Zapalenie ucha u dziecka: przyczyny, objawy, leczenie, powikłania

2012-08-09 15:08

Zapalenie ucha środkowego to jedna z tych chorób, które najczęściej dotykają małe dzieci. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia ucha środkowego u dzieci? Jak należy leczyć zapalenie ucha i co zrobić, by nie doszło do groźnych powikłań?

Zapalenie ucha u dziecka: przyczyny, objawy, leczenie, powikłania

i

Autor: _photos.com Zapalenie ucha u dziecka: przyczyny, objawy, leczenie, powikłania

Spis treści

  1. Jakie są przyczyny zapalenia ucha?
  2. Co sprzyja rozwojowi zapalenia ucha?
  3. Jakie są objawy zapalenia ucha u dzieci?
  4. Jak przebiega leczenie zapalenia ucha?
  5. Jakie mogą być powikłania po zapaleniu ucha?
  6. Kiedy udać się do laryngologa?

Ostre zapalenie ucha środkowego występuje u 50–85 proc. dzieci do 3. roku życia. Im starsze dziecko, tym ryzyko zachorowania maleje – już u siedmiolatków choroba nie występuje tak często. Łatwo ją przewidzieć, gdyż aż 90 proc. przypadków poprzedza infekcja górnych dróg oddechowych.

Z artykułu dowiesz się:

Jakie są przyczyny zapalenia ucha?

Co sprzyja rozwojowi zapalenia ucha?

Jakie są objawy zapalenia ucha?

Jak przebiega leczenie zapalenia ucha?

Jakie mogą być powikłania po zapaleniu ucha?

Kiedy udać się do laryngologa?

Jakie są przyczyny zapalenia ucha?

Zapalenie ucha środkowego wywołują najczęściej te same bakterie, które odpowiadają za zapalenie krtani czy zapalenie gardła (Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae). Ale nie tylko bakterie bywają przyczyną choroby. Jej rozwojowi mogą też sprzyjać:

  • niedojrzałość układu odpornościowego
  • nieprawidłowa budowa podniebienia
  • alergia
  • przerost migdałków
  • za szeroka trąbka słuchowa
  • refluks żołądkowo-przełykowy

Co sprzyja rozwojowi zapalenia ucha?

  • zbyt długie używanie smoczka
  • krótki – poniżej 3 miesięcy – okres karmienia piersią
  • uczęszczanie do żłobka albo przedszkola
  • wiek poniżej 2 lat
  • palenie papierosów przez rodziców
  • predyspozycje genetyczne

Szczyt zachorowań przypada na okres zimowy.

Zapalenie gardła – objawy, przyczyny, leczenie. Jak radzić sobie z bólem gardła?

Dobrze wiedzieć

Niebezpieczne przewlekłe zapalenie ucha: może być skutkiem nieleczonego ostrego zapalenia ucha środkowego. Rozwija się, gdy w błonie bębenkowej pozostał otwór, przez który do ucha wnikają bakterie na nowo wywołujące stan zapalny. By nie doszło do utraty słuchu, konieczny jest antybiotyk.

Przewlekłe zapalenie może przekształcić się w zapalenie perlakowe. W uchu tworzy się narośl przypominająca perłę, która stopniowo niszczy nerwy, błędnik i kosteczki słuchowe. Można ją usunąć operacyjnie. Charakterystyczny dla tej dolegliwości jest cuchnący wyciek z ucha. Każde dziecko z takim wyciekiem musi być zbadane przez laryngologa.

Jakie są objawy zapalenia ucha u dzieci?

Zdecydowana większość dzieci daje znać o chorobie rozpaczliwym płaczem. Powoduje go wysięk w uchu środkowym. Płyn, który gromadzi się w uchu, nie ma gdzie odpłynąć i uciska bębenek.

Ale ostre zapalenie ucha środkowego nie zawsze zaczyna się tak samo. Wiele zależy bowiem od wieku dziecka. U dwuletnich dzieci i młodszych, w parze z płaczem (ostrym, piskliwym zawodzeniem) idą zwykle:

  • gorączka
  • niepokój
  • zaburzenia snu
  • niechęć do ssania
  • może również pojawić się biegunka i wymioty.

Starsze dzieci z kolei nie zawsze mają gorączkę – na początku choroby skarżą się zwykle na pulsujący ból ucha, który nasila się w pozycji leżącej, nocą. Dziecko gorzej słyszy, narzeka na szumy uszne. Niekiedy ciśnienie płynu jest tak duże, że błona bębenkowa pęka. Wydzielina wydostaje się na zewnątrz i ból wówczas ustępuje.

Są też dzieci, u których choroba nie daje wcześniej żadnych dolegliwości i można ją rozpoznać dopiero, kiedy pojawia się wyciek z ucha. Ale jeżeli dziecko wcześniej nie skarżyło się na ból, łatwo go pomylić z naturalnym wyciekiem woskowiny i zlekceważyć.

Jak przebiega leczenie zapalenia ucha?

Chorobę może rozpoznać tylko lekarz, badając ucho specjalnym przyrządem. On również dobiera odpowiednią kurację. Są dwa sposoby leczenia.

  1. Natychmiastowe zastosowanie antybiotyku w ostrym zapaleniu ucha środkowego jest zalecane u dzieci poniżej 6. miesiąca życia, z wysoką gorączką i wymiotami, a także u maluchów poniżej 2. roku życia z obustronnym zapaleniem ucha środkowego i u chorych z wyciekiem z ucha.
  2. W pozostałych przypadkach niepowikłanego ostrego zapalenia ucha środkowego zalecane jest stosowanie „zasady czujnego wyczekiwania” bez antybiotyku.

Jakie mogą być powikłania po zapaleniu ucha?

Stosowanie antybiotyków znacznie ograniczyło liczbę powikłań. Ale i tak są one groźne. Najczęstszym jest niedosłuch wywołany przez płyn zalegający w jamie bębenkowej.

Spotykane są również powikłania wewnątrzskroniowe:

  • zapalenie wyrostka sutkowatego
  • niedowład lub porażenie obwodowe nerwu twarzowego
  • zapalenie ucha wewnętrznego

Najrzadsze są powikłania wewnątrzczaszkowe, np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu lub móżdżku, zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej.

Kiedy udać się do laryngologa?

Ostre zapalenie ucha środkowego zwykle jest leczone przez pediatrę lub lekarza rodzinnego, ale jeśli stan dziecka nie poprawia się po 72 godzinach od wystąpienia pierwszych objawów albo istnieje ryzyko powikłań, wskazana jest konsultacja laryngologiczna. W 10–14 dni po zakończeniu leczenia dziecko powinien ponownie zbadać laryngolog, konieczne jest bowiem badanie słuchu, które pozwoli ocenić, czy maluch dobrze słyszy.

miesięcznik "Zdrowie"