Spis treści
- Przyczyny wypadania odbytu
- Wypadanie odbytnicy u dzieci jest szczególnym problemem
- Objawy wypadania odbytu
- Wypadanie odbytu: jakie badania?
- Leczenie wypadania odbytnicy
Wypadanie odbytnicy jest jednostką, w której dochodzi do różnych nieprawidłowości dotyczących położenia odbytnicy (czyli końcowej części jelita grubego) w obrębie ludzkiego organizmu. Wyróżnia się różne postacie tego problemu, takie jak pełnościenne zewnętrzne wypadanie odbytnicy (kiedy to cała ściana tego odcinka jelita przemieszcza się poza odbyt i jest to po prostu widoczne), jak i niepełnościenne wypadanie odbytnicy (w którym nieprawidłowemu przemieszczeniu ulega tylko część odbytnicy). Oprócz tego istnieje również możliwość wypadania samej tylko błony śluzowej odbytnicy. Wymienia się także postać wypadania odbytu, która może prowadzić do pojawiania się u pacjenta różnych dolegliwości, a jednocześnie nie jest ona widoczna na pierwszy rzut oka – mowa tutaj o wewnętrznym wypadaniu odbytnicy, kiedy to pojawia się nieprawidłowe przemieszczenie odbytnicy, aczkolwiek nie dochodzi jeszcze do wydostawania się jej na zewnątrz poprzez odbyt.
Wypadanie odbytnicy nie jest częstym problem – według statystyk występuje ono z częstością 2,5 na 100 tysięcy pacjentów. Najczęściej z problemem tym zmagają się pacjenci mający pomiędzy 40 a 70 lat, wypadanie odbytu może jednak wystąpić u pacjenta będącego w dowolnym wieku, w tym również i u dzieci. Jeżeli zaś chodzi o płeć, to zdecydowanie, bo nawet kilkukrotnie częściej, wypadanie odbytu spotykane jest u kobiet.
Przyczyny wypadania odbytu
Wyróżnia się wiele różnych zjawisk, które to mogą stanowić przyczyny wypadania odbytu. Pierwszym z nich są uszkodzenia nerwów zaopatrujących mięśnie odbytu i odbytnicy, do których może dojść np. na skutek powikłanego przebiegu porodu czy w związku z przebyciem urazu rdzenia kręgowego. Inną możliwą patologią, które może doprowadzić do wypadania odbytnicy, jest osłabienie mięśnia zwieracza odbytu – jedną z możliwych przyczyn takiego stanu jest utrata elastyczności tej struktury związana ze starszym wiekiem. Jeszcze innym zaburzeniem, które może doprowadzić do nieprawidłowego przemieszczenia się struktur odbytnicy, są przewlekłe zaparcia.
Wymienić można kilka różnych jednostek chorobowych, które w szczególny sposób mogą predysponować pacjentów do wystąpienia u nich wypadania odbytnicy. Takimi jednostkami są:
- cukrzyca,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc,
- zarażenia pasożytami.
Wymienione powyżej zaburzenia zasadniczo traktować można jako przyczyny wypadania odbytu u osób dorosłych. Nieco inne zjawiska odpowiedzialne są zaś za wypadanie odbytu u dzieci.
Wypadanie odbytnicy u dzieci jest szczególnym problemem
W razie stwierdzenia u dziecka wypadania odbytu, konieczne jest bliższe przyjrzenie się stanowi zdrowia malucha. Takowa konieczność wynika z tego, że wypadanie odbytnicy bywa związane z poważną jednostką chorobową – z mukowiscydozą. Zdarza się, że u dziecka nie występują wcześniej żadne inne dolegliwości, które sugerowałyby mukowiscydozę i to właśnie wypadanie odbytu stanowi pierwszy objaw tej choroby. Co prawda zdecydowana większość dzieci, u których dojdzie do wypadnięcia odbytu, nie choruje na mukowiscydozę, to jednak w razie stwierdzenia tego problemu zalecane jest wykonanie u małego pacjenta badań w kierunku mukowiscydozy.
Objawy wypadania odbytu
Dolegliwości pojawiające się u pacjentów, u których dojdzie do wypadania odbytu, uzależnione są od tego, jakiego to stopnia patologia ta u nich występuje. W sytuacji, kiedy dojdzie do całkowitego wypadnięcia odbytnicy, zauważalne jest wystawanie z odbytu różowawego, końcowego odcinka jelita grubego. Taki stan jest jednak najcięższym rodzajem wypadania odbytu.
Początkowo pacjenci doświadczać mogą poczucia obecności guzkowatego tworu w obrębie odbytu. Podczas siedzenia mogą oni mieć wrażenie, jakby siedzieli na jakimś przedmiocie. W początkowych stadiach wypadania odbytu końcowy fragment jelita grubego może się wydostawać na zewnątrz organizmu, a później – nawet samoistnie – cofać się z powrotem do wnętrza ciała. Zdarza się, że takie zjawisko jest prowokowane przez pewne czynności, takie jak np. dźwiganie, znaczne parcie na stolec czy uporczywy kaszel.
Jeszcze innymi możliwymi objawami wypadania odbytu są nietrzymanie stolca i wiatrów, oprócz nich pacjenci z tym problemem mogą również borykać się z zaparciami. Struktury odbytnicy są dość delikatne i kiedy to znajdują się one na zewnątrz organizmu, są one bardziej narażone na uszkodzenie, przez co u pacjentów pojawiać się może krwawienie.
Wypadanie odbytu: jakie badania?
Rozpoznanie wypadania odbytu opiera się na stwierdzeniu charakterystycznych dla tej jednostki nieprawidłowości (przede wszystkim nieprawidłowego przemieszczenia struktur odbytnicy) oraz wykryciu istnienia u pacjenta typowych dla tego problemu objawów. Wykorzystanie w diagnostyce wypadania odbytnicy znajdują również rozmaite badania, takie jak m.in. kolonoskopia i rektoskopia, a czasami również i defekografia.
Leczenie wypadania odbytnicy
W leczeniu wypadania odbytu wykorzystanie znajdują zabiegi chirurgiczne. W zależności od stanu zdrowia pacjenta i od tego, jaki jest u niego stopień zaawansowania wypadania odbytu, terapia może opierać się na przeprowadzeniu operacji z otwarciem powłok jamy brzusznej lub wykorzystany może zostać zabieg laparoskopowy.
Chirurgiczne leczenie wypadania odbytu pozwala zlikwidować tenże problem, jednakże już po operacji pacjenci powinni przestrzegać zaleceń lekarskich w celu zmniejszenia ryzyka tego, że problem ten nawróci. Aby temu zapobiegać, operowani powinni przede wszystkim czynić starania o to, aby oddawanie przez nich stolca nie było związane z silnym parciem – w tym celu pacjentom zaleca się lekkostrawną dietę, a także dbałość o odpowiednie, codzienne nawadnianie organizmu.
