niepokoju. Objawy takie jak utrata masy ciała, bóle kości, powiększone węzły chłonne czy nietypowe zmiany skórne mogą wskazywać na inne dziecięce dolegliwości. U małych pacjentów, u których występuje nawracająca gorączka czy infekcje, jak np. zapalenie ucha, często wdrażane jest leczenie objawowe, co wpływa na czas diagnozy, a co za tym idzie rozpoczęcia terapii przeciwnowotworowej.
Choć nowotwory dziecięce to choroby rzadkie, zarówno rodzice jak i lekarze pierwszego kontaktu powinni mieć świadomość ich występowania i zachować czujność onkologiczną. Opiekunowie jako osoby znające najlepiej swoje dziecko powinni zgłaszać wszystkie niepokojące objawy lekarzom pierwszego kontaktu
– mówi prof. Anna Raciborska, Kierownik Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży w Instytucie Matki i Dziecka.
– Z kolei pediatrzy, w przypadku, gdy zaordynowane leczenie nie przynosi oczekiwanych efektów, warto, aby zweryfikowali pierwotnie postawioną diagnozę i rozszerzyli diagnostykę. Lepiej jest wykonać jedno badanie za dużo, by wykluczyć groźną chorobę niż przeoczyć jej rozwój. Wczesne rozpoznanie to często możliwość wdrożenia mniej agresywnych terapii, co przekłada się na jakość życia małego pacjenta – wyjaśnia prof. Raciborska.
Polecany artykuł:
Wiedza Polaków na temat nowotworów dziecięcych
Fakt, iż choroby nowotworowe u dzieci występują rzadko, może przekładać się także na nikłą wiedzę na ich temat. W badaniu społecznym przeprowadzonym przez agencję ABR SESTA i SYNO Poland na zlecenie Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży IMiD, aż 66% dorosłych Polaków deklaruje, że nie ma żadnej wiedzy na temat nowotworów dziecięcych lub jest ona niewielka, zaś 20% nie potrafi wymienić ani jednego objawu mogącego świadczyć o chorobie.
Choć liczba diagnozowanych nowotworów u dzieci w Polsce od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie (co roku rozpoznaje się ok. 1100-1200 przypadków), to blisko połowa badanych (47%) uważa, że w ostatnim czasie nastąpił wzrost liczby tych zachorowań, w tym 8% jest tego pewnych. Co istotne, większość respondentów (67%) chciałaby wiedzieć więcej na temat nowotworów dziecięcych, w tym 24% wyraża jednoznaczną gotowość do pogłębienia wiedzy w tym zakresie.
– Świadomość objawów nowotworów dziecięcych jest kluczowa dla szybkiej diagnozy, a co za tym idzie, skutecznego leczenia. Niestety, w Polsce wciąż brakuje wiedzy na ten temat. To pokazuje, jak ważna jest edukacja społeczeństwa, która zwiększy onkoczujność rodziców i lekarzy oraz pozwoli na wczesne wychwycenie niepokojących objawów. Cieszy zatem fakt, że społeczeństwo wykazuje chęć pozyskania wiedzy w tym temacie. Warto rozważyć wprowadzenie takich treści do programów nauczania w szkołach, aby od najmłodszych lat budować świadomość zdrowotną – podkreśla prof. Anna Raciborska, Kierownik Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży w Instytucie Matki i Dziecka.
O kampanii (P)okaż serce
Kampania społeczna (P)okaż serce, zainicjowana przez Klinikę Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka, ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat nowotworów dziecięcych. Tegoroczna, trzecia już edycja akcji, zwraca szczególną uwagę na objawy, które nie są jednoznaczne i mogą być błędnie interpretowane.
– Nowotwory dziecięce to trudny temat, ale nie należy się go bać czy unikać. Dzięki zwiększaniu wiedzy możemy wpłynąć na szybszą diagnozę i skuteczne leczenie najmłodszych pacjentów. Warto, aby rodzice oraz lekarze, a nawet dzieci znali objawy i nie bagatelizowali tych, nawet z pozoru niegroźnych. Każdy z nas może włączyć się w działania edukacyjne i szerzenie świadomości. Zachęcamy do dołączenia do kampanii (P)okaż serce, aby pomóc nam dotrzeć z kluczowymi informacjami do jak najszerszego grona odbiorców. Razem możemy wpłynąć na zdrowie najmłodszych. Wystarczy jeden prosty gest i odrobina serca – mówi Joanna Pruban, psychoonkolog z Instytutu Matki i Dziecka.
W ramach kampanii (P)okaż serce powstał spot, w którym wystąpili podopieczni Kliniki wraz z opiekunami. Ukazuje on temat z perspektywy rodziców dzieci chorych na nowotwory, w przypadku których diagnoza odwlekała się z uwagi na mylące objawy. Gościnnie wystąpili w nim także Paulina Krupińska-Karpiel i Sebastian Karpiel-Bułecka, którzy zaangażowali się w tegoroczną edycję kampanii. Wideo można obejrzeć w internecie, social mediach Kliniki, w telewizji, na nośnikach multimedialnych w PKP oraz w sieci niezależnych kin w całym kraju.
Bazą wiedzy na temat nowotworów jest strona kampanii, www.pokazserce.pl, gdzie można znaleźć rzetelne i aktualne informacje na temat objawów, diagnostyki, procesu leczenia czy wsparcia psychologicznego. Znajdują się tam również materiały edukacyjne dla lekarzy i nauczycieli.
Ważnym elementem kampanii po raz kolejny będzie również akcja w social mediach, która rozpocznie się 15 lutego, w Międzynarodowy Dzień Nowotworów Dziecięcych, i potrwa do końca miesiąca. Ma ona na celu dotarcie z kluczowymi informacjami do jak największej liczby użytkowników. Dołączyć może do niej każdy, wystarczy dodać na swój profil w social mediach zdjęcie dłoni złożonych w symbol serca, opatrzyć hasztagami #pokazserce i #onkoimid, a także poinformować o objawach nowotworów dziecięcych. Szczegóły wraz z infografiką do pobrania dostępne są na stronie kampanii (P)okaż serce.
Honorowy patronat nad kampanią objęła Rzeczniczka Praw Dziecka, Monika Horna-Cieślak. Partnerami akcji są Stowarzyszenie Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki Sarcoma, Fundacja Herosi, Fundacja Cancer Fighters, Fundacja Ronalda McDonalda, Cools, instytut badawczy ABR SESTA, SYNO Poland, portal edukacyjny Librus, Instytut Monitorowania Mediów S.A., agencja graficzna Diea, agencja SeoFly, PKP Intercity, KinAds. W działania na jej rzecz zaangażowały się także studia Black Photon, Stodoła i Puzzel oraz sala zabaw Sensorysie. Za realizację i komunikację kampanii odpowiedzialna jest agencja Good One PR.
Kampanię po raz drugi wspierają również Anna i Robert Lewandowscy, którzy w grudniu odwiedzili podopiecznych Instytutu Matki i Dziecka na oddziale Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży.
